Genel Müdür yardımcısının görevden alınıp alt dereceli kadroya atanması hakkında karar
Bir belediyenin su ve kanalizasyon idaresinde (1.) derece kadrosunda görev yapan personelin bu görevden alınarak belediyede (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlgilinin genel müdür yardımcılığı görevinden alınmasına dair işlemin hukuka uygun olduğuna karar veren Danıştay, daha alt dereceli kadroya atanmasına dair işlemin ise hukuka aykırılık teşkil ettiğine hükmetti
Danıştay kişinin alt dereceli kadroya atanmasına ilişkin olarak;
". Temyize konu kararın, davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin kısmı yönünden ise;
Dava dosyasının incelenmesinden; (1.) derece kadroda (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapan davacının, (3.) derece kadroda, yine (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapmak üzere atandığı anlaşılmakta olup, davacının, (3.) derece uzman kadrosuna, (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapmak üzere atanmasına ilişkin Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı maddi haklarının, yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi talebi yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekmekte iken, istinaf başvurusunun kabulüne, kararının bu kısmının kaldırılmasına ve davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemin iptaline, davacının (3.) derece kadroya atanmasından kaynaklı yoksun kaldığı maddi haklarının, işlem tarihi olan 11/11/2020 tarihi esas alınarak, ödeme yapılması gereken aylar itibariyle hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir." şeklinde karar verdi.
Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2022/1875 E. , 2022/3804 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1875
Karar No : 2022/3804
TEMYİZ EDENLER (KARŞILIKLI TEMYİZ) :
DAVALILAR : 1- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
DAVACI : ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:.. , K:... sayılı kararın, dilekçelerde yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; .............................Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünde (1.) derece kadroda genel müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, bu görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına ilişkin ...........................................Büyükşehir Belediye Başkanlığının ... günlü, ... sayılı işlemi ile (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin ..............................................Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı maddi haklarının, yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının, defterdarlık uzmanı olarak görev yapmakta iken, kendi isteği doğrultusunda .............................................Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü emrine uzman unvanı ile atandığı; dava konusu işlemden önce görev yaptığı genel müdür yardımcılığı kadrosunun görevde yükselme sınavına tabi bulunmayan üst düzey kadrolardan olduğu; üst düzey kadrolarda bulunan kamu görevlilerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları dikkate alındığında, yetki ve usulde paralellik ilkesine aykırı olmamak kaydıyla, idareye tanınan takdir yetkisinin, ihtiyaç duyduğu uzmanlık alanlarına göre anılan kadrolara atama yapma ve görevden alma konusunda daha geniş bulunduğunun kabulü gerektiği; bu bağlamda, söz konusu görevlerden başka görevlere atanmaya dair işlemlerde, kazanılmış hakların veya hukuk güvenliği ilkesinin ihlalinden bahsedilemeyeceği; ayrıca, davacının müktesep hakkına uygun bir kadroya ve müktesebi bulunan mali hakları korunarak atandığı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, takdir yetkisi kapsamında tesis edildiği açık olan, davacının, genel müdür yardımcılığı görevinden alınarak uzman olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı,
Öte yandan, davacının genel müdür yardımcılığı görevinden alınarak uzman kadrosuna atanmasına dair dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu saptandığından, uyuşmazlık konusu işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının, işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazminine ilişkin istemin de reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; davanın .................................................... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünde (1.) derece genel müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, bu görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına ilişkin işlem yönünden reddine ilişkin kısmının dayandığı gerekçenin usul ve yasaya uygun olduğu, kararın bu kısmının kaldırılmasını gerektiren başka bir neden de bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine,
Davanın, davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin işlem kısmı yönünden;
Dava konusu işlemde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesinin 2. fıkrasının, memurların, istekleri ile kurumlarında kazanılmış hak derecelerinin en çok üç derece altında aynı veya başka yerlerdeki kadrolara atanabileceği yolundaki hükmüne uyarlık, aksi yöndeki Mahkeme kararında yasal isabet görülmediği, öte yandan; kazanılmış hak aylık derecesi (1) olan davacının, kadro derecesinin altındaki (3.) derece kadroya atanmasından kaynaklı yoksun kaldığı maddi kayıplarının, dava açma tarihi olan 30/12/2020 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararının bu kısmının kaldırılmasına ve davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemin iptaline, davacının (3.) derece kadroya atanmasından kaynaklı yoksun kaldığı maddi kayıplarının, işlem tarihi olan 11/11/2020 tarihi esas alınarak, ödeme yapılması gereken aylar itibariyle hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının İddiaları: Temyize konu kararda, davacının yoksun kaldığı maddi kayıplarına hangi tarihten itibaren faiz işletileceği hususunda çelişki bulunduğu; aleyhine hüküm verilmemesine rağmen davacı lehine hükmedilen yargılama giderinden sorumlu tutulmalarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine olan kısmının bozulması istenilmektedir.
