Yönetim Kurulu Kararı İle Döner Sermaye Biriminde Görevlendirilen Personele Ödeme Yapılabilir mi?

Sayıştay, Yönetim kurulu kararı doğrultusunda döner sermaye biriminde görevlendirilen ancak döner sermaye gelirine katkısı olmayan üniversite personeline döner sermaye katkı payı ödenemeyeceğini hükme bağladı.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Önceki Temyiz Kurulu Kararımızda belirtildiği üzere;

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Döner sermaye” başlıklı 58 inci maddesinin c) fıkrasında (hesap yılında yürürlükte olan haliyle):

“Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesabında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde;

1) Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ödenen tazminat dahil, makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500'ünü; bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 300'ünü,

2) Diğer öğretim elemanlarına ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel (…) ile aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personele ek ödeme matrahının; uzman tabipler için yüzde 600’ünü, hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250'sini, başhemşireler için yüzde 200'ünü, diğer öğretim elemanları ile diğer personel için yüzde 150'sini, işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 200'ünü geçmeyecek şekilde aylık ek ödeme yapılır. Sözleşmeli personele yapılacak ek ödeme matrahı, sözleşmeli personelin çalıştığı birim ve bulunduğu pozisyon unvanı itibarıyla aynı veya benzer unvanlı memur kadrosunda çalışan, hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personel dikkate alınarak belirlenir. Emsali bulunmayan sözleşmeli personelin ek ödeme matrahı ise brüt sözleşme ücretlerinin yüzde 25'ini geçemez.(Ek cümle: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Bu fıkra uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.

…”

Denilmekte olup, yapılacak ek ödemenin oranları ile bu ödemelerin esas ve usulleri; yükseköğretim kurumlarının hizmet sunum şartları ve kriterleri, personelin kadro ve görev unvanı, görev yeri, çalışma şartları ve süresi, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ve mesleki uygulamalar ile ilgili performansı ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi hizmete katkı unsurları esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından 18.02.2011 tarih ve 27850 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönetmeliğin “Genel İlkeler” başlıklı 4 üncü maddesinde (hesap yılında yürürlükte olan haliyle):

“(1) Döner sermaye gelirlerinden öğretim elemanları ve diğer personele dağıtılacak ek ödemeler, bu Yönetmelikte belirtilen esaslara ve oranlara uygun olarak yetkili kurullara tanınan yetki çerçevesinde birimler veya alt birimler bazında yapılır.

…

(7) Yapılacak ek ödemeye esas katkı oranlarının belirlenmesinde 5 inci maddede belirlenen; kurumsal katkı puanı (A puanı), bireysel gelir getirici faaliyet puanı (B puanı), eğitim-öğretim faaliyeti puanı (C puanı), bilimsel faaliyet puanı (D puanı) ve diğer faaliyetler puanı (E puanı) esas alınır. Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde söz konusu puanların tamamı kullanılır. Anılan fıkra dışındaki birimlerde ise yönetim kurullarınca, yükseköğretim kurumunun yapısı ve mali durumu göz önünde bulundurularak bir veya birden fazlasının kullanılmasına karar verilmek suretiyle belirleme yapılır.

…”

“Dağıtım esasları” başlıklı 5 inci maddesinde:

“(2) (A) Kurumsal katkı puanı; ilgili döner sermaye birim veya alt birim ortalamasının, kadro/görev unvan katsayısı ve aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan puanı ifade eder. Bu puanın hesaplanmasında aşağıdaki formül uygulanır.

(A) = Birim (b-ort) veya alt birim (ab-ort) ortalaması x kadro/görev unvan katsayısı x aktif çalışılan gün katsayısı.

