Araç muayenesini geç yaptırılması sebebiyle oluşan zarar ilgililere rücu edilmel

Belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle ortaya çıkan gecikme ücretleri belediye bütçesinden ödenmiştir.

Hukuka aykırı delil emsal yargı kararları

Belediye bütçesinden ödenen gecikme ücretleri ilgilere rücu edilmemesi kamu zararı kabul edilerek ilgililerden tahsil edilmesine hükmedilmiştir.

Sayıştay 3 .Dairesinin bu kararına karşı temyiz kuruluna başvurulmuştur. 

Sayıştay Temyiz Kurulu, 5018 sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan Yönetmeliğe göre, mevzuatta dayanağı olmayan bir ödemenin yapılması veya kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi kamu zararıdır. Bu nedenle, belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle belediye bütçesinden ödenen gecikme cezaları belediyeye ek bir mali külfet getirdiğinden, söz konusu ödeme sonucunda kamu zararı oluştuğu yönünde karar vererek ilgililerin temyiz talebini reddetmiştir.

Temyiz Karar Detayı

2-79 sayılı İlamın 9’uncu maddesiyle, belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle ortaya çıkan gecikme ücretlerinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu ... TL’nin tazminine hükmedilmiştir.

TEMYİZ DİLEKÇESİ

İlamda Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan ..., ... ve ... sunmuş oldukları aynı içerikli temyiz dilekçelerinde özetle;

Kuruma ait araçların yasal süresi içerisinde muayene istasyonlarına götürüldüğünü, ancak araçlarda belirlenen arıza ve eksikliklerin giderilmesinin, parça temini için gereken zamanın uzamasının, muayene sürelerinin gecikmesine sebebiyet verdiğini, burada kamu zararının oluşması için 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde belirtilen şartların oluşmadığını, yaşanan gecikmelerde kasıt, kusur ve ihmal bulunmadığından kamu zararına sebebiyet kapsamında ilişkilendirmelerinin uygun olmadığını ifade ederek tazmin hükmünün kaldırılmasını arz ve talep etmektedirler.

BAŞSAVCILIK MÜTALAASI

Başsavcılığın dilekçiler için yapmış olduğu aynı içerikli mütalaasında;

“İlamda; Belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle ortaya çıkan gecikme ücretlerinin Belediye bütçesinden ödenmesine rağmen, rücu işleminin başlatılmaması nedeniyle hesaplanan kamu zararının tazminine hükmedilmiştir.

Sorumlu sorgu üzerine verdiği savunmasını tekrarlayarak, tazmin Kararının yeniden değerlendirilmesini talep etmiştir.

İleri sürülen itirazlar İlamda karşılanmış olması yanında, itirazın İlama esas alınan mevzuat karşısında geçerliliği olmadığı gibi, İlamın mahiyetini değiştirecek nitelikte de olmadığından, temyiz talebinin reddi ile Daire Kararının tasdik edilmesi uygun olur.

Arz olunur.” denilmektedir.

Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

79 sayılı İlamın 9’uncu maddesiyle, belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle ortaya çıkan gecikme ücretlerinin belediye bütçesinden ödenmesi sonucu ... TL’nin tazminine hükmedilmiştir.

Bu defa İlamda Harcama Yetkilisi olarak sorumlu tutulan ... ve ... tarafından temyiz kanun yoluna başvurularak tazmin hükmünün kaldırılması talep edilmektedir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların muayenesi” başlıklı 34 üncü maddesinde;

“Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir.

Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur.” hükmü,

“Muayeneye yetkili kuruluşlar” başlıklı 35 inci maddesinin ikinci fıkrasında;

“... Muayene süresi geçirilen her ay için muayene ücreti, yetki verilen gerçek veya tüzel kişi ya da işleticiler tarafından, %5 fazlası ile tahsil edilir ...” hükmü,

Anılan Kanun’a dayanılarak çıkarılan Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelik’in “Muayene süresi” başlıklı 14 üncü maddesinde;

“Araçlar cinslerine, kullanma amaç ve şekillerine uygun olarak periyodik muayeneye tabidir. Buna göre aracın uygunluk belgesindeki imal tarihinden itibaren;

a) Hususi ve resmî otomobiller ilk üç yaş sonunda ve devamında her iki yılda bir,

b) Lastik tekerlekli traktörler ilk üç yaş sonunda ve devamında üç yılda bir,

c) İki veya üç tekerlekli araçlar ilk üç yaş sonunda ve devamında iki yılda bir,

ç) Diğer bütün motorlu araçlar, römorklar ve yarı römorklar ilk bir yaş sonunda ve devamında yılda bir,

periyodik muayeneye tabi tutulur ...” hükmü

yer almaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde kamu gideri; ‘‘Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, malî ve sosyal transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri, ... ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

Anılan Kanun’un “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde;

“…

Kamu zararının belirlenmesinde;

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.

Kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usûl ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.” hükmü,

Bu maddeye dayanılarak çıkarılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Kamu zararının belirlenmesi” 6 ncı maddesinde;

“Kamu zararının belirlenmesinde;

…

g) Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,

esas alınır. ” hükmü,

yer almaktadır.

2918 sayılı Kanun ile bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan Yönetmelik’in yukarıda yer alan hükümlerine göre, araç muayenelerinin anılan Yönetmelik’te belirlenen süreler içinde yaptırılması zorunlu olup, zamanında muayenesi yaptırılmayan araçların muayene ücretlerinin gecikilen her ay için %5 fazlası ile ödenmesi gerekmektedir. 5018 sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan Yönetmelik’in yukarıda yer alan hükümlerine göre, mevzuatta dayanağı olmayan bir ödemenin yapılması veya kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi kamu zararıdır. Bu nedenle, belediyeye ait araçların muayenelerinin zamanında yaptırılmaması nedeniyle belediye bütçesinden ödenen gecikme cezaları belediyeye ek bir mali külfet getirdiğinden, söz konusu ödeme sonucunda kamu zararı oluşmuştur.

Bu itibarla, 79 sayılı İlamın 9’uncu maddesiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE (Üyeler ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’un aşağıda yazılı karşı oy gerekçelerine karşı) oyçokluğuyla,

6085 sayılı Kanunun 57 nci maddesi gereği bu kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

Karar verildiği 15.05.2024 tarih ve 56843 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.

Karşı oy gerekçeleri:

Üyeler ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’un karşı oy gerekçesi;

Sorumluların temyiz dilekçelerinde yer verdiği, Belediyeye ait araçların yasal süresi içerisinde muayene istasyonlarına götürülmelerine rağmen, araçlarda belirlenen arıza ve eksikliklerin giderilmesi için gereken zamanın uzadığı, bu nedenle muayene sürelerinde gecikmeler olduğu gerekçesinin kabul edilerek, 79 sayılı İlamın 9’uncu maddesiyle verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA karar verilmesi gerekir.