Disiplin zamanaşımı süresi ile ilgili önemli karar
Danıştay, meslekten çıkarma cezası verilen emniyet mensubuna verilen cezayı zamanaşımından bozdu.
Danıştay İkinci Dairesi, 2021/9903 E., 2022/1478K. Nolu Kararında diisplin kurulunun kararı zamanaşımı süresinde vermekle birlikte cezanın onayla birlikte tekemmül edeceğine dair düzenleme bulunması sebebiyle bakan onay tarihi itibariyle zamanaşımı süresinin geçtiğine hükmetti.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/9903
Karar No : 2022/1478
TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …
2- ….
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : ….
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K: … sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; … emrinde polis memuru olarak görev yapan davacının, 7068 sayılı Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca meslekten çıkarma cezası ile tecziyesine ilişkin … Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali ile işlem sebebiyle yoksun kaldığı maddi ve özlük haklarının işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı hakkında isnat olunan fiilin her türlü şüpheden uzak, somut, kesin, yeterli ve inandırıcı delillerle, tam bir vicdani kanaat oluşturacak şekilde ortaya konulmadığından ve bu hususlara bağlı olarak davacıya isnad edilen ''yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla kötüye kullanmak'' eyleminin sübuta ermediği sonucuna ulaşıldığından; davacının meslekten çıkarma cezasıyla tecziyesine dair dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların hesaplanarak (en erken bakılan davanın açıldığı … tarihinden itibaren olmak üzere her bir aya ilişkin parasal hakka müstahak olduğu tarihten itibaren) işletilecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; istinaf dilekçesinde ileri sürülen hususlar Mahkeme kararının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalılar tarafından; davacıya isnat edilen eylemin sübuta erdiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, davacının çelişkili beyanlarının bulunduğu, iki yıllık zamanaşımı süresinin belirlenmesinde disiplin kurulunca ceza verilen tarihin esas alınması gerektiği, onay işleminin zamanaşımı süresini etkilemeyeceği, adli ve idari soruşturmaların birbirinden bağımsız olduğu, adli kovuşturmada savcı tarafından beraat yönünde mütala verilmiş olmasının idari işlemi sakatlamayacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davalı İdarelerin yürütmenin durdurulması istemleri hakkında karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… emrinde … memuru olarak görev yapan davacı tarafından, 7068 sayılı Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca meslekten çıkarma cezası ile tecziyesine ilişkin …. Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali ile işlem sebebiyle yoksun kaldığı maddi ve özlük haklarının işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle, 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 7/1-e maddesinde "meslekten çıkarma"; personelin emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarında bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılması olarak tanımlanmış; 8/6-ç maddesinde ise, "Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak" fiili meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasından sayılmıştır.
Anılan Kanun'un "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarının görev ve yetkileri" başlıklı 17. maddesinde; "(1) Emniyet teşkilatı disiplin kurullarının disiplin cezası verebilecekleri personel ve uygulamaya yetkili oldukları cezalar aşağıda gösterilmiştir.
a) İl polis disiplin kurulları, kuruldukları il emniyet kadrosundaki;
1) Polis memurları, çarşı ve mahalle bekçileri ile atanması il makamlarına ait personele bütün disiplin cezalarını,
2) Komiser yardımcısı, komiser ve başkomiserlere meslekten çıkarma cezası dışında kalan diğer disiplin cezalarını,
b) Eğitim ve öğretim kurumlarındaki polis disiplin kurulları, kurum kadrosunda görevli polis memuru ile kurumda öğrenim gören polis memuru ve adaylarına bütün disiplin cezalarını,
...
verebilir." hükmü,
"Emniyet teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 18. maddesinde; "(1) Disiplin kurullarınca verilen kararlardan;
a) İl polis disiplin kurulunun polis memurları hakkında verdiği meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararları valinin önerisi, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayıyla, kesinleşir. ... " hükmü
"Zamanaşımı" başlıklı 29. maddesinde; "(1) Bu Kanunda sayılan fiilleri işleyenler hakkında bu fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren;
a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kısa ve uzun süreli durdurma cezalarında bir ay içinde,
b) Meslekten çıkarma cezası ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
(2) Disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
(3) Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği, zincirleme suçlarda ise son suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; … günü 155 ihbar hattını arayan O.Y. isimli şahıs tarafından; davacının, kendisini özel harekat polisi yapacağını söyleyerek kendisinden para aldığı ve tekrar para istediği yönünde ihbarda bulunulması üzerine, davacı hakkında başlatılan disiplin soruşturması neticesinde düzenlenen .. günlü raporda, her ne kadar davacının parayı aldığına dair somut bir delil yok ise de vermiş olduğu çelişkili ifadelerden resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunduğu sonucuna varıldığı belirtilerek "Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak" fiilinin karşılığı "6 Ay Kısa Süreli Durdurma" cezası ile tecziye edilmesi yönünde teklif getirildiği; İl Disiplin Kurulunun … günlü, … sayılı kararıyla davacının işlediği fiilin sübuta erdiği ve disiplin yönünden kusurlu olduğu tespit edildiğinden bahisle "Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak" fiilinin karşılığı meslekten çıkarma cezası teklifiyle dosyanın … gönderilmesine karar verildiği; … Yüksek Disiplin Kurulunca dava konusu … günlü, … sayılı kararla davacının işlediği fiil sübuta erdiğinden 7068 sayılı Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "Meslekten çıkarma" cezasıyla tecziye edilmesine karar verildiği, anılan kararın … günlü Bakan onayı ile kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuatta, disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayacağı düzenlenmiştir. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinde, davacıya isnat edilen disiplin cezasına konu eylemlerin …. tarihlerinde gerçekleştiği, … tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde söz konusu eylem nedeniyle disiplin cezası uygulanabilecek olmasına karşın belirtilen tarihten itibaren iki yıllık süre geçtikten sonra, … tarihli Bakan Olur'lu dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Her ne kadar Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunca, fiilden itibaren 2 yıllık ceza zamanaşımı süresi içerisinde 02/10/2018 tarihli karar ile davacının meslekten çıkarılmasına karar verilmiş ise de; 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 18. maddesinde, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu kararlarının Bakanın onayıyla kesinleşeceğinin hükme bağlandığı görüldüğünden, dava konusu disiplin cezasının Bakan onayı tarihi itibarıyla verilmiş olduğu açıktır.
