İş arkadaşına hakaret eden memur ne ceza alır ?

İş arkadaşına hakaret eden memur ne ceza alır ?

Kamuda çalışan memurların işyerinde iş arkadaşlarına hakaret etmesi durumunda  Türk Ceza Kanunu uyarınca adli işlemler başlatılabileceği gibi 657 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de disiplin işlemleri yürütülür.

Hakaret suçunun içeriği  5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Hakaret” başlıklı 125 inci maddesinde, hakaret suçu; “Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına” saldırı olarak tarif edilmiş ve mağdurun gıyabında yapılan hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişinin bulunduğu ortamda işlenmesi gerektiği belirtilerek, hakaret suçunu işleyenler hakkında verilecek cezanın miktarı düzenlenmiştir. Memurun, iş arkadaşına hakaret etmesi İş arkadaşına hakaret eden memur hakkında adli ve/veya idari işlemler söz konusu olabilir.

Hangi kelimelerin sözlerin hakaret içeren söz olduğu ceza kanunu çerçevesinde mahkemelerce verilen kararlarla belirlenmiştir. 

657 sayılı Kanunun, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve hallerin sayıldığı 125/D maddesinde, “iş arkadaşlarına hakarette bulunmak” fiiline de yer verilmiştir. Buna göre, yapılabilecek adli işlemler saklı olmak üzere, iş arkadaşlarına hakarette bulunan memur hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmesi söz konusu olabilecektir. 

İş arkadaşına hakaret eden memur kademe ilerlemesinin durdurılması cezası alabilmesi için hakaret olduğu iddia edilen sözlerin veya sözün mahkeme kararlarında da hakaret olarak kabul edilmiş olması gerekmektedir.

İş arkadaşına hakaret eden memura verilecek disiplin cezası İş arkadaşına hakaret ettiği gerekçesiyle memur hakkında, 657 sayılı Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılacak disiplin soruşturması neticesinde ve ilgili disiplin kurulunun kararı alınmak suretiyle, hakaret fiilinin ağırlık derecesine göre, atamaya yetkili amir tarafından memurun bulunduğu kademedeki ilerlemesinin 1, 2 veya 3 yıl süreyle durdurulması şeklinde disiplin cezası verilmesi gerekir.

Ancak, iş arkadaşına hakaret etmesinden dolayı memura verilen ceza,  memurun geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olması veya ödül ya da başarı belgesi almış olması halinde, bir derece hafif olan "aylıktan kesme cezası" şeklinde uygulanabilir.

Disiplin kurulları kademe ilerlemesinin ne kadar durdurulacağını belirleyebilir mi?

İş arkadaşına hakaret eden memurun görevine son verilebilir İş arkadaşına hakaret ettiği için kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alan memur, 10 yıl içinde; iş arkadaşına hakaret etme fiilini yeniden işlediğinde hakkında verilecek disiplin cezasının uygulaması ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren farklı fiillerden dolayı verilecek üçüncü cezanın uygulaması, bir derece ağır ceza olan “Devlet memurluğundan çıkarma” cezası şeklinde olur.

Öte yandan, öğrenim durumu itibariyle ilerleyebileceği son kademede bulunan memur hakkında kademe ilerlemesinin durdurulması cezası uygulanması gerektiğinde, ilk uygulama aylığından kesinti yapma şeklinde olur ve yeniden kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alması durumunda ise görevine son verilir.

Yargıtay’ın yerleşik kararlarıyla belirlenen, kategorik bir biçimde hakaret sayılmayan sözler şunlardır:

1. Beddua niteliğindeki kelime ve sözler. Örneğin, “allah belanı versin”, “allahından bul”, “allah müstahakını versin” şeklindeki sözler beddua niteliğinde sözler olup hakaret suçuna vücut vermemektedir.

2. Eleştiri veya ağır eleştiri mahiyetindeki kelime ve sözler. Örneğin, bir mahkeme hakimine yönelik “dosyaları okumuyorsunuz, okumadığınız gibi biz okuduğumuz için susturmaya çalışıyorsunuz, bu rezalettir” şeklindeki sözler eleştiri mahiyetindedir.

3. Kaba hitap ve nezaket dışı kelime ve sözler. Örneğin, bir kimseye yönelik “terbiyesiz” , “ahlaksız” , “siz kimsiniz lan” , “ne mal olduğunuzu biliyorum” şeklindeki sözler kaba söz/hitap mahiyetinde olup hakaret suçu teşkil etmez.

4. Salt rahatsız edici kelime ve sözler. Örneğin, “sen kendini bilmeyen birisin, cehalet var sende” şeklindeki sözler rahatsız edici nitelikte olup hakaret suçuna vücut vermez.

Hakaret Sayılan Kelime ve Sözler

Bir kişiye “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “salak”, “hayvan”, “müsvedde” , “pislik” , “alçak” , “fahişe” vb. gibi sözler söylemenin hakaret suçunu oluşturacağı kuşkusuzdur. “Hırsız”, “rüşvetçi”, “adi” , “sahtekar” gibi kelimeler de hakaret suçu oluşturur.

“Eşek”, “köpek”, “öküz” “it” vb. hayvan isimleriyle hitap etmek de hakaret suçuna vücut verir.

Amk vb. kısaltmalarla sosyal medya üzerinden yazılan yazılar hakaret suçu oluşturur.

Kişiye isnat edilen somut olgu kişinin mevcut fiziksel veya psikolojik bir özelliğine vurgu yapsa da hakaret suçunu oluşturur. Örneğin, aksayarak yürüyen birine “allahın topal adamı” demek, gözü görmeyen birine “kör herif” demek hakaret suçunun oluşmasına neden olur.

Hakarete uğrayanın kişisel özellikleri dışında kalmak şartıyla kendisine isnat edilen fiil veya olgu ispatlandığı takdirde hakaret suçu oluşmaz. Örneğin, “sen Ayşe’nin eşyalarını çaldın” denildiğinde, bu olgu ispatlanırsa hakaret suçu oluşmaz. Fakat, daha önce işlediği bir hırsızlık suçundan sabıkalı olan kişiye, “sen hırsızsın” demek hakaret suçudur.

Hakaret suçunu teşkil eden fiiller, sözle işlenebileceği gibi yazı, şekil, görüntü, el işareti veya mimiklerle de işlenebilir. Örneğin, bir kişinin çalışma masasına insan dışkısı koymak.