Askerdeyken atananların ataması askerlik bitimine kadar bekletilmek zorunda mı?
lk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurası ile diş hekimi olarak ataması planlanan ilgili, askerlik hizmetini hizmetini yapmakta olduğundan atamaya ilişkin haklarının askerlik süresinin bitimine kadar saklı tutulması istemiyle atamasının yapıldığı kuruma başvurmuştur.
İlgili personelin başvurusunun, atamasının yapıldığı kurum tarafından reddedilmesi üzerine söz konusu işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.
Davaya bakan mahkeme; kişinin açıktan atamasının yapıldığı ve bunun kendisine duyurulduğu tarih itibariyla anayasal bir hak ve görev olan askerlik görevini ifa edttiğini, bu aşamada göreve başlaması mümkün olmadığı gibi, göreve başlayamamasının aleyhine sonuç doğuracak ve hak kaybına sebebiyet verecek şekilde yorumlanmasının da hukuka aykırılık oluşturacağını, atamaya ilişkin haklarının askerlik süresinin bitimine kadar saklı tutulması yönündeki başvurusunun aksi bir değerlendirmeyle reddedilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığını belirterek, dava konusu işlemin iptaline karar vermiştir.
Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davalı idare bu kez de atanmak için başvuranların 657 sayılı Kanunun 48. maddesi hükümlerini taşımaları gerektiği, ilanlarında şartları taşımayanların atamalarının iptal edileceği kuralına ilan metninde yer verdiklerini, mahkemlerce verilen kararlarda bu hususlara değinilmediğini belirterek karar düzeltilmesi talebinde bulunulmuştur.
Karar düzeltme talebini değerlendiren Danıştay 12. Dairesi yapılan başvuruyu kabul ederek daha önce verilen kararların bozulmasına hükmetti.
Mahkeme kararını ;
"Uyuşmazlıkta, davacının 2014 yılı 1. Dönem İlk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurası ile atamasının yapılması için 20/01/2014 tarihinde başvuruda bulunduğu, yükümlü olduğu askerlik görevine 30/01/2014 tarihinde başladığı, kura sonuçlarının açıklandığı tarihte halen askerlik hizmetini yapmakta olduğundan atanma talebiyle yaptığı başvurusunun idare tarafından kabul edilmesi durumunda atandığı göreve terhis tarihi olan 30/01/2015 tarihine kadar fiilen başlamasının mümkün olmadığı, ayrıca işleme esas alınan ilan metninin "Genel Esaslar" başlıklı bölümünün (10) numaralı bendinde; ''Devlet memuru olarak atanabilmek için aranan şartlar ile ilan metninde belirtilen şartlara uymayan adayların başvuruları kabul edilmeyecek; sehven başvuruları kabul edilip kura ile yerleştirilmeleri sonucu atanmaları halinde yapılan atamaları iptal edilecektir.'' kuralı karşısında; açıktan atama kurası sonuçlarının açıklandığı 13/02/2014 tarihi itibarıyla askerlik hizmeti yönünden genel şartları taşımayan davacının, atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir." şeklinde gerekçelendirdi.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2019/917 E. , 2022/3110 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/917
Karar No : 2022/3110
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri …
Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onikinci Dairesinin 11/10/2018 tarih ve E:2015/140, K:2018/4011 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 13/02/2014 tarihinde yapılan 2014 yılı 1. Dönem İlk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurası ile … Devlet Hastanesine diş hekimi olarak ataması planlanan davacının, askerlik hizmetini hizmetini yapmakta olduğundan atamaya ilişkin haklarının askerlik süresinin bitimine kadar saklı tutulması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince, açıktan atamasının yapıldığı ve bunun kendisine duyurulduğu tarih itibariyla anayasal bir hak ve görev olan askerlik görevini ifa eden davacının, bu aşamada göreve başlaması mümkün olmadığı gibi, göreve başlayamamasının aleyhine sonuç doğuracak ve hak kaybına sebebiyet verecek şekilde yorumlanmasının da hukuka aykırılık oluşturacağından, atamaya ilişkin haklarının askerlik süresinin bitimine kadar saklı tutulması yönündeki başvurusunun aksi bir değerlendirmeyle reddedilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onikinci Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacının kura tarihinde askerlik hizmetini yapmakta olduğu, devlet memurluğu görevine başlamadan önce askerlik hizmetine girdiğinden davacı hakkında 657 sayılı Kanun'un 48. maddesi hükümlerinin uygulanması gerektiği, kura tarihi itibarıyla 657 sayılı Kanunun 48. maddesinin (A) bendindeki genel şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanların atamalarının iptal edileceği kuralına ilan metninde yer verildiği, mevzuatta Devlet memuru olmadan askerlik görevini yapmakta olanların atama işlemlerinin askerlik görevi bitinceye kadar bekletilmesi şeklinde bir düzenleme bulunmazken, yerleştirmesi yapılan kişilerin atama kararlarının herhangi bir mevzuat hükmüne dayanılmaksızın askerlik görevi bitinceye kadar bekletilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek Danıştay Onikinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onikinci Dairesinin 11/10/2018 tarih ve E:2015/140, K:2018/4011 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı, Sağlık Bakanlığı 2014 yılı 1. Dönem İlk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurasına 20/01/2014 tarihinde başvuruda bulunmuş, 30/01/2014 tarihinde askerlik hizmetine başlamıştır.
