CİMER üzerinden yapılan başvurular idari işleme karşı dava açma süresi durdurmu
Memurlara karşı idarelerce yapılan iş ve işlemlere karşı memurların kendilerine yazılı tebliğ tarihini takip eden 60 gün içinde dava açma hakları bulunmaktadır.Memurların idareye yazılı olarak itiraz etmeleri durumunda ise dava açma süresi durmakta ve idarenin cevabından veya cevap vermemesi halinde ise zımni red tarihinden sonra bu süre devam etmektedir.Memurların idarece yapılan işlemlere karşı CİMER üzerinden yapmış oldukları başvuruların dava açma süresini durdurup durdurmayacağı hususunda verilmiş olan danıştay kararı yazımız ekinde yer almaktadır.İlgili kararda memur tarafından bimer üzerinden idarenin yapmış olduğu işlem ile ilgili olarak birden fazla şikayet ve itiraz dilekçesi gönderilmiş yapılan işlemden uzun bir süre geçtikten sonra ilgili memurca zımni red işlemi yapıldığı gerekçesi ile mahkemeye dava açılmıştır. Danıştay Başkanlığı ise vermiş olduğu kararda yapılan ilk başvurunun dava açma zamanaşını durduracağını idarenin ilk başvuruya 60 gün içinde cevap vermemesi durumunda ise dava açma zamanaşımının işlemeye devam edeceğini, birden fazla verilen dilekçelerin her birinin dava açma süresini kesmeyeceği yönünde karar vermiştir.
DANIŞTAY
12. DAİRE
Esas No : 2019 / 267
Karar No : 2019 / 2375
Karar Tarihi : 1.04.2019
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : ...Eğitim Tugay Komutanlığı'nda Uzman Onbaşı olarak görev yapan davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin Hava Kuvvetleri Komutanlığının 27.04.2017 tarihli ve 8225-17 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli ve E:… sayılı kararda; her ne kadar davacı tarafından, Başbakanlık İletişim Merkezi'ne yapılan başvurular sebebiyle dava açma süresinin durduğu ve son başvuru üzerinden 60 gün içinde cevap verilmemesi üzerine dava açıldığı ileri sürülmekte ise de; Başbakanlık İletişim Merkezi'nin, işlemi tesis eden Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın üst makamı olmaması sebebiyle başvurunun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesi uyarınca işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurmayacağı, dava konusu işlemin, 27.04.2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, 2577 sayılı Kanun hükmü uyarınca tebliğ tarihini izleyen günden itibaren dava açma süresinin başlayacağı dikkate alındığında, 27.04.2017 tarihinden itibaren 60 gün içinde ve 26.06.2017 tarihine kadar, son günün Ramazan Bayramı tatiline rastlaması sebebiyle, en son resmi tatilin bitişini izleyen ilk çalışma günü olan 28.06.2017 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 19.03.2018 tarihinde açılan davanın esasının, süreaşımı nedeniyle incelenmesine olanak bulunmadığı, davacı tarafından, dava konusu işlemde başvuru süresi ve yerinin gösterilmemesinin Anayasa'nın 40/2. maddesi hükmüne aykırı olduğu dolayısıyla şekil açısından sakat olduğu ve davanın süresinde olduğu ileri sürülmekte ise de, idarenin Anayasa'dan kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirmesi esas olmakla birlikte belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmemesinin, idari işlemlere karşı açılan davalarda dava açma süresinin işletilmeyip, ihmal edilmesi sonucunu doğurmayacağı, zira Anayasa'nın 125. maddesinde idari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden başlayacağının açıkça belirtilmesi karşısında, usulüne uygun tebliğ olunan idari işlemler üzerine, 2577 sayılı Kanunu'nda düzenlenen 60 günlük genel dava açma süresinin uygulanması zorunlu olduğundan, davacının bu iddiasına itibar etme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
… İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kendisine yazılı bir belge verilmediği, üst amiri tarafından sözleşmesinin feshedildiği, ilişik kesme belgesinde ise başvuru süresi ve yerinin gösterilmediği, bu durumun Anayasa'nın 40/2. maddesi hükmüne aykırı olduğu dolayısıyla işlemin şekil açısından sakat olduğu ve Başbakanlık İletişim Merkezi'ne yapılan başvurular sebebiyle dava açma süresinin durduğu ve son başvuru üzerinden 60 gün içinde cevap verilmemesi üzerine dava açma süresi içerisinde dava açıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ .... DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
... Eğitim Tugay Komutanlığı'nda Uzman Onbaşı olarak görev yapan davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin Hava Kuvvetleri Komutanlığının ... sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde; "Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanun'un 11. maddesinde; " İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükmüne yer verilmiştir.
