Yedek subaylık hizmeti yıllık izin hesabında dikkate alınır mı?
Askerlik hizmetini yedek subay sınıfında asteğmen olarak yapmış olan bir personel, askerlikte geçen sürelerin yıllık izne esas hizmet süresi hesabında dikkate alınması talebiyle KDK'ya başvurmuştur.
Başvuruyu inceleyen KDK; ilgilinin asteğmenlik vazifesinin yerine getirilmesinin vatani görevin ifası dışında, mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki herhangi bir kamu kurumu veya kuruluşu bünyesinde istihdam ilişkisine dayalı olarak görev yapma şeklinde öngörülen bir istihdam ilişkisi olarak kabul edilmesine imkan bulunmadığı ve ayrıca aksi uygulamayı gerektirecek herhangi bir düzenlemeye de rastlanılmadığı hususları gözetilerek başvurunun reddi yönünde karar vermiştir.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2024/10387-S.24.15941
BAŞVURU NO : 2024/9842 KARAR TARİHİ : 30/09/2024
RET KARARI
BAŞVURAN
Adres
BAŞVURUYA KONU İDARE : .................................GENÇLİK VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ
BAŞVURUNUN KONUSU : Askerlik hizmetini yedek subay sınıfında asteğmen olarak yapmış olan
başvuranın, askerlikte geçen sürelerin yıllık izne esas hizmet süresi hesabında dikkate alınması talebine ilişkindir.
BAŞVURU TARİHİ : 10/08/2024
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
1. Başvuran özetle; ................................. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı ..............sicil numarası ile 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası gereğince sözleşmeli personel pozisyonunda 22.11.2023 tarihinden beri Büro Personeli olarak görev yapmakta olduğunu, yedek subaylık hizmet sürelerinin yıllık izne esas alınacak sürelere dahil edilmesi talebiyle ................................. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne yaptığı başvurusunun 19.07.2024 tarihli cevabi yazıyla reddedildiğini, ancak 657 sayılı Kanunun 84 üncü maddesinde; “Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak ve sınav veya seçmeye tabi tutulmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir.” hükmünün yer aldığını, 154 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde; " Yıllık izin sürelerinin hesabında, hangi statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmet sürelerinin dikkate alınması" gerektiğinin belirtildiğini, Devlet Personel Başkanlığının 23.02.2015 tarihli ve sayılı görüş yazısında; "Muvazzaf askerlik hizmeti ile birlikte bir yıllık hizmet süresini dolduran aday Devlet memurunun 657 sayılı Kanunun mezkur hükümleri uyarınca yıllık izin hakkının bulunduğu değerlendirilmektedir." açıklamasına yer verildiğini, söz konusu düzenlemelere rağmen 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gerekçe gösterilerek talebinin reddedildiğini, ancak 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 02.07.2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 123 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırıldığını, mülga Kanun Hükmünde Kararname gerekçe gösterilerek yedek subaylık hizmet süresinin yıllık izne esas süreye dahil edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu ifade etmiş olup 09.12.2022-10.11.2023 tarihleri arasında yedek subay olarak yaptığı hizmet sürelerinin yıllık izin ve kıdemine esas alınacak sürelerin hesabında değerlendirilmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Şikâyet başvurusuna konu talebe ilişkin başvuranın 17.07.2024 tarihli dilekçesine cevaben ................................. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından gönderilen 19.07.2024 tarihli, E- ayılı ve ‘Yıllık İzin Hak Ediş ( konulu yazıda özetle;2.1. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında; 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verileceğinin düzenlendiği, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde; "Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşları şunlardır:
a) Genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar,
b) İl Özel İdareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi müesseseler, işletmeler,
c) İktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri,
d) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları dışında kalan ve kamu fonu kullanan, özel kanunlarla veya bunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kamu kuruluşları ve bu nitelikteki bankalar ve bunların en az sermayesinin yarısından fazlasına iştirak suretiyle kurdukları müessese, ortaklık ve iştirakler,
e) Döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.
Askeri kurum ve kuruluşların 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile ek ve değişikliklerine tabi personeli bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamı dışındadır." hükmünün yer aldığı,
2.2. Kamudaki istihdam şekillerine göre konu incelendiğinde, memur ve işçi personelde de yıllık izin hak ediş süreleri bir yıllık hizmet süresini tamamlama şartının aranması ile benzerlik göstererek, sözleşmeli personel için söz konusu mezkur hükümde "bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün" ibaresi yer aldığından, olağan durumda sözleşmeli personelin anılan hüküm gereği, hizmetinde bir yılını doldurmadan ücretli yıllık izni hak edemeyeceğinin anlaşıldığı,
2.3. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3 üncü maddesinde "Sözleşmeli personelin ücreti; pozisyon ve unvanı, bu unvana ilişkin eğitim düzeyi, kamu kurum ve kuruluşlarında aynı kadro veya pozisyon ünvanında geçen hizmet süresi dikkate alınarak tespit edilir." denildiği, bu çerçevede sözleşme ücretinin belirlenmesinde sadece kamuda aynı ünvanda geçen süreleri dikkate alındığından, özel sektörde çalışılan süreler ücrete etkilemediği için farklı ünvanda çalışılan sürelerin mesleki kıdemde dikkate alınmadığı, ilgili mevzuat hükümleri gereğince sözleşmeli personel olarak görev yapan personelin Kurumda bir yıllık hizmet süresini tamamlamadan yıllık izni hak etmediği
belirtilmiştir.