…

(6) (E) Diğer faaliyetler puanı; (A), (B), (C) ve (D) puanlarının hesaplanmasında dikkate alınan faaliyetler dışındaki komisyon üyelikleri, özellik arz eden riskli birimlerde çalışma ve benzeri diğer hususlar dikkate alınarak hazırlanan ve bu Yönetmelik ekinde yer alan Ek-2 Ek Görev Cetveli ve Ek-3 Risk Cetvelinde tanımlanan ve belirlenen yüzdelik değerlerin kişinin birim ortalaması üzerinden hesaplanan (A) puanı ile çarpılması sonucu bulunan puandır. (E) puanı; (A) puanının her bir görev için % 30’unu, toplamda ise % 50’sini geçemez. (E) puanı aşağıdaki şekilde hesaplanır.

(E) = Birim ortalaması üzerinden hesaplanan (A) Puanı x Belirlenen yüzdelik değer.

…

(8) Yapılacak ek ödemede, tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (hastaneler dahil) görev yapan personele;

a) (RG-19/09/2012-28416) Öğretim üye ve görevlileri ile uzman kadrosundaki uzman tabip diş tabiplerinin bireysel net katkı puanı = A + [(B1+B2+C) x KK]+D+E,

b) Araştırma görevlileri ile tabip ve diş tabiplerinin bireysel net katkı puanı =A+D+E,

c) Diğer personel bireysel net katkı puanı = A + E,

ç) Yapılacak ek ödeme miktarı= Dönem ek ödeme katsayısı x Bireysel net katkı puanı,

Geliştirme ödeneği kesilmeyecek olan izinler hangileri

formülleri kullanılarak hesaplama yapılır.

…”

“Alt Düzenlemeler” başlıklı 10 uncu maddesinde ise:

“(2) Kadro/görev unvan katsayısı, Ek-1 sayılı cetvelde yer alan katsayı aralıkları içerisinde kalınmak kaydıyla yönetim kurulları tarafından belirlenir. Gruplar içindeki her unvan için aralıklar dâhilinde ayrı katsayı belirlenebilir. Yönetim kurulları tarafından Listede bulunmayan görev unvanları için aynı grup içine girebilecek eşdeğer eklemeler ve puanlamalar yapılabilir.

(6) Yönetmelik kapsamında belirtilen işlemleri yürütmek üzere komisyon ve inceleme heyetleri kurmaya ve bu komisyon ve inceleme heyetlerinin görev ve yetkilerini tespit etmeye yönetim kurulları yetkilidir.”

Denilerek ek ödeme hesaplama usulü belirlenmiş ve Yönetmelik eki 1 sayılı Cetvelde de hesaplamaya esas değerlerin hesabında kullanılacak olan kadro/görev unvan katsayıları gösterilmiştir.

Yukarıda sayılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri dayanak gösterilmek suretiyle, … Tıp Fakültesi Hastanesinde, Yönetmelik kapsamında belirtilen iş ve işlemler ile döner sermaye gelirlerinin artırılması, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasıyla ilgili olarak, yapılacak iş ve işlemlere destek vermek ve yönlendirici faaliyetlere ilişkin iş ve işlemleri yürütmek üzere Hastane Yönetim Kurulu Kararı doğrultusunda bir “komisyon ve inceleme heyeti” kurulması ve gerekli görevlendirmelerin yapılması talep edilmiştir.

Hastane Yönetim Kurulu tarafından yapılan talebe istinaden de (Hastane Yönetim Kurulu Kararı doğrultusunda konu değerlendirilerek), yine Yönetmeliğin yukarıda sözü edilen 10 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasına dayanılarak Üniversite Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı toplantısında; … Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliği bünyesinde bir “İnceleme, Danışma ve Koordinasyon Heyeti” kurulmuş, BAP Koordinatörü (Heyet Başkanı olarak), Genel Sekreter Yardımcısı (Üye olarak), İdari ve Mali İşler Daire Başkanı (Üye olarak), Öğrenci İşleri Daire Başkanı (Üye olarak), Strateji Geliştirme Daire Başkanı (Üye olarak), Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanı (Üye olarak), Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanı (Üye olarak), Personel Daire Başkanı (Üye olarak), Bilgi İşlem Daire Başkanı (Üye olarak) ve Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı (Üye olarak) kadrolarındaki personel 2547 sayılı Kanunun rektörün görev ve yetkilerine ilişkin 13 üncü maddesinin (b) fıkrasının 4 üncü bendine göre bu Heyette görevlendirilmiş ve söz konusu personele Heyetteki görevleri dolayısıyla döner sermaye ek ödemesi verilmiştir.

