Usta öğreticilere döner sermayeyi teşvik primi, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti ödenir mi?
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde usta öğretici olarak görev yapan ilgili tarafından, döner sermayeye katkıları karşılığında üretimi teşvik primi, parça başı ücret ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağının ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal haklarının ödenmesi istemiyle dava açılmıştır.
Davaya bakan ilk derece mahkemesi; İkamu görevlilerinin yürüttükleri görevleri dolayısıyla düzenli bir ödemeden yararlanabilmeleri için, statü hukukunun bir gereği olarak, yapılacak ödemenin mevzuatta düzenlenmiş olması gerektiğini, davacı tarafından her ne kadar görev yaptığı okulun döner sermayesine katkı sağladığının açık olduğu, bu nedenle hak ettiği döner sermaye payının ödenmesi gerektiği iddiasıyla bakılmakta olan dava açılmış ise de, ilgili mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere döner sermaye işletmesi bulunan okullarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışan kişilere döner sermaye katkı payı ödenebileceği, oysa ki, davacının geçici personel olarak sözleşme ile görevlendirildiği, dolayısıyla Anayasa’nın 128. maddesi kapsamında belirtilen memur ve diğer kamu görevlileri kavramı dışında kalan, sözleşme ile çalıştırılan, işçi de olmayan, kendine özgü istisnai bir istihdam türü olan sözleşme hükümlerine istinaden çalıştırıldığı, bu nedenle ilgiliye döner sermaye katkı payı ödenmesine mevzuatta cevaz veren bir hüküm olmadığından dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.
Davayı temyizen inceleyen Danıştay 12. Dairesi;
İlgilinin Milli Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik uyarınca ek ders ücreti karşılığında görevlendirildiği, usta öğreticilerin sözleşmeli veya kadrolu personel olmadığı, hizmet sözleşmesi kapsamında çalıştırılmadığı belirtildiğinden, davacının da yukarıda yer verilen Yönetmelik'in uzman ve usta öğreticilerin görevlendirilmelerine ilişkin 5. maddesi uyarınca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesi uyarınca 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda belirtilen miktarda ek ders görevi verilmesi yoluyla görevlendirildiğinin açık olduğuna,
Diğer taraftan, ek ders görevi verilmesi yoluyla görevlendirilen ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında bulunmayan ilgilinin, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağından yararlanamayacağına hükmetti.
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/6518 E. , 2021/7209 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6518
Karar No : 2021/7209
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ......................................................, …Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde usta öğretici olarak görev yapan davacı tarafından, döner sermayeye katkıları karşılığında üretimi teşvik primi, parça başı ücret ile fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağının ödenmesi talebiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile yoksun kalınan parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince; kamu görevlilerinin yürüttükleri görevleri dolayısıyla düzenli bir ödemeden yararlanabilmeleri için, statü hukukunun bir gereği olarak, yapılacak ödemenin mevzuatta düzenlenmiş olması gerektiği, davacı tarafından her ne kadar görev yaptığı okulun döner sermayesine katkı sağladığının açık olduğu, bu nedenle hak ettiği döner sermaye payının ödenmesi gerektiği iddiasıyla bakılmakta olan dava açılmış ise de, ilgili mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere döner sermaye işletmesi bulunan okullarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışan kişilere döner sermaye katkı payı ödenebileceği, oysa ki, davacının geçici personel olarak sözleşme ile görevlendirildiği, dolayısıyla Anayasa’nın 128. maddesi kapsamında belirtilen memur ve diğer kamu görevlileri kavramı dışında kalan, sözleşme ile çalıştırılan, işçi de olmayan, kendine özgü istisnai bir istihdam türü olan sözleşme hükümlerine istinaden çalıştırıldığı, bu nedenle davacıya döner sermaye katkı payı ödenmesine mevzuatta cevaz veren bir hüküm olmadığından dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Usta öğreticiler hakkındaki mevzuat hükümlerinin eksik olmasının, farklı statüde bulunanların aynı işi yapması halinde farklı muameleye tabi olacakları anlamına gelmeyeceği, aksi durumun Anayasal ilkelere ve uluslararası sözleşmelere aykırılık teşkil ettiği, usta öğretici olmasına rağmen döner sermayeye katkıları karşılığında 2009 yılında kar payı ödenmiş olmasına karşın sonraki yıllarda aynı saat ve aynı koşullarda çalışmış olmasına rağmen döner sermayeden kar payı ödenmemesinin hukuka aykırılık oluşturduğu, bu konudaki emsal yargı kararlarının dikkate alınmadığı, ayrıca Mahkeme kararında fazla mesai ve yıllık izin ücreti alacağı hususundaki talebinin de değerlendirilmediği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik
Ortaöğretim kurumlarında görev yapan geçici usta öğreticilerin sözleşmeli ve kadrolu personel olmayıp, sadece ek ders ücreti karşılığında görevlendirildikleri için yıllık izin haklarının bulunmadığı, çalıştığı günler için 8 saat ek ders ücreti ödendiği, ilgili mevzuat uyarınca geçici usta öğretici çalıştırma izni verildiği, geçici usta öğreticinin, meslek liselerinde öğrencilerin iş yerinden sorumlu, mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişi olduğu, ilgili mevzuat uyarınca yalnızca kadrolu personele döner sermaye kar payı ödendiği, davacı kadrosuz geçici usta öğretici olarak çalıştığından döner sermaye kar payı ödenmediği, bu kapsamda davacının, işçi olmadığından aylık net ücretinin olmadığı, haftada 40 saat çalıştırılarak ilgili ayın günlerinin, mesai günleri toplamının kendisine ödendiği belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçe eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden; her ne kadar İdare Mahkemesince, davacının döner sermayeye katkıları karşılığında üretimi teşvik primi ve parça başı ücret ödenmesi hususundaki talebi değerlendirilirken, davacının geçici personel olarak sözleşme ile görevlendirildiği, dolayısıyla Anayasa’nın 128. maddesi kapsamında belirtilen memur ve diğer kamu görevlileri kavramı dışında kalan, sözleşme ile çalıştırılan, işçi de olmayan, kendine özgü istisnai bir istihdam türü olan sözleşme hükümlerine istinaden çalıştırıldığı belirtilmek suretiyle davanın reddi yönünde hüküm tesis edilmiş ise de; davacının hizmet sözleşmesi kapsamında istihdam edilip edilmediği, eğer bu kapsamda değilse statüsünün ne şekilde olduğu konusunda verilen ara kararına cevaben Mahkemeye sunulan Çankaya Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün …tarih ve …sayılı yazısında, davacının Milli Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi ile Görevlendirilecek Uzman ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik uyarınca ek ders ücreti karşılığında görevlendirildiği, usta öğreticilerin sözleşmeli veya kadrolu personel olmadığı, hizmet sözleşmesi kapsamında çalıştırılmadığı belirtildiğinden, davacının da yukarıda yer verilen Yönetmelik'in uzman ve usta öğreticilerin görevlendirilmelerine ilişkin 5. maddesi uyarınca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesi uyarınca 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda belirtilen miktarda ek ders görevi verilmesi yoluyla görevlendirildiği açıktır.
Öte yandan, dava konusu uyuşmazlıkta, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağının ödenmesi konusunda İdare Mahkemesince değerlendirme yapılmadığı ve bu hususta karar verilmediği görülmekle birlikte, ek ders görevi verilmesi yoluyla görevlendirilen ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında bulunmayan davacının, fazla çalışma ve yıllık izin ücreti alacağından yararlanamayacağı tabiidir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçenin de eklenmesi suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 29/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
