Ön İnceleme Görevi Yürütenler Memuru Görevden Uzaklaştırabilir mi?
4483 sayılı Kanunun Ön inceleme yapanların yetkisi ve rapor başlıklı 6. maddesinde "Ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişiler, bakanlık müfettişleri ile kendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini haiz olduğu" hükmüne yer verilmiştir.
Ön İnceleme görevini yürüten kişiler kanun maddesine göre bakanlık müfettişi ile kendilerini görevlendiren izin vermeye yetkili mercilerin yetkilerine sahip iseler yapılan ön inceleme esnasında görevi başında bulunmasında sakınca bulunan kişileri görevden uzaklaştırabileceklermidir.?
Bilindiği üzere 657 sayılı Kanunun 137. maddesinde Görevden uzaklaştırma, "Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir." şeklinde tanımlanmış yine aynı kanunun 138. maddesinde görevden uzaklaştırma tedbirini uygulayabilecek kişiler gösterilmiştir.Buna göre aşağıda gösterilen kişiler memurları görevden uzaklaştırma yetkisine sahiptir.
a) Atamaya yetkili amirler;
b) Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri;
c) İllerde valiler;
ç) İlçelerde kaymakamlar (İlçe idare şube başkanları hakkında valinin muvafakati şarttır.)
4483 sayılı kanunun 6. maddesinde yer alan hüküm ile 657 sayılı kanunun 138. maddesinde yer alan hüküm birlikte değerlendirildiğinde ön inceleme görevi yürütenlerin görevden uzaklaştırma tedbirini uygulayabilecekleri sonucuna varılmaktadır.
Ancak daha önceki yıllarda verilmiş olan bir Danıştay Kararında Ön İnceleme görevi yürütenlerin görevden uzaklaştırma tedbirini her şartta uygulayamayacağı yönünde karar verilmiştir.İlgili Danıştay kararına göre
*Ön İnceleme görevi yürüten kişiler 657 sayılı kanunun 138. maddesinde sayılan kişilerden değil ise görevden uzaklaştırma tedbirini bizzat uygulamaları mümkün değildir.Örnek olarak vermemiz gerekirse şube müdürü tarafından yürütülen bir ön incelemede şube müdürü görevden uzaklaştırma işlemini kendi yapamayacaktır.Bu gibi durumlarda ilgili kişinin duruma göre atamaya yetkili amire,illerde valilere veya ilçelerde kaymakamlara durumu yazılı olarak bildirmesi ve memurun görevden uzaklaştırılmasını istemesi gerekmektedir.
*Ön İnceleme görevi yürüten kişiler 657 sayılı kanunun 138. maddesinde sayılan kişilerden ise görevden uzaklaştırma tedbirini bizzat kendisi uygulayabilecektir.
Konuya İlişkin Danıştay Kararı Yazımız ekinde yer almaktadır.
Danıştay 1. Dairesinin 17/04/2000 gün ve E:2000/29 sayılı kararı
"...Görevi başında kalmasında sakınca görülen memurlar hakkında uygulanabilecek olan görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin hükümler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 137 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş ve bu kararı almaya yetkili olanlar gösterilmiştir. Görevden uzaklaştırma kararı idari bir işlemdir. Ön inceleme ile görevli kişilerin 657 sayılı Kanunun 138 inci maddesinde sayılan kişilerden olması durumunda görevden uzaklaştırma kararını verebilmeleri doğaldır. Ancak, ön inceleme ile görevli kişilerin 138 inci maddede gösterilen kişilerden olmaması durumunda, bu kişilerin, münhasıran 4483 sayılı Yasa kapsamında bir suçun açığa çıkarılması amacına yönelik işleri yapmaya yetkili olmaları nedeniyle idari bir işlem olan görevden uzaklaştırma kararını vermeye yetkilerinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır."
