Kadrosuzluktan emekli edilen personele bir üst sınıfın ek gösterge, zam ve tazminatı ödenir mi?
Beş yıl içinde terfi edemeyenlerden emekliliğe sevk edilenlere veya kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere 55. maddenin 17. fıkrasında öngörülen ve göreve devam eden personele ilişkin olan bir üst sınıfın ek gösterge, zam ve tazminatlarının ödenmesine hukuken imkan bulunmadığı hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3504
Karar No : 2021/1462
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Emniyet Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri .
KARŞI TARAF (DAVACI) : .
İSTEMİN KONUSU: Ankara 15. İdare Mahkemesinin 23/06/2016 tarih ve E:2015/2922, K:2016/2149 sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığında I. Sınıf Emniyet Müdürü Polis Başmüfettişi olarak görev yapmakta iken, 2015/1 sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu Kararı ve Bakanlık Makamı'nın 17/04/2015 tarihli Olur'u ile kadrosuzluktan emekliye sevk edilen davacı tarafından, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesi uyarınca bir üst rütbedeki emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatların tarafına ödenmesi gerektiğinden bahisle, emekli maaşının ve ikramiyesinin bir üst rütbeye terfi eden emsallerine göre yapılarak Sosyal Güvenlik Kurumu'na gönderilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile işlem nedeniyle eksik ödenen emekli ikramiye farkı ve 15/05/2015 tarihinden itibaren eksik ödenen maaş farkı ödemelerinin yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Ankara 15. İdare Mahkemesince verilen 23/06/2016 tarih ve E:2015/2922, K:2016/2149 kararda; davacının 2. meslek derecesinden 1. meslek derecesine geçişi için kanunda öngörülen 2 yıllık bekleme süresini doldurduktan çok daha sonra kadrosuzluk nedeni ile emekliye sevk edildiği, 3201 sayılı Kanun'un 55. maddesinde belirtilen bir üst rütbeye terfi etmek için gereken şartları taşımasına rağmen kadrosuzluk nedeni ile emekliye sevk edilen davacının emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatlardan yararlandırılması gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 1. Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine 30/06/2006 tarihinden geçerli olarak terfi ettirilmiş olan davacının, 2015/I sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu gündeminde 3201 sayılı Kanun'un 55. maddesinin 20. fıkrası kapsamında değerlendirmeye alındığı ve 17/04/2015 tarihli Bakanlık Makamının Olur'u ile emekliye sevk edildiği, davacının yararlanmak istediği 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesinin 17. fıkrasındaki; ”Bir üst rütbeye terfi etmek için belirlenen diğer şartları taşımakla birlikte, belirlenen rütbedeki hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan terfi edemeyen personele bir üst rütbeye terfi eden emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatlar ödenir.” düzenlemesinin görüşülecek olan emniyet amirleri ile dördüncü ve üçüncü sınıf emniyet müdürlerinden bir üst rütbeye “Kadrosuzluk nedeniyle terfi etmez” kararı verilenlere uygulanacağının açık olduğu, aynı Kanun'un 55. maddesinin 19. ve 20. fıkraları ile Geçici 27. maddesi kapsamında emekliye sevk edilen personel hakkında aynı maddenin 21. fıkrasındaki düzenlemenin uygulanacağının belirtildiği, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesinin 20. ve 21. fıkraları doğrultusunda davacıya gerekli ödemelerin yapıldığı savunulmuştur.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI ' : Davacı tarafından, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesindeki; ”Bir üst rütbeye terfi etmek için belirlenen diğer şartları taşımakla birlikte, belirlenen rütbedeki hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan terfi edemeyen personele bir üst rütbeye terfi eden emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatlar ödenir.” düzenlemesinden yararlandırılması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : Münevver ERCAN
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE: MADDİ OLAY :
Davacı, 30/06/2006 tarihinde 1. Sınıf Emniyet Müdürü rütbesi ile 2. meslek derecesine terfi etmiş, bu kadroda 9 yıl görev yapmıştır. 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesinin 20. fıkrası kapsamında 1. Sınıf Emniyet Müdürü rütbesinde 2015/1 sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak, 2015/1 sayılı Yüksek Değerlendirme Kurulu Kararı ve Bakanlık Makamı'nın 17/04/2015 tarihli Olur'u ile 21/04/2015 tarihinde kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilmiştir.
Davacı tarafından, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 55. maddesindeki; ”Bir üst rütbeye terfi etmek için belirlenen diğer şartları taşımakla birlikte, belirlenen rütbedeki hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan terfi edemeyen personele bir üst rütbeye terfi eden emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatlar ödenir.” düzenlemesi uyarınca emekli maaşının ve ikramiyesinin bir üst rütbeye terfi eden emsallerine göre yapılması talebiyle 14/09/2015 tarihinde yapılan başvurunun reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 55. maddesinin 1. fıkrasında; ''Polis amirleri, rütbe sırası ile Komiser Yardımcısı, Komiser, Başkomiser, Emniyet Amiri, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü, Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürü, İkinci Sınıf Emniyet Müdürü, Birinci Sınıf Emniyet Müdürü ve Sınıf Üstü Emniyet Müdürüdür. Polis amirlerinin, rütbelerde ve meslek derecelerinde zorunlu en az bekleme süreleri rütbe sırası ile aşağıda gösterilmiştir.'' dedikten sonra, Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerini iki ayrı kategoriye ayırarak 2. meslek derecesindeki Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerinin en az bekleme süresi 2 yıl, 1. meslek derecesindeki Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerinin en az bekleme süresi yaş haddi olarak belirlenmiştir.
