Birden fazla belediyeyi ilgilendiren işlerin ön incelemesi nasıl yapılmalı?
Birbirinden bağımsız ancak birden fazla Belediyeyi ilgilendiren eylemler nedeniyle her bir Belediye yönünden ayrı ön inceleme yapılması ve yetkili merci kararı alınması gerektiği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/131
Karar No : 2022/210
Haklarında Ön İnceleme
Yapılanlar:
… - ...........................İli, Ba............................... Belediye Başkanı
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Memur
… - Aynı Belediyede Memur
… -............................. İli, ..................................................... Belediye Başkanı
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Meclis Üyesi
… - Aynı Belediyede Yazı İşleri Müdürü
İtiraz Edilen Karar : Haklarında ön inceleme yapılanlardan …, …, …, … ve … için soruşturma izni verilmesine, diğerleri için soruşturma izni verilmemesine ilişkin İçişleri Bakanının 16.6.2021 tarih ve Mül.Tef.Kur.Bşk.2021/197 sayılı kararı.
Karara İtiraz Edenler : Haklarında soruşturma izni verilenlerin tümü.
Soruşturulacak Eylemler :
…'ın;
Almanya'da ikamet eden … tarafından gönderilen 10.9.2020 tarihli davetiye üzerine Almanya'nın Hamburg şehrinde düzenlenecek "Çevre İçin Eğitim-Eğitim İçin Çevre" adlı proje kapsamında … Derneği Başkanı … ile Ba.............................................................Belediye Başkanlığı arasında 3.9.2020 tarihinde imzalanan protokol gereğince 1. grup olarak 4-10 Ekim 2020 tarihleri arasında Baskil Belediyesinden 2 kişi, … Derneğinden 45 kişi olmak üzere 47 kişinin, 2. grup olarak da 11-17 Ekim 2020 tarihleri arasında Baskil Belediyesinden 2 kişi, … Derneğinden 45 kişi olmak üzere 47 kişinin (toplam 94 kişi) Almanya'ya seyahatlerine dair Ba.................................... Belediye Meclisinin 3.9.2020 tarih ve 8 sayılı kararının alındığı Meclis toplantısında sadece Belediye Başkanının Almanya'ya ziyareti görüşülerek Meclis tarafından bu seyahat için izin verildiği halde, anılan Meclis kararına Meclis üyelerinin bilgisi dışında sonradan Dernek üyelerinin ve diğer üyelerin isimlerini ilave ederek gerçeğe aykırı bu kararla 79 kişinin mevzuata aykırı olarak hizmet damgalı pasaport almalarını ve yurt dışına çıkmalarını sağlamak.
… ve …'ın;
Belediye Meclisinin 3.9.2020 tarih ve 8 sayılı kararının alındığı 3.9.2020 tarihli Meclis toplantısına Meclis üyelerinin davet edilmesine ilişkin Ba........................................ Belediye Başkanlığının 31.8.2020 tarih ve 486 sayılı gündem yazısını bazı Meclis üyelerine toplantı günü tebliğ etmek, üç Meclis Üyesine de tebliğ etmemek.
3-Söz konusu usulsüz yurt dışı görevlendirme iş ve işlemlerini yürütmek.
…'ın;
… adlı bir kişi tarafından tüm masrafları karşılanmak üzere
Geleceğiniz Çöp Olmasın / Hayatın İçinde Bizde Varız adlı proje kapsamında Almanya'nın Bremen kentine yapılacak seyahate ilişkin … Dernek Başkanı … ile A....................................... Belediye Başkanlığı arasında imzalanan 27.10.2020 tarihli protokol gereğince A.......................................................... Belediye Meclisinin 4.11.2020 tarih ve 17 sayılı kararının alındığı Meclis toplantısında anılan protokolün içeriğini detaylı açıklamadan Belediye Başkanı …'ın Almanya'ya yapılacak gezide görevlendirilmesi hususu görüşülüp karara bağlandığı halde, Meclis
Birinci Daire
Üyelerinin bilgisi dışında Belediyeyle bağı bulunmayan 43 kişinin de anılan Meclis kararına dayanarak hizmet damgalı pasaport almalarını sağlamak.
…'in;
Belediye Meclisinin 4.11.2020 tarih ve 17 sayılı kararının alındığı 4.11.2020 tarihli Meclis toplantısına Meclis Üyelerinin davet edilmesine ilişkin Baskil Belediye Başkanlığının 30.10.2020 tarih ve 399 sayılı gündem yazısını, mevzuata uygun olarak Meclis üyelerine tebliğ etmemek.
6-Söz konusu usulsüz yurt dışı görevlendirme iş ve işlemlerini yürütmek.
Eylem Tarihi : 2020 Yılı.
İçişleri Bakanlığının 6.1.2022 tarih ve 30900 sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, İçişleri Bakanının 16.6.2021 tarih ve Mül.Tef.Kur.Bşk.2021/197 sayılı kısmen soruşturma izni verilmesine, kısmen soruşturma izni verilmemesine ilişkin kararı ve bu karara haklarında soruşturma izni verilenler tarafından yapılan itirazlar, Tetkik Hakimi Mehmet Ali Yaldızci'nin açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 5’inci maddesinin birinci fıkrasında; izin vermeye yetkili merciin, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlediğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde öğrendiğinde bir ön inceleme başlatacağı, 6’ncı maddesinde; ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişilerin, bakanlık müfettişleri ile kendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini haiz olduğu, bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Ceza Muhakemesi Kanununa göre işlem yapabilecekleri, hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesini de almak suretiyle yetkileri dahilinde bulunan gerekli bilgi ve belgeleri toplayıp, görüşlerini içeren bir rapor düzenleyerek durumu izin vermeye yetkili mercie sunacakları, ön inceleme birden çok kişi tarafından yapılmışsa, farklı görüşlerin raporda gerekçeleriyle ayrı ayrı belirtileceği, yetkili merciin bu rapor üzerine soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine karar vereceği ve bu kararlarda gerekçe gösterilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Ba............................................... Belediye Başkanı … ve Belediye görevlileri ile A.......................................... Belediye Başkanı … ve Belediye görevlileri hakkında aynı ön inceleme kapsamında inceleme yapıldığı, oysa iki ayrı Belediyeyi ilgilendiren eylemler nedeniyle her bir Belediye yönünden ayrı ayrı ön inceleme yapılması ve ayrı ayrı yetkili merci kararı verilmesi gerekirken, farklı Belediyelerle ilgili eylemlerin ve Belediye görevlilerinin tek bir ön inceleme kapsamında incelenmesinin ve tek bir yetkili merci kararıyla ön incelemenin sonuçlandırılmasının usule uygun olmadığı belirlenmiştir.