19.01.2006 tarihli ve 2006/3 sayılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca kurulan Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) tarafından, vatandaşlarca yapılacak istek ve şikayetlere ilişkin yazılı veya sözlü başvuruların gereğinin yapılması için süratle ilgili kamu kuruluşu veya birimine ulaştırılması ve mümkün olan en kısa sürede cevap verilmesi amacıyla elektronik ortamda oluşturulan internet sitesi üzerinden başvuru imkanı getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, Hava Kuvvetleri Komutanlığı uzman erbaş temini kapsamında yapılan sınavda başarılı olduğu ve ...Eğitim Tugay Komutanlığı'nda Uzman Onbaşı olarak intibak eğitimi görmekte iken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle 27.04.2017 tarihli sözleşme fesih onayıyla eğitimine son verilerek ilişiğinin kesildiği, anılan işlemin aynı gün (27.04.2017 tarihinde) davacıya tebliğ edildiği, davacı tarafından 28.04.2017, 01.05.2017, 02.05.2017, 05.05.2017, 09.05.2017, 07.06.2017, 03.08.2017, 17.08.2017, 31.10.2017, 16.01.2018, 04.02.2018 tarihli dilekçeler ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)'e başvuruda bulunulduğu, son yaptığı 04.02.2018 tarihli başvurusuna 60 gün içinde cevap verilmemesi üzerine sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin 27.04.2017 tarihli ve 8225-17 sayılı işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Hukuk devleti idarenin tüm eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına uygunluğunun ödün verilmez bir ilke olarak benimsendiği bir devlet türüdür. İdarenin, özellikle işlemlerinin hukuka uygunluğunun denetlenmesi ise asıl olarak idari yargıda açılan iptal davaları aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. İdarelerin tesis ettiği işlemler yönünden hukuka bağlılığının sağlanmasına işlerlik kazandıran iptal davaları ise, temelde kendisi de hem bir Anayasal hak ve özgürlük, hem de diğer temel hak ve özgürlüklerin sağlanmasında etkin bir güvence olan hak arama özgürlüğünün kullanımı olan dava açma hakkı ile de ilgilidir.
Dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun aynı zamanda idari dava açma süresiyle ilgili düzenleme getiren 11. maddesinin hem hak arama özgürlüğü ve hukuk devleti ilkesi ile yakından ilgili olması, hem de anayasal düzeyde bir hak olan dilekçe hakkının kullanımı ile ilgili olması nedeniyle, Kanun'da açıkça aksi öngörülmediği sürece geniş yorumlanması, idarenin yargısal denetimini, kısıtlayıcı, daraltıcı ve en genel anlamda hak arama özgürlüğünü sınırlandırmayacak şekilde yorumlanması ve uygulanması gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Başbakanlık İletişim Merkezine yapılan başvurunun İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesi kapsamında yapılan bir başvuru olduğunun kabulü gerektiği, bu kapsamda davacının dava açma süresi içinde yaptığı 28.04.2017 tarihli başvurusunun dava açma süresini durduracağı açık olmakla birlikte, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesinde isteğin reddi veya reddedilmiş sayılması üzerine dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı öngörüldüğünden, ret cevabının bildirilmesinden veya altmış günün cevapsız geçmesinden sonra aynı konuda yeniden idareye başvurulması, dava açma süresinin ikinci kez durdurulması sonucunu doğurmayacaktır. Kanun, ilgililere sadece bir kez başvurma hakkı tanıdığından, ilk başvurudan sonraki başvuruların sürenin işlemesine etkisi yoktur. Bu kapsamda, davacı tarafından Başbakanlık İletişim Merkezine yaptığı ilk başvurudan sonra, 01.05.2017, 02.05.2017, 05.05.2017, 09.05.2017, 07.06.2017, 03.08.2017, 17.08.2017, 31.10.2017, 16.01.2018, 04.02.2018 tarihlerinde yaptığı başvuruların işlemeye başlayan dava açma süresini canlandırmayacağı açık olduğundan, 19.03.2018 tarihinde açılan davanın süresinde açılmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; Başbakanlık İletişim Merkezi'nin, işlemi tesis eden Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın üst makamı olmaması sebebiyle başvurunun, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi uyarınca işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurmayacağı gerekçesiyle davanın süre aşımı yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesince verilen … tarihli ve E:… sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile SONUCU İTİBARIYLA ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın …. İdare Mahkemesine gönderilmesine 01/04/2019 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