Anılan Kanun'un 55. maddesinin 17. fıkrasında ise; ''Bir üst rütbeye terfi etmek için belirlenen diğer şartları taşımakla birlikte, belirlenen rütbedeki kadrosuzluk nedeniyle terfi edemeyen personele bir üst rütbeye terfi eden emsallerine ödenen ek gösterge, zam ve tazminatlar ödenir.'' kuralına; aynı maddenin olay tarihinde yürürlükte bulunan 19. fıkrasında ise, ''Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri ile Dördüncü, Üçüncü ve İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler." kuralına yer verilmiştir.
Ayrıca, 3201 sayılı Kanun'un 55. maddesinin 20. fıkrasında; "Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerinin bulundukları rütbedeki en fazla bekleme süresi altı yıldır. Bu süre sonunda bir üst rütbeye veya meslek derecesindeki göreve atanamayanlar, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, kadrosuzluk nedeniyle Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler. Emniyet Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Başkan, Birinci Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, İl Emniyet Müdürü, Emniyet Müşaviri, Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürü, Akademi Başkan Yardımcısı, Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Müdürü, Başkan Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı, Teftiş Kurulu Grup Amiri, Polis Başmüfettişi, Polis Meslek Yüksek Okulu Müdürü, Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürü ve Polis Eğitim Merkezi Müdürü olarak fiilen görev yapanlardan, hizmet ihtiyacı nedeniyle kadrosuzluktan emekliye sevk edilmesi uygun görülmeyenler hizmete devam ettirilirler. Bu şekilde göreve devamı uygun görülenlerin durumu, iki yılda bir Yüksek Değerlendirme Kurulu tarafından ayrıca karara bağlanır." düzenlemesine, 21. fıkrasında da; on dokuzuncu ve yirminci fıkra hükümlerine göre emekliliğe sevk edilenler ile hizmet ihtiyacı nedeniyle göreve devam ettirilenlerden kendi isteği üzerine emekliye ayrılmak isteyenlere, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil); Emniyet Amirlerine %110’u, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine %120’si, Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine %130’u, İkinci Sınıf Emniyet Müdürlerine %140’ı, Birinci Sınıf Emniyet Müdürlerine %150’si oranında kadrosuzluk tazminatı, rütbelerinin ve makamının yaş haddinden az olmamak üzere altmış yaşına kadar olan sürede Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenir. Verilecek emekli aylığı ve kadrosuzluk tazminatı toplamı, Genel Müdürlükte aynı kadrodaki emsaline kadrosuna bağlı olarak mali haklar kapsamında yapılan toplam ödemeyi geçemez. Bu tazminat, vergiye tabi değildir ve yaş haddinden önce ölenlerin varislerine intikal etmez. Kadrosuzluk tazminatı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca üçer aylık devreler hâlinde faturası karşılığında Hazineden tahsil edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 55. maddesinin 17. fıkrasında düzenlenen hususun, bir üst rütbeye terfi etmek için belirlenen diğer şartları taşımakla birlikte, belirlenen rütbedeki hizmet ihtiyacı sebebiyle kadrosuzluktan terfi edemeyen personele ilişkin olduğu, yani fiilen göreve devam eden personele, eşitlik kuralı gereği terfi eden emsallerine göre sağlanan bir hak olduğu, bu fıkranın beş yıl içinde terfi edememe veya kadrosuzluk nedeniyle terfi edememeden dolayı emekli edilenlerle herhangi bir ilgisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, beş yıl içinde terfi edemeyenlerden veya kadrosuzluk nedeniyle terfi edemeyenlerden, Yüksek Değerlendirme Kurulu kararı ve Bakan onayı ile hizmet ihtiyacı gereği takdiren emekliliğe sevk edilenlere, 55. maddenin 21. fıkrasında kadrosuzluk tazminatı ödenmesi öngörülerek göreve devam eden emsallerine göre mağdur olmalarının önüne geçilmiştir.
Bu durumda, beş yıl içinde terfi edemeyenlerden emekliliğe sevk edilenlere veya kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere 55. maddenin 17. fıkrasında öngörülen ve göreve devam eden personele ilişkin olan bir üst sınıfın ek gösterge, zam ve tazminatlarının ödenmesine hukuken imkan bulunmadığından, kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilen davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesi uyarınca emekli maaşının ve ikramiyesinin bir üst rütbeye terfi eden emsallerine göre ödenmesi talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
- 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
- Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu Ankara 15. İdare Mahkemesinin 23/06/2016 tarih ve E:2015/2922, K:2016/2149 sayılı kararının BOZULMASINA,
- Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
- 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