13/02/2014 tarihinde yapılan kura sonucunda … Devlet Hastanesine diş hekimi olarak atamasının planlandığı, askerlik hizmetini yapmakta olduğundan atamaya ilişkin haklarının askerlik süresinin bitimine kadar saklı tutulması istemiyle yaptığı 04/03/2014 tarihli başvurunun, halen askerlik hizmetini yapmakta olduğunun tespit edilmesi nedeniyle ilanda belirtilen genel şartları taşımadığından bahisle atamasının yapılamayacağının bildirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak olan genel ve özel şartların düzenlendiği 48. maddesinin (A) bendinin (6) numaralı alt bendinde; “Askerlik durumu itibariyle, a) Askerlikle ilişkisi bulunmamak, b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak, c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelemiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak” şartları memuriyete atanmada genel şartlar arasında sayılmıştır.
2014/1. Dönem İlk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurası ilan metninin ''A- Genel Esaslar'' başlıklı bölümünün (10) numaralı bendinde; ''Devlet memuru olarak atanabilmek için aranan şartlar ile ilan metninde belirtilen şartlara uymayan adayların başvuruları kabul edilmeyecek; sehven başvuruları kabul edilip kura ile yerleştirilmeleri sonucu atanmaları halinde yapılan atamaları iptal edilecektir.'' kuralına,
''B- Atamaya Esas Olarak İstenen Belgeler'' başlıklı bölümün (1) numaralı bendin (b) alt bendinde; ''Askerlikle ilişiklerinin olmadığına dair durumunu beyan eden imzalı dilekçe (Bakaya olanların atamaları yapılmayacaktır),'' kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
657 sayılı Kanun'un 48. maddesinde, askerlik durumu itibarıyla (A) bendinin (6) alt bendinde yer alan üç halden birine durumu uyanların Devlet memurluğuna girebilmeleri olanaklı kılınmış olup, yerleştirilmesinin yapıldığı kuruma başvurması gereken sürede askerlik görevini yapmakta olduğu anlaşılan davacının, askerlik vazifesinden kaynaklanan mazereti nedeniyle görevine başlayamayacağı, dolayısıyla ancak anılan vazifesini tamamladıktan sonra başvuruda bulunabileceği açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacının 2014 yılı 1. Dönem İlk Defa ve Yeniden Açıktan Atama Kurası ile atamasının yapılması için 20/01/2014 tarihinde başvuruda bulunduğu, yükümlü olduğu askerlik görevine 30/01/2014 tarihinde başladığı, kura sonuçlarının açıklandığı tarihte halen askerlik hizmetini yapmakta olduğundan atanma talebiyle yaptığı başvurusunun idare tarafından kabul edilmesi durumunda atandığı göreve terhis tarihi olan 30/01/2015 tarihine kadar fiilen başlamasının mümkün olmadığı, ayrıca işleme esas alınan ilan metninin "Genel Esaslar" başlıklı bölümünün (10) numaralı bendinde; ''Devlet memuru olarak atanabilmek için aranan şartlar ile ilan metninde belirtilen şartlara uymayan adayların başvuruları kabul edilmeyecek; sehven başvuruları kabul edilip kura ile yerleştirilmeleri sonucu atanmaları halinde yapılan atamaları iptal edilecektir.'' kuralı karşısında; açıktan atama kurası sonuçlarının açıklandığı 13/02/2014 tarihi itibarıyla askerlik hizmeti yönünden genel şartları taşımayan davacının, atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 30/05/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Düzeltilmesi istenen karar kanun ve usule uygun olup, düzeltmeyi gerektiren bir sebep de bulunmadığından karar düzeltme isteminin reddi gerektiği görüşüyle Daire kararına katılmıyoruz.
