İl Emrine Atandıktan Sonra İlçeye Atananlar İki Kere Yolluk Alabilir mi?

Bazı kamu kurum ve kuruluşları memurlarının atamalarını öncelikle il emrine yani valilik emrine yapmakta daha sonra ihtiyaç durumuna göre ilgili memurlar il merkezinde veya ilçelerde ihtiyaç duyulan yerlere valilikçe ikinci bir atamayla atanmaktadırlar.Bu tür yapılan atamalarda memura ilk görev yerinden atanmış olduğu il merkezine kadar sürekli görev yolluğu ödenmektedir.Ancak il merkezinden ilçelere yapılan ikinci atamalarda bazı kurumlar sürekli görev yolluğu bakımından sıkıntı çıkarmaktadır.Daha önceki yıllarda verilmiş olan bir sayıştay kararında İl idaresi kanununa göre önce il merkezine atanan sonra valilikçe ilçe ve köylere ataması yapılan memurlara ödenecek olan sürekli görev yolluğunun hangi şekilde ödeneceği ayrıntılı olarak anlatılmıştır.İlgili karara göre "5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 8'inci maddesinin (B) bendi hükmü uyarınca önce valilik emrine verilip, sonra valilikçe asıl görev yapacakları ilçe, bucak veya köylere atanan öğretmenlere ödenecek harcırahın unsurlarından biri olan yer değiştirme masrafının hesabında, kendisi ve harcıraha müstahak aile fertlerinden her biri için, yurtiçi gündeliğinin belirli katı tutarında verilecek sabit unsurun her iki atama için de dikkate alınması gerektiğine " karar verilmiştir.

İlgili karar gereğince sürekli görev yolluğun da ikinci kez ilden ilçe ye yapılan atamadan dolayı yapmış olduğu giderleri beyan eden memurlara sürekli görev yolluğu ödenmesi gerekmektedir.

Kararın Çeşidi : Genel Kurul Kararı
Kararın Konusu: Harcırah Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Kararın Numarası : 4497/3
Kararın Tarihi : 09.05.1985

KONU

5542 sayılı İl İdaresi Kanununun 8'inci maddesinin (B) bendi uyarınca önce valilik emrine atanıp, sonra asıl görev yapacakları ilçe, bucak veya köylere gönderilen öğretmenlere ödenecek harcırahın unsurlarından biri olan yer değiştirme masrafının hesabında, kendisi ve harcıraha müstahak aile fertlerinden her biri için yurtiçi gündeliğinin belirli katı tutarında verilecek sabit unsurun bir kez mi, yoksa iki kez mi dikkate alınacağı hususunda, 2'nci Dairenin 25.2.1985 gün ve 549 sayılı, 3'üncü Dairenin 25.9.1984 gün ve 140 sayılı, 5'inci Dairenin 20.12.1984 gün ve 310 sayılı, 6'ncı Dairenin 4.2.1985 gün ve 424 sayılı ilâmlarıyla ilgili tutanaklarda yer alan hükümler arasında aykırılık bulunduğundan bahisle, 832 sayılı Sayıştay Kanununun 80'inci maddesi hükmü uyarınca içtihadın birleştirilmesi istemi.

KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT

6245 sayılı Harcırah Kanununun;

5'inci maddesi,

9'uncu maddesi,

10'uncu maddesinin 1'inci bendi,

11.12.1981 tarih ve 2562 sayılı, 16.6.1983 tarih ve 2851 sayılı kanunlarla değişik 45'inci maddesi,

5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 8'inci maddesi,

2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun;

2'nci maddesi,

3'üncü maddesi,

3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 174 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 13.12.1983 tarih ve 174 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Kaldırılması ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 202 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 43'üncü maddesi.

İNCELEME

Konu ile ilgili mevzuat incelenerek gereği görüşüldü:

6245 sayılı Harcırah Kanununun 5'inci maddesinde, harcırahın, yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva edeceği, ilgilinin, bu Kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabileceği; 10'uncu maddesinin 1'inci bendinde, yurtiçinde veya dışındaki bir sürekli göreve yeniden veya naklen atanan memurlara, yeni görev yerlerine kadar yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı verileceği; 9'uncu maddesinde de, naklen veya tahvilen başka bir mahalle gönderilen memurlara ödenecek sürekli görev yolluğunun eski memuriyet mahallinden itibaren hesaplanacağı hükme bağlanmıştır.

Harcırah Kanununun yukarıya alınan hükümlerine göre, bir memura sürekli görev yolluğu ödenebilmesi için, naklen başka bir mahalle atandığına ilişkin bir atama işleminin bulunması gerekmektedir. Bu durumda memur, eski görev mahallinden yeni görev mahalline kadar yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından oluşan sürekli görev yolluğuna hak kazanacak ve kendisine bu dört unsur da dikkate alınarak harcırah hesaplanıp, ödenecektir.

