Okul Müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan bir personel, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin toplu Sözleşme gereğince %7 artırımlı olarak ödenmesi talebiyle Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurmuştur.
Başvuruyu değerlendiren KDK, okul müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan başvurana, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASI yönünde karar verdi.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2024/13222-S.24.19907
BAŞVURU NO : 2024/13467 KARAR TARİHİ : 29/11/2024
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN
BAŞVURUYA KONU İDARE : MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
BAŞVURUNUN KONUSU : Okul Müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan
başvurana, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin toplu Sözleşme gereğince %7 artırımlı olarak ödenmesi hk.
BAŞVURU TARİHİ : 01/11/2024
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
I. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran; Okul Müdürü olarak görev yaptığını, 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinin ikinci bölümünde yer alan Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme başlığının 8. maddesinde “Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim burumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.” ifadesinin yer aldığını, söz konusu maddede fiilen derse girme ibaresinin yorum farklılıklarına neden olduğunu ve okulda fiilen derse girmediği gerekçesi ile yüksek lisans mezunu olmasına rağmen ek dersinin %7 artırımlı olarak ödenmediğini, bireysel başvurusu üzerine 26.08.2024 tarihli Ombudsmanlık cevabi yazısına MEB tarafından 06.09.2024 tarihinde olumsuz cevap verildiğini, sunduğu mahkeme kararı ve Kamu Denetçiliği Tavsiye Kararlarında görüldüğü üzere yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkânı bulunmayan personele, fiili derse girme şartı aranmadan artırımlı ek ders ödenmesi yönünde kararlar verildiğini belirterek yüksek lisans mezunu olduğunu ve Okul Müdürü görevinin doğası gereği fiili olarak derse girme imkânı olmadığından Toplu Sözleşme Kanunun 8. maddesi uyarınca ek dersinin %7 artırımlı ödenmesini talep etmektedir.
II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
2. Başvuruya konu iddialar hakkında Millî Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nün 03.09.2024 tarihli ve sayılı yazısında özetle;
2.1. Bilindiği gibi 03.09.2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2024 ve 2025 yıllarım kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşmenin “Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” bölümünün “Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlere ilave ek ders ücreti” başlıklı 8'inci maddesinde “(1) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
2.2. Diğer taraftan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 220/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde; yürürlükte bulunan mevzuatın mali hükümlerinin uygulanmasını yönlendirmek, bu konuda ortaya çıkabilecek her türlü meseleyi çözmek ve tereddütleri gidermek Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasında sayılmıştır. Bu yetkiye istinaden Hazine ve Maliye Bakanlığının malî konulara ilişkin görüşleri, aralarında Bakanlığımızın da bulunduğu tüm kamu kurum ve kuruluşları bakımından bağlayıcı niteliktedir
2.3. Bu bağlamda Hazine ve Maliye Bakanlığının konuya yönelik verdiği ve birer örneği ekte gönderilen ilgi (b) yazı ile teşkilatımıza duyurulan ilgi (c) görüş yazısının son paragrafında “Ancak, öğretmenlerin fiilen girdikleri derslerin dışındaki görevlerinden; işletmelerde meslek eğitimi ve staj kapsamındaki görevleri, hazırlık ve planlama, planlama ve bakım-onarım, öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri, sınav, belleticilik ve benzeri görevler için ödenen ek ders ücretleri ile 2006/11350 sayılı Kararın 14 üncü maddesine göre yüz yüze eğitim yapılmayan eğitim kurumlarında görevli öğretmenlere ödenen ek ders ücretleri ve aynı Kararın 16 ncı maddesine göre ders görevinin yapılmış sayılmasına bağlı olarak ödenen ek ders ücretleri ile Kararın 10 uncu maddesine göre ödenen ‘Ders niteliğinde yönetim görevi’ karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı (%5 ve %15) olarak ödenmesine imkân bulunmamaktadır.” görüşü yer almaktadır.
2.4. Daha sonra konu hakkında açılan davaların Bakanlığımız aleyhine sonuçlanması üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığından konu hakkındaki görüşünün yeniden değerlendirilmesi istenmiş; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bir örneği ekte gönderilen ilgi (ç) yazısında “Anılan hükmün incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, Bakanlığınıza bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapmakta olan yüksek lisans ve doktora yapmış öğretmenlere ek ders ücretlerinin artırımlı ödenebilmesi bu derslere fiilen girilmesi şartına bağlanmıştır. Bu çerçevede, ilgi (b)'de kayıtlı Bakanlığımız görüşünün yerinde olduğu değerlendirilmekte olup, söz konusu görüşümüze eklenecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.” açıklamasına yer vererek önceki görüşünde ısrarcı olmuştur.