Davalı ... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün İddiaları: Davacıya ödenen aylığa etki ettiği tespit edilen gösterge aylığı; ek gösterge; iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zammı; özel hizmet tazminatı; memuriyet taban aylığı; kıdem aylığı; ek ödeme; sosyal denge tazminatı; çocuk (aile) yardımı ödeneği; asgari geçim indirimi; emekli keseneği esas aylık ek gösterge kalemleri yönünden yapılan incelemede davacının maddi kaybının bulunmadığının anlaşıldığı ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine olan kısmının bozulması istenilmektedir.
Davacının İddiaları: Dava konusu işlemlerin hiçbir sebebe dayanmadığı, kamu yararına hizmet etmediği; idarenin takdir yetkisinin sınırsız olmadığı; özlük haklarında, idarenin beyanının aksine, ciddi azalmalar olduğu; Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı ile Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü değişmediği halde dava konusu işlemlerle cezalandırıldığı ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVAPLARI :
Davacının Cevabı : Cevap verilmemiştir.
Davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının Cevabı : Dava konusu işleme .....................................................Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından verilen Olur'un hukuka uygun olduğu; görevde yükselme sınavına tabi olmayan üst düzey yönetici kadrolarına atadığı kişileri, gelişen ve değişen kamu hizmeti anlayışı çerçevesinde değiştirme konusunda idarenin takdir yetkisi bulunduğu, takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceği; davacının performansı dikkate alınarak daha iyi yapacağı bir göreve atandığı yolunda cevap verilmiştir.
Davalı ... Genel Müdürlüğünün Cevabı : Görevde yükselme sınavına tabi olmayan üst düzey yönetici kadrolarına atadığı kişileri, gelişen ve değişen kamu hizmeti anlayışı çerçevesinde değiştirme konusunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, atama yapma ve görevden alma konusunda idarelere tanınan takdir yetkisinin bu tür kadrolar için farklı olduğu, bu görevlerden başka görevlere atamaya ilişkin işlemlerin kazanılmış hakları veya genel olarak hukuk güvenliği ilkesini ihlal eden bir yönünün bulunmadığı, Bölge İdare Mahkemesi kararının davacının istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı yolunda cevap verilmiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz talebinin kabulü, davalı idarelerin temyiz taleplerinin reddi ile temyiz talebine konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, (Mülga) Maliye Bakanlığı emrinde 1990-2014 yılları arasında memur, şef ve uzman olarak görev yaptığı; 19/11/2014 tarihinde .......................................... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne naklen geçiş yaparak, aynı tarihte vekaleten, 18/06/2015 tarihinde asaleten daire başkanı; 19/01/2017 tarihinde ise genel müdür yardımcısı olarak atandığı, bu görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına ilişkin ................................................ Büyükşehir Belediye Başkanlığının ... günlü, ... sayılı işlemi ile (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin ............................................. Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün ... günlü, ...sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı maddi haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
I. Temyize konu kararın, genel müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, bu görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına yönelik kısmı yönünden;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesinin; "Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler. Memurlar, istekleri ile, kurumlarında kazanılmış hak derecelerinin en çok üç derece altında aynı veya başka yerlerdeki kadrolara atanabilirler." yolundaki hükmü ile memurların atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açık olup, bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri gözardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun, dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Davacının geçmiş hizmetleri incelendiğinde; idarenin, davacıyı daire başkanlığı ve genel müdür yardımcılığı kadrolarına 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesinde ifadesini bulan takdir yetkisi kapsamında atadığı görülmekte olup, davalı idarenin atama konusunda sahip olduğu bu yetkinin davacıyı görevden alma konusunda da mevcut olduğunun kabulü noktasında tereddüt bulunmamaktadır.
