Yan dal uzmanlığı için ödenen döner sermayeden faydalanmak için kadroya atanma şartı var mı?
Personelin, kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde, bulunduğu kadro esas alındığına göre, anılan katsayının yan dal uzmanları için artırımlı olarak uygulanması noktasında da uzman tabibin yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapması gerektiği, bu durumda, 209 sayılı Kanun ve bu Kanun'a dayanılarak çıkarılan ilgili Yönetmelikler uyarınca personelin kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde bulunduğu kadro esas alındığından, yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapmayan davacıya, kadro unvan katsayısının artırım yapılmaksızın uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/6722 E. , 2021/6658 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6722
Karar No : 2021/6658
TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNAN TARAFLAR:
1) DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
2) DAVALI : …Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, davacı tarafından düzeltilerek onanması, davalı idare tarafından ise temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...................................................................Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi … kliniğinde doçent kadrosunda eğitim ve idari sorumlusu olarak görev yapan davacı tarafından, döner sermaye ek ödemelerinin el cerrahisi yan dal uzmanlığı için öngörülen katsayı üzerinden ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 26/11/2013 tarihli işlemin iptali ile eksik ödenen döner sermaye ek ödemelerinin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; mevzuat hükümleri uyarınca yan dal uzmanlarına tanınan ek ödeme artışından yararlanmak için yan dal uzmanlığının kazanılmış ve bu görevin yapılıyor olmasının yeterli olduğu, ayrıca bu kadroya atanma şartı aranmadığı, bu durumda; el cerrahisi yan dal uzmanlığını kazanan ve bu görevi yürüten davacının ek ödeme hesaplamasında, yan dal uzmanlığı unvanı için öngörülen katsayıdan yararlandırılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacının işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının başvuru tarihi olan 07/11/2013 tarihinden itibaren hesaplanarak aynı tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
TARAFLARIN İDDİALARI :
Davacı tarafından, … ana bilim dalı doçentlik kadrosunda 18/10/2011 tarihi itibarıyla görev yaptığı ve anılan tarihte yan dal uzmanlık sertifikasının da bulunduğu, bu sebeple, parasal haklarının da bu tarih itibarıyla ödenmesi gerektiğinden, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, döner sermaye ek ödemesinin hesaplanmasında uygulan katsayının mevzuata uygun olduğu, dava konusu işlemin icrai nitelikte olmadığı, davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, davayı kabul anlamına gelmemekle birlikte, faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olması gerektiği, ayrıca, idarelerinin harçtan muaf olması sebebiyle yargılama giderlerine hükmedilemeyeceği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI :
Davacı tarafından, İdare Mahkemesi kararının esasa ilişkin kısmının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı idare tarafından, davacının talebinin iddianın genişletilmesi yasağı kapsamında bulunduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 203. maddesi uyarınca Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu yerine Sağlık Bakanlığı hasım mevkiine alınarak gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
......................................................Araştırma Hastanesi … kliniğinde doçent kadrosunda eğitim ve idari sorumlusu olarak görev yapan davacı tarafından, döner sermaye ek ödemelerinin el cerrahisi yan dal uzmanlığı için öngörülen katsayı üzerinden ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
209 sayılı Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun'un 5. maddesinde, ''... döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. Sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usûlleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Bakanlık merkez teşkilatı ile Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (laboratuvarlar hariç) ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun merkez teşkilatında görev yapanlar dışındaki personele, döner sermaye gelirlerinden bir ayda yapılacak ek ödemenin tutarı, ilgili personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının; eğitim görevlisi ile uzman tabip kadrosuna atanan profesör ve doçentlerde yüzde 800'ünü, uzman tabip ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile uzman diş tabiplerinde yüzde 700'ünü, pratisyen tabip ve diş tabiplerinde yüzde 500'ünü, idari sağlık müdür yardımcısı, idari halk sağlığı müdür yardımcısı, hastane müdürü ve eczacılarda yüzde 250'sini, başhemşirelerde yüzde 200'ünü, diğer personelde ise yüzde 150'sini geçemez. İşin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, enfeksiyon, özel bakım gerektiren ruh sağlığı, organ ve doku nakli, acil servis ve benzeri sağlık hizmetlerinde çalışan personel için yüzde 150 oranı, yüzde 200 olarak uygulanır. Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara bu fıkradaki oranların yüzde 30'unu, diğer personele yüzde 20'sini geçmeyecek şekilde ayrıca ek ödeme yapılır. Sözleşmeli olarak istihdam edilen personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise, aynı birimde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan emsali personel esas alınarak belirlenir ve bunlara yapılacak ek ödeme hiçbir şekilde emsaline yapılabilecek ek ödeme üst sınırını geçemez." hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun'a dayanılarak çıkarılan ve 12/05/2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, ''Bu Yönetmeliğin amacı, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında, Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, (Değişik ibare:RG-30/07/2010-27657) eğitim, öğretim, inceleme ve araştırma faaliyetleri ile yapılan muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmektir."; "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (u) bendinde, ''Hizmet alanı-kadro unvan katsayısı: Eğitim ve araştırma hastanelerinde çalışan personel için Ek-2'de, ... belirlenen katsayıyı", (z) bendinin (çç) alt bendinde, "Tavan ek ödeme tutarı: Personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının, mesai içi ve mesai dışı ayrı olmak üzere bu Yönetmeliğin EK–1 inde yer alan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı... ifade eder"; "Ek ödeme matrahı" başlıklı 20. maddesinde de, "Kurum ve kuruluşlarda görevli her bir personelin ek ödeme matrahının tespitinde, o personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dâhil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) tutarının toplamı esas alınır." düzenlemelerine yer verilmiştir. Anılan Yönetmeliğin ekinde yer alan, Ek-1 sayılı Cetvelde Tavan Ek Ödeme Tutarına Esas Katsayılar, Ek-2 sayılı Cetvelde de, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Kadro-Unvan Katsayıları belirlenmiş olup, ilgili Yönetmeliğin "Temel Esaslar" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinin (şş) alt bendinde, "Eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapan yan dal klinik şefi, yan dal klinik şef yardımcısının kadro unvan katsayısı % 15; yan dal başasistanı ve yan dal uzmanının kadro unvan katsayısı % 25; Devlet hastanelerinde görevli yan dal uzmanının kadro unvan katsayısı % 20 oranında arttırılır.” kuralına yer verilmiştir.
Yine döner sermaye ek ödemelerinde esas alınan ve 14/02/2013 tarih ve 28559 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01/01/2013 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin ''Amaç'' başlıklı 1. maddesinde, ''Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunca belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri, yapılan muayene, ameliyat, anestezi ve girişimsel işlemler ile özellik arz eden birimlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemek, sağlık hizmetlerini iyileştirmek, kaliteli ve verimli hizmet sunumunu teşvik etmektir.''; ''Tanımlar'' başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde, ''Hizmet alanı-kadro unvan katsayısı: İkinci basamak sağlık tesislerinde çalışan personel için Ek-2 sayılı listede, üçüncü basamak sağlık tesislerinde çalışan personel için Ek-3 sayılı listede belirlenen katsayıyı'', (z) bendinin (ff) alt bendinde, ''Tavan ek ödeme tutarı: Ek ödeme matrahının Ek-1 sayılı listede yer alan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı, ifade eder.'' düzenlemesine yer verilmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin ekinde de Ek-1 sayılı Cetvelde Tavan Ek Ödeme Tutarına Esas Katsayılar, Ek-2'de İkinci Basamak Sağlık Tesisleri Hizmet Alanı-Kadro Unvan Katsayıları, Ek-3'te ise Üçüncü Basamak Sağlık Tesisleri Hizmet Alanı-Kadro Unvan Katsayıları yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metinlerine yer verilen mevzuatın değerlendirilmesinden; döner sermaye ek ödemesinin hesaplanmasında ilgili personelin bulunduğu kadroda bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamının esas alındığı, bu itibarla, Yönetmelik ekinde yer alan Cetvellerde belirlenen tavan ek ödeme katsayısı ve kadro unvan katsayısının belirlenmesinde personelin işgal ettiği kadronun belirleyici unsur olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Personelin, kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde, bulunduğu kadro esas alındığına göre, anılan katsayının yan dal uzmanları için artırımlı olarak uygulanması noktasında da uzman tabibin yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapması gerektiği açıktır.
Bu durumda, 209 sayılı Kanun ve bu Kanun'a dayanılarak çıkarılan ilgili Yönetmelikler uyarınca personelin kadro unvan katsayılarının belirlenmesinde bulunduğu kadro esas alındığından, yan dal uzmanlık alanına ait bir kadroda görev yapmayan davacıya, kadro unvan katsayısının artırım yapılmaksızın uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali ile mahrum kaldığı parasal haklarının başvuru tarihi olan 07/11/2013 tarihinden itibaren hesaplanarak aynı tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
3. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali ile mahrum kaldığı parasal haklarının başvuru tarihi olan 07/11/2013 tarihinden itibaren hesaplanarak aynı tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 13/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