2.5. Bu nedenle ilgiliye, Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesi kapsamında “Ders niteliğinde yönetim görevi” karşılığında ödenen ek ders ücretinin, görmüş olduğu yüksek lisans öğrenimine bağlı olarak artırımlı ödenmesi mümkün olamamaktadır.
hususları bildirilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
3. 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının;
3.1. “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler ”
3.2. Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler” bölümünde yer alan “Genel ilkeler” başlıklı 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin niteliklerinin, atanmalarının, görev ve yetkilerinin, haklarının ve yükümlülüklerinin, aylık ve ödeneklerinin ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenlenir.”
4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”
5. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü” başlıklı 220/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde
“Bakanlığın görev alanına giren hususlarda mevzuatta yer alan mali hükümlerin uygulanmasını yönlendirmek, bu konuda ortaya çıkabilecek her türlü meseleyi çözmek ve tereddütleri gidermek, ”
6. 03.09.2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara ilişkin 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşmenin “Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna ilişkin Toplu Sözleşme” bölümünün “Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlere ilave ek ders ücreti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans ve doktora yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretleri sırasıyla %7 ve %20 artırımlı ödenir.”
7. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Ders Görevi” başlıklı 89. maddesinde
“ (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.) Her derecedeki eğitim ve öğretim kuramları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir.
Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar Cumhurbaşkanı kararı ile tespit olunur.”
8. 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile ilkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun’un Ek 1 inci maddesinde “(Değişik: 3/4/1998 - 4359/7 md.) Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir.
Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir.
İkinci fıkrada belirtilenlere ilave olarak, Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil denetim elemanlarına da ek ders ücreti ödenir. ”
9. Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine ilişkin Karar’ın;
9.1. “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde “Bu Kararın amacı, Millî Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders görevi alacakların niteliklerini ve diğer hususları düzenlemektir.”
9.2.“Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde “d) Ders niteliğinde yönetim görevi: Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli personelin inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinden ek ders görevi olarak kabul edilen etkinlikleri, ... f) Ek ders görevi: Aylık karşılığı ders görevi dışında ek ders ücreti karşılığında okutulan dersleri,...ifade eder.”
9.3.“Ders niteliğinde yönetim görevi” başlıklı 10 uncu maddesinde “(1) İlgili mevzuat hükümleri ile tespit edilen inceleme, araştırma, planlama, programlama, yönetim, denetim, eğitim ve öğretim gibi görevlerinden;
a) (Mülga: 03/01/2012 tarihli ve 2012/2664 sayılı BKK)
b) (Mülga: 03/01/2012 tarihli ve 2012/2664 sayılı BKK)
c) Azınlık okullarında görevli olanlar dâhil her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarından;
1) Tam gün tam yıl eğitim yapılan okul ve kurum müdür ve müdür başyardımcılarının, bu eğitimin fiilen yapıldığı süre ile sınırlı olmak üzere, haftada 30 saati,
2) Yatılı ve pansiyonlu okulların müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 30 saati,
3) (Değişik: 18/04/2008 tarihli ve 2008/13567 sayılı BKK) Her türdeki anadolu
liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri, kız ve erkek teknik öğretim, ticaret ve turizm okul ve kurumları, özel eğitim okul ve kurumları ile okul öncesi eğitim kurumları müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 25 saati,
4)Diğer örgün ve yaygın eğitim kurumları ile azınlık okullarının müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 20 saati,
5) (Değişik: 17/01/2011 tarihli ve 2011/1328 sayılı BKK) Yatılı ve pansiyonlu okulların pansiyondan sorumlu müdür yardımcısının haftada 28 saati ve bu okulların diğer müdür yardımcılarının ise haftada 22 saati,
6) (Değişik: 18/04/2008 tarihli ve 2008/13567 sayılı BKK) Her türdeki anadolu
liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri, kız ve erkek teknik öğretim, ticaret ve turizm okul ve kurumları, özel eğitim okul ve kurumları ile okul öncesi eğitim kurumları müdür yardımcılarının haftada 20 saati,
7) Diğer örgün ve yaygın eğitim kurumları ile azınlık okulları müdür yardımcılarının haftada 18 saati,
ç) Müdür yetkili öğretmenlerin yarıyıl ve yaz tatillerinde haftada 12 saati, ders yılı içerisinde ise haftada 3 saati,
d) Her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlan rehber öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 18 saati,
e) Rehberlik ve araştırma merkezleri ile özel eğitim okul ve kurumlarında gezerek özel eğitim görevi ve grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen engelliler sınıf öğretmenlerinin ders yılı süresince haftada 15 saati,
f) Olgunlaşma enstitülerinin öğrenci bulunmayan “Araştırma”, “Tanıtım ve Pazarlama” ve “Tasarım ” bölümlerinde görevli öğretmenlerin ders yılı süresince haftada 15 saati,
ders niteliğinde yönetim görevi sayılır ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödenir.