Bu bağlamda, 657 sayılı Kanun'un 76. maddesi kapsamında, memurların yürüttükleri görevlerden alınarak başka bir göreve atanmaları hususunda idareye, kazanılmış hak aylık derecelerine ve 68. maddedeki esaslara uygun olmak şartı ile başkaca bir sınırlama olmaksızın takdir yetkisi tanındığı, uyuşmazlık konusu olayda; idarenin mevzuat uyarınca sahip olduğu takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı kullandığına dair herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, dava konusu, davacının genel müdür yardımcılığı görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin, davacının geçmiş hizmetleri ve görevin niteliği göz önünde bulundurularak, hizmetin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla, kamu yararı ile hizmet gereklerine uygun olarak tesis edildiği anlaşıldığından, bahse konu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesine dayanılarak hüküm kurulması gerekirken, istinaf isteminin reddine karar verilen Mahkeme kararında; bu gerekçenin yanı sıra, "genel müdür yardımcılığı kadrosunun görevde yükselme sınavına tabi bulunmayan üst düzey kadrolardan olduğu, üst düzey kadrolarda bulunan kamu görevlilerinin kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları dikkate alındığında; yetki ve usulde paralellik ilkesine aykırı olmamak kaydıyla idareye tanınan takdir yetkisinin ihtiyaç duyduğu uzmanlık alanlarına göre anılan kadrolara atama yapma ve görevden alma konusunda daha geniş bulunduğunun kabulü gerektiği..." değerlendirmesine yer verilmiş olmasında hukuki isabet bulunmamakta ise de; davanın reddi yolunda verilen kararda yer verilen diğer gerekçenin hukuka uygun bulunması karşısında bu husus, anılan karara yönelik istinaf isteminin reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
II. Temyize konu kararın, davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin kısmı yönünden ise;
Dava dosyasının incelenmesinden; (1.) derece kadroda (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapan davacının, (3.) derece kadroda, yine (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapmak üzere atandığı anlaşılmakta olup, davacının, (3.) derece uzman kadrosuna, (1.) derecenin (4.) kademesi kazanılmış hak aylığı ile görev yapmak üzere atanmasına ilişkin Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı maddi haklarının, yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi talebi yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekmekte iken, istinaf başvurusunun kabulüne, kararının bu kısmının kaldırılmasına ve davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemin iptaline, davacının (3.) derece kadroya atanmasından kaynaklı yoksun kaldığı maddi haklarının, işlem tarihi olan 11/11/2020 tarihi esas alınarak, ödeme yapılması gereken aylar itibariyle hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine; ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
2. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin kabulüne; anılan kararın, istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararının kısmen kaldırılmasına ve davacının (3.) derece uzman kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemin iptaline, davacının (3.) derece kadroya atanmasından kaynaklı yoksun kaldığı maddi haklarının, işlem tarihi olan 11/11/2020 tarihi esas alınarak, ödeme yapılması gereken aylar itibarıyla hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmesine ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek, kararın bozulan kısmıyla ilgili olarak yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 21/06/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY :
Dava; ...................................................Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünde (1.) dereceli kadroda genel müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, bu görevinin sonlandırılarak durumuna uygun uzman kadrosuna atanmasına ilişkin .............................................Büyükşehir Belediye Başkanlığının ... günlü, ... sayılı işlemi ile (3.) dereceli uzman kadrosuna atanmasına ilişkin .................................................... Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı maddi kayıplarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Kanun'un 76. maddesi ile davalı idareye, personelini atama konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de, takdir yetkisinin kullanımının mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Atama işlemi, kamu hizmetinin rasyonel ve verimli bir biçimde görülmesi için tesis edilmesi gereken bir tasarruf olduğundan, bunun, hizmetin en iyi şekilde yerine getirilmesi ve kamu görevlisinin en yararlı olabileceği yer ve görevde çalıştırılması maksatlarıyla yapılması, nihayet kamu yararının sağlanması amacına dayalı bulunması gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının geçmiş hizmetlerinin davalı idare bünyesinde yaptığı görevler ile uyumlu olduğu, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak genel müdür yardımcılığına atandığı, genel müdür yardımcısı olarak görev yaptığı süre zarfında, söz konusu göreviyle ilgili olarak hakkında hiçbir adli ve idari soruşturma açılmadığı gibi, disiplin cezası da almadığı ve görevinde başarısız veya yetersiz olduğu yönünde nesnel ve hukuken kabul edilebilir bilgi ve belgenin dosyada bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, davacının görevinden alınmasını gerektirecek somut bir tespitin davalı idarelerce sunulamaması karşısında, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak, davacının genel müdür yardımcılığı görevinden alınıp, uzman olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı anlaşıldığından, davacının temyiz talebinin kabulü, davalı idarelerin temyiz taleplerinin reddi ile temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.