Öncelikli olarak, 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrasına göre; herhangi bir kamu görevlisine tıp-diş hekimliği fakültesi/sağlık uygulama ve araştırma merkezi döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılabilmesi için, söz konusu personelin, bu fakültede/merkezde görevli olması gerekmektedir.

Bu bağlamda, İlama konu (İnceleme, Danışma ve Koordinasyon Heyetinde görevlendirilen) personelin durumu, temyiz dilekçesindeki itirazların temel dayanak noktasını oluşturan 2547 sayılı Kanunun rektörün görevlerini düzenleyen 13 üncü maddesinin (b) fıkrasının 4 üncü bendinde rektörlere verilen “gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler verme yetkisi” çerçevesinde değerlendirilecek olursa; bu kişilerin görev yerleri değiştirilmemiş olup bu kişilere, Rektör tarafından sadece ek görevler verilmiştir.

Olayın bu yönüyle, İlamda adı geçen Tıp Fakültesine bağlı Hastanede gerçek anlamda 2547 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (b) fıkrasının 4 üncü bendinin işaret ettiği şekilde görevlendirildiğini söylemek mümkün olmayan (diğer bir ifadeyle, Üniversitenin tüm birimleri için geçerli olan asli görevlerini Üniversitenin bir birimi olan Hastane için de yerine getiren) söz konusu personele, bu Hastanenin gelirlerinden ek ödeme yapılamaz.

Öte yandan, yukarıda yer alan Yönetmeliğin “Dağıtım esasları” başlıklı 5 inci maddesinde, yükseköğretim kurumlarında döner sermaye ek ödemesi dağıtımının puanlama sistemine göre yapılacağının belirtildiği, dağıtım puanlarının da (A), (B), (C), (D) ve (E) olarak kategorilere ayrıldığı görülmektedir. Bu puanlardan temyize konu ihtilafın temelini oluşturduğu anlaşılan (A) ve (E) puanlarının tanımına bakılacak olursa;

(A) Kurumsal katkı puanı; ilgili döner sermaye birim veya alt birim ortalamasının, Yönetmelik ekindeki cetvelde yer alan kadro/görev unvan katsayısı ve aktif çalışılan gün katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan puanı ifade etmekte olup, bu puanın hesaplanmasında; (A) = Birim (b-ort) veya alt birim (ab-ort) ortalaması x kadro/görev unvan katsayısı x aktif çalışılan gün katsayısı formülü uygulanmaktadır.

(E) Diğer faaliyetler puanı ise; (A), (B), (C) ve (D) puanlarının hesaplanmasında dikkate alınan faaliyetler dışındaki komisyon üyelikleri, özellik arz eden riskli birimlerde çalışma ve benzeri diğer hususlar dikkate alınarak, yönetim kurulları tarafından tanımlanan ve belirlenen yüzdelik değerlerin kişinin (A) puanı ile çarpılması sonucu bulunan puanı ifade etmektedir:

(E) = Kişinin (A) Puanı x Belirlenen yüzdelik değer.

Bu tanımlamalar karşısında, (A) puanının, kadro/görev unvanına göre ortalamadan verilen bir puan olması ve (E) puanının (A) puanı üzerinden hesaplanması hasebiyle, Yönetmelik eki (ya da üniversite yönetim kurulunca yeniden belirlenen) Kadro/Görev Unvan Katsayı Cetvelinde yer almayan bir kadroya, döner sermaye ek ödemesi yapılamayacağı anlaşılmakta olup, işte tam bu noktadan hareketle 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesine göre yapılan görevlendirmelerde; bilfiil ilgili döner sermaye biriminde ve o kadrolarda çalışmış olmak şartıyla, söz konusu kadrolara yapılan görevlendirmelerin (örneğin, rektör tarafından herhangi bir idari personelin ilgili döner sermaye biriminde hastane müdürü, işletme müdürü, memur vb. olarak görevlendirilmesi) bu puanlar üzerinden döner sermaye ek ödemesi alınmasına hak kazandıracağı sonucu ortaya çıkmaktadır.