(2) Bu madde kapsamında ek ders ücretinden yararlandırılanlardan durumları birden fazla özelliğe uyanlara yapılacak aynı nitelikteki ödemede, sadece miktarı fazla olan dikkate alınır. ”
9.4. “Görevin fiilen yapılması” başlıklı 25 inci maddesinde “Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hâller bakımından ise bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır. Ek ders ödemelerinden harcama yetkilisi, ödeme emri belgesini düzenleyen gerçekleştirme görevlisi ve bu Kararda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde ek ders görevinin gerçekleştiğine ilişkin belgeyi düzenleyen ve onaylayan diğer gerçekleştirme görevlileri müteselsilen sorumludur.”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
IV. KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
10. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan “Tavsiye Karar Önerisi” Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
11. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran özetle; Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerden yüksek lisans yapmış olanlara, fiilen girdikleri dersler için ödenecek ek ders ücretlerinin %7 artırımlı ödenmesini düzenleyen 7. Dönem Toplu Sözleşme kapsamında yüksek lisans mezunu olup fiili olarak derse girme imkânı bulunmayan personele, yargı kararlarında görüldüğü üzere fiili derse girme şartı aranmadan artırımlı ek ders ödenmesini, yüksek lisans mezunu Okul Müdürü olarak kendisine ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesini talep etmektedir.
12. Başvuruya konu uyuşmazlıkta; Müdür olarak görev yapan başvuranın yüksek lisans mezunu olmakla birlikte ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi talebinin, Hazine ve Maliye Bakanlığının konuyla ilgili görüş yazısına istinaden reddedildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığının anılan yazıda özetle Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 10'uncu maddesine göre ödenen “Ders niteliğinde yönetim görevi” karşılığı gibi fiilen ders ve ek derslere girilmeksizin ödenmekte olan ek ders ücretlerinin artırımlı olarak ödenmesine imkan bulunmadığının kaydedildiği, söz konusu yazıda her ne kadar başvuranın fiilen derse girmemesi gerekçe olarak gösterilmekte ise de Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağının açık olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Ücretlerine İlişkin Karara göre her türdeki Anadolu Lisesinde Müdürlerin haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği düzenlenmekle birlikte konuya ilişkin çok sayıda yargı kararında ilgili mevzuat ve yukarıda anılan Karar kapsamında fiilen derse girme imkanı bulunmayan başvuran durumundaki kişiler yönünden fiilen derse girme koşulunun aranamayacağına, Okul Müdürlüğü görevinin fiilen yapılmasının yeterli kabul edileceğine, kendisini geliştirme ve mesleki hayatına katkı sağlama amacıyla yüksek lisans yapmış olan Okul Müdürlerine ek ders ücretlerinin %7 artırımlı olarak ödenmesi gerektiğine hükmedildiği görülmektedir.