3. Gençlik ve Spor Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün ................................. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne hitaplı, E- sayılı ve ‘Sözleşmeli Personel Hizmet Bilgileri Hk.( konulu yazısında özetle; ................................. İl Müdürlüğünde 657 sayılı Kanunun 4 ncümaddesinin (B) bendi gereğince Sözleşmeli Büro Personeli olarak görev yapmakta olan (S.........................’ın, Yedek Subay olarak görev yaptığı sürenin yıllık izin hesabında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususunda tereddüde düşüldüğüne ilişkin yazının incelendiği, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında; 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücreti yıllık izin verileceği hükmünün yer aldığı, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin son fıkrasında; askeri kurum ve kuruluşların 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile ek ve değişikliklerine tabi personelinin bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamı dışında olduğunun düzenlendiği, 03.02.2020 tarihli ve…………..sayılı yazı ile il müdürlüklerine konu hakkında gerekli bilgilendirmenin yapılmış olduğu, adı geçenin askerlikte geçen sürelerinin ise yıllık izne esas hizmet sürelerine dahil edilmesinin mümkün bulunmadığı ifade edilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
4. 2709 sayılı T.C. Anayasasının “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde “...Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.”,
5. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
6. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "İstihdam şekilleri" başlıklı 4 üncü maddesinde “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
B) Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.”,
7. 06.06.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların;
7.1. 1 inci maddesinde “(Değişik:22/11/2010- 2010/1169) Bu Esaslar, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri hakkında uygulanır.”,
7.2. 3 üncü maddesinde “Sözleşmeli personelin ücreti; pozisyon unvanı, bu unvana ilişkin eğitim düzeyi, kamu kurum ve kuruluşlarında aynı kadro veya pozisyon unvanında geçen hizmet süresi dikkate alınarak tespit edilir.”,
7.3. 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında “217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir. ”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SN. SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
8. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan ‘Ret Karar Önerisi’ Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
9. ................................. Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü bünyesinde 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası gereğince Sözleşmeli Büro Personeli olarak görev yapmakta olan başvuran tarafından, 09.12.2022-10.11.2023 tarihleri arasında askerlikte yedek subay olarak geçen sürelerinin, yıllık izin ve kıdemine esas alınacak sürelerin hesabında değerlendirilmesi talep edilmektedir.
10. Dosya kapsamından; başvuranın talebinin, vatani görevini yerine getirdiği süreçte, mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki herhangi bir kamu kurum veya kuruluşu bünyesinde istihdam ilişkisine dayalı olarak görev yapmamış olması gerekçesiyle idare tarafından reddedildiği anlaşılmaktadır.
11. Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün ücretli yıllık izin verileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
12. Mülga Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının konuya ilişkin 30.07.2020 tarihli ve E.............sayılı görüş yazısında özetle; mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda hangi statüde olursa olsun geçen hizmet süresinin söz konusu sözleşmeli personelin yıllık izne esas hizmet süresinde dikkate alınması gerektiği, askerlik hizmeti süresince yedek subay sınıfında “asteğmen” olarak görev yapmış olan ve hâlihazırda 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak çalışmakta olan ilgililerin; vatani görevlerini yerine getirdikleri dönem içerisinde, mezkûr Esasların amir hükmünde belirtildiği şekilde, mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki herhangi bir kamu kurumu veya kuruluşu bünyesinde istihdam ilişkisine dayalı olarak görev yapmadığından; ilgililerin, yıllık izne esas hizmet sürelerinin hesabında askerlik hizmetine ilişkin sürelerin dikkate alınmasının mümkün bulunmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
13. Buna göre; başvuran tarafından, 02.07.2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 123 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılan mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname düzenlemesi gerekçe gösterilerek yedek subaylık hizmet süresinin yıllık izne esas süreye dahil edilmemesinin hukuka aykırı olduğu ifade edilmişse de Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye atıf yapan düzenlemenin halen yürürlükte olduğu, söz konusu maddeye atıfla yıllık izne esas hizmet sürelerinin hesabında hangi kurumlarda geçen hizmet sürelerinin dikkate alınacağının belirlenmesinin amaçlandığı, mülga Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 30.07.2020 tarihli görüş yazısında da belirtildiği üzere, başvuran tarafından asteğmenlik vazifesinin yerine getirilmesinin vatani görevin ifası dışında, mülga 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki herhangi bir kamu kurumu veya kuruluşu bünyesinde istihdam ilişkisine dayalı olarak görev yapma şeklinde öngörülen bir istihdam ilişkisi olarak kabul edilmesine imkan bulunmadığı ve ayrıca aksi uygulamayı gerektirecek herhangi bir düzenlemeye de rastlanılmadığı hususları gözetilerek başvuruya konu işlemin mevzuat çerçevesinde tesis edilmiş olduğu değerlendirilmiştir.
14. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilemeyen başvuruya konu işleme ilişkin talebin reddedilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
15.İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiştir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT
16. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup ................................. İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE,
Kararın BAŞVURAN ile .................................GENÇLİK VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜNE tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