Bu durumda davacıya isnat olunan fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıllık disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımı süresi geçirildikten sonra tesis edilen işlemde hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen …. günlü, E:…, K:.. sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren …. İdare Mahkemesine gönderilmesine, 23/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.
(X)
KARŞI OY
7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (f) bendinde; "Disiplin Cezası : Disiplinsizlik nedeniyle disiplin amirleri veya kurulları tarafından verilen bu Kanunda gösterilen yaptırımları" şeklinde tanımlanmış, Kanun'un 17. maddesinde, Emniyet teşkilatı disiplin kurullarının disiplin cezası verebilecekleri personel ve uygulamaya yetkili oldukları cezalar gösterilmiş; bunlar arasında meslekten çıkarma cezası verme yetkisinin disiplin kurullarına ait olduğuna, "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 18. maddesinde, disiplin kurullarınca verilen kararlardan; İl polis disiplin kurulunun polis memurları hakkında verdiği meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararları valinin önerisi, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayıyla kesinleşeceği, 29. maddesinin 2. fıkrasında da, disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Zamanaşımı" başlıklı 127. maddesinde; "(...) Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar." kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; disiplin cezasına konu eylemin en son 08/11/2016 tarihinde gerçekleştiği, bu tarihten itibaren iki yıllık zaman aşımı süreci içerisinde, … Kurulunun …. günlü 507 sayılı kararı ile davacının meslekten çıkarılması teklifiyle dosyanın Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderildiği; Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunca dava konusu … günlü, … sayılı kararla, davacının 7068 sayılı Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "Meslekten çıkarma" cezasıyla tecziye edilmesine karar verildiği ve anılan kararın … tarihinde Bakan tarafından onaylandığı görülmektedir.
Yukarıda metinlerine yer verilen Kanun'un maddeleri incelendiğinde; kanun koyucu tarafından Disiplin Kurulunca cezanın teklif edildiği ve Bakanlık makamınca cezanın verildiği bir sistemin öngörülmediği, ceza verme yetkisinin doğrudan disiplin kuruluna ait olduğu; ancak bu noktada sonuç cezanın meslekten çıkarma cezası olması durumunda, personel bakımından ikinci bir incelemeden sonra bu yaptırımın uygulanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Nitekim, 19/02/1980 günlü, 2261 sayılı Kamu Güvenliğine ve Kolluk Hizmetlerinle İlişkin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bunlara Yeni Hükümler Eklenmesi Hakkında Kanun ile 3201 sayılı Kanun'a "Ek Madde 2" olarak eklenen ve daha sonra 11/09/1987 günlü, 291 sayılı KHK ile "Ek Madde 5" olarak teselsül edilmiş olan; ancak 7068 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırılmış olmakla birlikte benzer düzenlemeleri içeren maddenin gerekçesinde de: "Emniyet örgütünde kurulacak disiplin kurullarının ceza verebilecekleri personel ve uygulayacakları cezalar bakımından yetki sınırlarını belirlemektedir. Maddeye egemen olan görüşe göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunundaki, disiplin kurullarını ceza vermek için sadece görüş bildiren bir yer kabul eden ve ceza verme yetkisini merkezdeki atamaya yetkili amire bırakan sistem bırakılmakta ve disiplin kurulları, gösterilen yetki sınırları çerçevesinde disiplin cezası vermede birer karar yeri durumuna getirilmektedir. Böylece 657 sayılı Kanuna göre bugüne kadar uygulamada karşılaşılan, işlerin merkezde toplanması yüzünden disiplin cezalarının geç verilmesinden doğan sakınca giderilecek ve disiplin işleri büyük bir hız kazanmış olacaktır." şeklinde ifade edilen hususlar ile de bu duruma işaret edilmiş ve işlerin merkezde toplanması yüzünden disiplin cezalarının geç verilmesinden doğan sakınca giderilerek, disiplin işlerine büyük bir hız kazandırılması amaçlanmıştır.
Bu durumda; yukarıda aktarılan mevzuatta, eylem tarihinden itibaren iki yıl içerisinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisinin zaman aşımına uğrayacağı kuralına yer verilmiş olmakla birlikte, olayda disiplin cezası verilebilmesi için Kanun'da öngörülmüş olan iki yıllık zaman aşımı süresi içerisinde doğrudan ceza verme yetkisine sahip Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla davacıya disiplin cezası verilmiş olması karşısında; uyuşmazlığın esası incelenerek, dava konusu işlemin iptali ile işlem sebebiyle yoksun kaldığı maddi ve özlük haklarının işlem tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararın aynen onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.