Olayın bu yönüyle de -Yönetmelikte komisyon ve inceleme heyetleri oluşturulabileceği belirtilmesine rağmen bu komisyon/heyette görevlendirileceklere döner sermaye ek ödemesi yapılabileceğine ilişkin bir mevzuat hükmü bulunmamakla beraber- Hastanede komisyon (inceleme heyeti) üyeliği ile görevlendirilen personele verilen görevler karşılığı “(E) Diğer Faaliyetler Puanı” üzerinden bir ödeme yapılabileceği kabul edilse dahi, (E) puanı üzerinden yapılacak bu ödeme “(A) Kurumsal Katkı Puanı”na bağlı olduğundan; buna karşılık Yönetmelik eki Kadro/Görev Unvan Katsayı Cetvelinde unvanları sayılan personel arasında yer almadıklarından, (A) puanına müstehak olmayan söz konusu personele (E) puanı üzerinden herhangi bir hesaplama yapılması ve ödeme yapılması da zaten mümkün değildir.

Ayrıca, (hesap yılındaki yürürlükte olan haliyle) 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin (f) fıkrasının [daha sonradan teselsül ettirilen (i) fıkrasının] son paragrafında:

“(Ek paragraf: 23/7/2010-6009/52 md.; Değişik ikinci paragraf: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Bu maddenin (c) ve (f) fıkraları kapsamında bulunanlar dışındaki 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ile aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre sözleşmeli olarak çalışan personele 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi kapsamında ödeme yapılır ve bunlara bu madde uyarınca ayrıca ek ödeme yapılmaz.”

Hükmü yer almakta olup, bu düzenlemeye göre de anılan personele döner sermaye ek ödemesi yapılamayacaktır.

Tüm bu açıklamalar çerçevesinde, ilama konu … Tıp Fakültesi Hastanesinde (fiilen) görevli olmayan personele “İnceleme, Danışma ve Koordinasyon Heyeti” adı altında bir heyet oluşturularak bu heyet bünyesinde asli görevleri bağlamında ek ödeme yapılmış olması, yukarıya alınan 2547 sayılı Kanun ile döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin usul ve esaslarını belirleyen Yönetmeliğin ilgili maddeleri ile bağdaşmamaktadır.

Sonuç itibariyle, döner sermaye gelirlerinin elde edildiği birimlere yapılacak görevlendirilmelerde, görevlendirilecek personelin anılan birimlerin görev alanıyla ilgili olmaları hususuna riayet edilmeyerek, asli görevlerini yürütürken sadece döner sermaye payı ödemesinden yararlandırılması amacıyla personel görevlendirilmesi ve görevlendirilen bu personele döner sermayeden ek ödeme yapılması kamu zararına sebebiyet verdiğinden; sorumlular tarafından ileri sürülen iddia ve itirazların tamamının Temyiz Kurulu Kararında karşılandığı ve Kararın Kanuna aykırı bir yönünün bulunmadığı anlaşıldığından ve ayrıca Kararın düzeltilmesini icap ettiren başka bir husus da ileri sürülmediğinden; (71 sayılı İlamın 6. maddesi ile verilen … TL’lik tazmin hükmünü tasdik eden) söz konusu Kararın verildiği 14.02.2018 tarih ve 44068 tutanak (28189 ilam) sayılı Temyiz Kurulu İlamında KARAR DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, (Üye …’in ilave görüşü ile Üye …, Üye …, Üye … ve Üye …’ın aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

Karar verildiği 05.12.2018 tarih ve 45398 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.