Diğer taraftan, yetkili merci kararında, Ba................ Belediye görevlileri yönünden "kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan derneklerle ancak en büyük mülki idare amirinin izniyle ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebileceği, bu projeler de belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarıyla ilgili olabileceği halde, mevzuata aykırı olarak ve pek çoğu Ba..............................'de ikamet etmeyen, Belediyeyle bağı olmayan kişilerin Belediye vasıtasıyla yurt dışına çıkışını sağlamak amacıyla Ba...................... Belediye Başkanı … ile … Derneği Başkanı … arasında 3.9.2020 tarihli protokolü imzalamak" , "mevzuata ve usule aykırı işlemlerle resmi bir görevi olmayan, pek çoğu B...............................'de ikamet etmeyen kişilerin yurt dışına çıkışlarına izin verilmesi ve adlarına hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi için ..............................................................Valiliğinden talepte bulunmak ve 28.9.2020, 2-3-4-5-67/10/2020 tarihli hizmet damgalı pasaport talep formlarını imzalamak" ve "Belediye Başkanlığı ile Dernek arasında 3.9.2020 tarihinde protokol imzalandığı halde, "yurtdışı-Almanya-görevlendirme" gündemiyle geriye dönük olarak Belediye Başkanlığının 31.8.2020 tarih ve 486 sayılı yazısını düzenlemek" eylemleri ile Arıcak Belediye görevlileri yönünden "kamu yararına çalışan dernek statüsünde bulunmayan derneklerle ancak en büyük mülki idare amirinin izniyle ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebileceği, bu projeler de belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarıyla ilgili olabileceği halde, mevzuata aykırı olarak ve pek çoğu Arıcak'ta ikamet etmeyen, Belediyeyle bağı olmayan kişilerin Belediye vasıtasıyla yurt dışına çıkışını sağlamak amacıyla Arıcak Belediye Başkanı … ile … Derneği Başkanı … arasındaki 27.10.2020 tarihli protokolü imzalamak" ve "mevzuata ve usule aykırı iş ve işlemlerle resmi bir görevi olmayan, pek çoğu Arıcak'ta ikamet etmeyen kişilerin yurt dışına çıkışlarına izin verilmesi ve adlarına hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi için ........................................................................ Valiliğinden talepte bulunmak ve 13.11.2020 tarihli hizmet damgalı pasaport talep formlarını imzalamak" eylemleriyle ilgili tespit ve değerlendirmelerde bulunulduğu halde, bu eylemlerle illiyet bağı bulunanların açıkça belirtilmediği, söz konusu eylemlerle ilgili hukuka ve usule aykırılıklar ortaya konulduğu halde, bu eylemlerle ilgili olarak ilgililer için soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine dair yetkili merci kararı verilmediği anlaşılmıştır.
Ayrıca, … ve …'a 3’üncü maddeden, …'e de 6’ncı maddeden isnat edilen eylemlerde, adı geçenlerin usulsüz yurtdışı görevlendirme iş ve işlemlerini yürütmekten sorumlu tutulduğu görülmekle birlikte, bu iş ve işlemlerin neler olduğu, ilgililerin hangi usulsüz iş ve işlemlerden, hangi nedenlerle sorumlu bulundukları hususlarının ortaya konulmadığı saptanmıştır.
Bu nedenlerle ön incelemenin eksik olduğu anlaşıldığından, itirazların kabulüyle İçişleri Bakanının 16.6.2021 tarih ve Mül.Tef.Kur.Bşk.2021/197 sayılı kararının; 1’inci maddeden …, 2’nci ve 3’üncü maddelerden … ve …, 4’üncü maddeden …, 5’inci ve 6’ncı maddelerden … için soruşturma izni verilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, isnat edilen eylemler bakımından Ba.............................................. Belediyesi ve A.........................Belediyesi görevlileri hakkında ayrı ayrı ön inceleme emri verilmesi ve ön inceleme yapılması, yukarıda açıklanan eksiklikler giderilerek yeniden yapılacak ön inceleme üzerine her bir Belediye yönünden ön inceleme raporu hazırlanması, yetkili merci tarafından da her iki Belediye görevlileri yönünden ayrı ayrı soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin karar verilmesi, verilecek kararların türüne göre on günlük itiraz süresini ve itiraza bakmakla görevli yeri de belirten gerekli bildirimler yapıldıktan sonra kararlara karşı itirazda bulunulması durumunda yazılı bildirimlere ilişkin günlü ve imzalı bildirim alındıları ile itiraz dilekçeleri de eklenerek her Belediye yönünden ayrı ayrı dosyalar halinde Dairemize gönderilmesi için dosyanın karar ekli olarak İçişleri Bakanlığına iadesine, kararın birer örneğinin itiraz edenlere gönderilmesine 2.3.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