13. Konuyla ilgili yargı kararlarında benzer uyuşmazlıklarda;
13.1. Kayseri 2. İdare Mahkemesi’nin 28/02/2024 tarihli E: 2023/1974, K: 2024/459 sayılı kararında özetle; davalı idare tarafından yüksek lisans yapan davacının ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesinin sebebinin, davacının fiilen derse girmemesi olarak gösterildiğinin anlaşıldığı, ancak, okul müdürü olarak görev yapan davacının işin doğası gereği fiilen ders görevinin olmayacağı, ek ders ücreti ödenirken de, okul müdürleri için “Her türdeki anadolu liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri, kız ve erkek teknik öğretim, ticaret ve turizm okul ve kurumlan, özel eğitim okul ve kurumları ile okul öncesi eğitim kurumları müdür ve müdür başyardımcılarının haftada 25 saatinin ek ders niteliğinde yönetim görevi sayılacağı ve fiilen görev yapma karşılığında ek ders ücreti ödeneceği” düzenlemesine mevzuat hükümlerinde yer verildiği, bu durumda, yaptığı işin gereği ders görevi olmayan, bir başka deyişle fiilen derse girme imkanı bulunmayan davacı yönünden; fiilen derse girme gibi bir koşulun aranamayacağı, okul müdürlüğü görevinin fiilen yapılmasının yeterli olacağı, dolayısıyla lisans sonrası kendilerini geliştirmeleri, mesleki hayatlarına katkı sağlayabilmeleri adına yüksek lisans/doktora yapmış olan okul müdürlerine de ayrım gözetilmeksizin artırımlı ek ders ücreti ödemesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan, hukuka aykırılığı yargı kararı ile saptanan işlemler nedeniyle ilgililerin yoksun kaldığı parasal hakların tazmini Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca zorunlu olduğundan, davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin 09.11.2023 tarihli başvuru tarihinden geriye doğru 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının başvuru tarihi olan 09.11.2023 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği, nitekim benzer bir uyuşmazlıkta Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi'nin 05.07.2023 tarih ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararının da aynı yönde olduğu, dava konusu işlemin iptaline, işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne oybirliğiyle karar verildiği,
13.2. Ankara Bölge İdare Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi’nin 05.07.2023 tarihli ve E:2023/152, K:2023/1736 sayılı kararında özetle; ek ders ücretinin artırımlı ödenmesi talebine ilişkin ret işleminin iptali ile işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi isteminin kabulüne, davacının eksik ödenen ek ders ücretlerinin başvuru tarihinden geriye doğru 60 güne tekabül eden tarihten itibaren ki kısmının başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verdiği,
13.4. Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi’nin 12.01.2023 tarihli E:2022/1489, K: 2023/50 sayılı kararında özetle; rehber öğretmen olarak görev yapan davacı tarafından, yüksek lisans mezunu olduğundan bahisle 25/08/2021 tarih ve 31579 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre ek ders ücretinin artırımlı hesaplanarak tarafına ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Altınordu Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 13/04/2022 tarih ve 47742649 sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesi istemiyle açıldığı, İstinaf başvurusuna konu Ordu İdare Mahkemesi'nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararının esası hakkında davalı idare tarafından istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın anılan kısmının kaldırılmasına neden olacak mahiyette görülmediğinden, kararın anılan kısmına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi gerektiği, Ordu İdare Mahkemesi'nin 17/11/2022 gün ve E:2022/411, K:2022/1596 sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun, kararın hüküm fıkrasında yer alan “Davacıya eksik ödenen ek ders ücretlerinin davalı idare tarafından hesaplanarak başvuru tarihi olan 14/02/2022 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine” ibaresinin çıkarılması ve bu ibarenin yerine “Tazmin isteminin kabulüyle, yoksun kaldığı parasal hakların 15.02.2022 tarihinden itibaren hesaplanarak idareye başvuru tarihi olan 29.03.2022 tarihinden önce tahakkuk edenlerin başvuru tarihinden, daha sonra tahakkuk edenlerin ise her hak ediş (ödenmesi gereken aylardan) tarihinden itibaren ödeme tarihine kadar dönemsel olarak işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine” ibaresi eklenmek suretiyle istinaf başvurusunun düzeltilerek reddine oybirliğiyle kesin olarak karar verildiği,
görülmektedir.
14. Konuyla ilgili Ombudsman’ın fiilen derse girme imkanı bulunmayan Rehber Öğretmenlerin artırımlı ek ödeme talepli başvurularına ilişkin farklı İdare Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin kararlarına yer verilen emsal kararları incelendiğinde;
14.1. 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararı’nda özetle;
16. Rehber öğretmenlere ek ders ödemesi yapılmasına yönelik düzenlemenin amacının fiilen derse girmesi mümkün olmayan rehber öğretmelerin mağduriyet yaşamamaları ve aynı düzey farklı branşta öğretmeler ile eşitliğin sağlanması olduğu, işin doğası gereği derse girmelerinin mümkün olmadığı diğer yönetim görevi olarak ek ders ücreti alan (müdür yardımcısı v.s.) öğretmenlerden farklı olarak talepleri ve tercihleri ile yönetim görev yapmadıkları bu nedenle muadilleri ile eşitliklerinin sağlanması gerektiği izahtan varestedir. Bu halde rehber öğretmenlere ders niteliğinde yönetim görevi adı ile ek ders ödemesi yapılarak fiilen derse girmiş kabul edilmektedir. (...)
17. Bunun dışında iş tanımı gereği fiilen derse girmeleri mümkün olmayan rehber öğretmenlerin ek ders ödemelerinde fiilen derse girme koşulunun aranmaması gerektiği gibi, rehberlik görevinin fiilen yapılmasının yeterli görülmesi gerekmektedir. Rehber öğretmenlere de ek ders ücretleri ayrım yapılmaksızın meslek hayatlarına katkı sağlaması amacıyla yapılmış lisansüstü eğitimlerinden kaynaklı toplu sözleşme hükmü gereği gerekli artırımların yapılması gerekmektedir. Bu konuya ilişkin olarak Ordu 1. İdare Mahkemesi’nin 17.11.2022 tarih ve 2022/1596 sayılı kararında da ek ders ödemesinin artırımlı ödenmesine hükmettiği görülmüş olup ilgili kararın Samsun Bölge İdare Mahkemesince onandığı anlaşılmıştır. Yine Diyarbakır 1. İdare Mahkemesinin 24.01.2021 tarih 2021/74 sayılı kararında da ödemenin artırımlı yapılması yönünde karar verildiği anlaşılmıştır.
18. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın talebinin İdare tarafından reddedilmesi işleminin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır. ”
14.2. 2021/14016 sayılı Tavsiye Kararı’nda ise özetle;
(...)
16. Ayrıca başvuranla benzer durumda olan yüksek lisans mezunu başka bir rehber öğretmen tarafından ek ders ücretlerinin %5 artırımlı olarak ödenmesi ve mahrum kaldığı ekonomik kayıplarının tazmini talebi ile açılmış olan bir davada; Diyarbakır 1. İdare Mahkemesince 21/01/2021 tarihinde verilen 2020/882 E. ve 2021/74 K. sayılı kararda, dava konusu işlemde hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile idarenin dava konusu işleminin iptaline ve davacının eksik ödenen ek ders ücretinin (mahrum kaldığı ekonomik kayıpların) davalı idare tarafından hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
17. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; (...) rehber öğretmen olarak görev yapan başvuranın kendisini geliştirmek, mesleki hayatına katkı sağlayabilmek bakımından devam ettiği (...) Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Yüksek Lisans Programındaki eğitimini tamamlayarak 06/07/2021 tarihinde mezun olduğu için yüksek lisans mezunu diğer öğretmenlere tanınan haklardan faydalandırılması gerektiği, başvuranın yaptığı işin doğası gereği ders görevinin olmadığından başvuranın bu durumunun dikkate alınmayarak fiilen derse girme şartı aranması ve ek ders ücretinin artırımlı olarak ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
18. Başvuranın iddiaları, idarenin konuya ilişkin açıklamaları, ilgili mevzuat, Ombudsman’ın 2021/14016 ve 2023/6720 sayılı Tavsiye Kararları, emsal yargı kararları ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; yüksek lisans mezunu olan ve Okul Müdürü olarak görev yapan başvuranın, Toplu Sözleşme hükmü gereğince %7 artırımlı ek ders ücreti ödenmesi talebinin, idarece fiilen derse girme şartı aranması nedeniyle ödenmemesi işleminde hukuka ve hakkaniyete uyarlık bulunmadığı, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin başvurana %7 artırımlı ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
16. 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde iyi yönetim ilkelerine yer verilmiş olup; idarece söz konusu ilkelere uygun davranıldığı değerlendirilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
17. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa) dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.
VII.KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN KABULÜNE,
Okul Müdürü olarak görev yapan ve yüksek lisans yapmış olan başvurana, ders niteliğinde yönetim görevi karşılığında ödenen ek ders ücretinin %7 artırımlı olarak ödenmesi hususunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
6328 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,