23.4.1981 gün ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun 2'nci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilen unvanları taşıyan görevlere Bakanlar Kurulu Kararı ile, (2) sayılı cetvelde gösterilen unvanları taşıyan görevlere müşterek kararla atama yapılacağı, 3'üncü maddesinde, bu Kanuna ekli cetvellerde yer almayan unvanları taşıyan kadro ve görevlere yapılacak atama ve nakillerde, bu Kanunun kapsamına giren kuruluşların teşkilat kanunlarında veya özel kanunlarındaki hükümlerine uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiş; 27.9.1984 gün ve 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 174 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 13.12.1983 gün ve 174 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin Bazı Maddelerinin Kaldırılması ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 202 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 43'üncü maddesinde; 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan memurların atanmalarının bakan tarafından yapılacağı, bakanın bu yetkisini alt kademelere devredebileceği hükme bağlanmış ve bakanlıkların teşkilatına ilişkin kanun veya kanun hükmünde kararnamelerde de aynı hükme yer verilmiştir.

Bu hükümler incelendiğinde, bakanlıkların merkez veya taşra birimlerinin, üst yönetim görevlileri dışında kalan memurların ancak bakan veya onun görevlendireceği kimselerce atanabildikleri görülmektedir. Bu hükümler gereği memurlar, genellikle doğrudan doğruya görev yapacakları yerlere atanmaktadırlar.

öte yandan, 5442 sayılı İl İdaresi Kanununda da, bakanlık veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlüklerin taşra teşkilatında çalışıp, merkeze bağlı memurların atamalarıyla ilgili, 3046 sayılı Kanunun 43'üncü maddesindeki hükme paralel düzenlemeler bulunmaktadır. Gerçekten anılan Kanununun 8'inci maddesinin (A) bendinde, yetiştirme ve ikmal kaynakları bakanlıklar veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlüklere bağlı olup, il genel teşkilatı içinde birden fazla istihdam yerleri bulunan meslek, fen ve uzmanlık kadrolarına dahil görevlerden, ilçe idare şube başkanı sıfatını haiz olanlarla il merkezinde Devlet gelir, giderlerinin ve mallarının tahakkuk, tahsil, ödeme ve idaresiyle ilgili ikinci derecedeki müdürlerin, şube şefleri ve kontrol memurlarının, nakit muhasipleriyle, lise, orta ve o derecedeki okul müdür ve öğretmenlerinin ve hastaneler mütehassıs hekimlerinin bakanlıklar veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlükler tarafından atanacağı hükme bağlanmıştır.

Ne var ki, sözü edilen Kanunun yine aynı maddesinin (B) ve (C) bentlerinde, yukarıda belirtilen kuralın istisnalarına yer verilerek, (B) bendinde, (A) bendinde belirtilenlerin dışında kalan memurların, bakanlıklar veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlükler tarafından valilik emrine atanacağı, bu gibilerin görev yerlerinin, il idare şube başkanının inhası üzerine valilerce saptanacağı; (C) bendinde de, (A) ve (B) bentlerinde yazılı bütün memurların gerektiğinde il içindeki nakil ve tahvillerinin, mensup olduğu il idare şube başkanlarının inhası üzerine valiler tarafından yapılmakla beraber, durumun, memurun bağlı olduğu bakanlık veya genel müdürlüğe sebepleriyle bildirileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda açıklanan hükümlerden anlaşılacağı üzere, bakanlık veya tüzelkişiliği haiz genel müdürlüklerin taşra teşkilatında görevli ve merkeze bağlı memurlardan, 5442 sayılı Kanunun "I- İl memurlarının tayin usulü" başlıklı kısmında yer alan 8'inci maddesinin (A) bendinde yazılı olanların atamaları, görev yerleri de belirtilmek suretiyle doğrudan doğruya bakanlık veya genel müdürlüklerce yapılmakta, bunların dışında kalanlar önce bakanlık veya genel müdürlüklerce valilik emrine, sonra da valilerce görev yerlerine atanmaktadırlar. Böylece bu gibi memurlar farklı mevzuat gereği ayrı kurumlarca ve iki kez atamaya tabi tutulmakta ve haklarında iki ayrı atama işlemi söz konusu olmaktadır.

6245 sayılı Kanunun 10'uncu maddesinde, memurların, her atama işleminde yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafından oluşan harcıraha müstahak olacakları belirtildiğine göre, 5442 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin (b) bendi uyarınca, bakanlıklarca valilik emrine, valilerce de asıl görev yapacakları yere atanan memurlara, yukarıda belirtilen unsurlardan oluşan harcırahın iki kez ödenmesi gerekmektedir.

6245 sayılı Kanunun değişik 45'inci maddesine göre yurtiçinde yer değiştirme masrafı, memurun kendisi ve harcıraha müstahak aile fertlerinden her biri için yurtiçi gündeliğinin belirli bir katı tutarında verilen ve "kat yevmiyesi" olarak da adlandırılan sabit unsur ile her kilometre veya deniz mili başına yurtiçi gündeliğinin yüzde beşi oranında hesaplanan değişken unsurdan oluşmakta olup; 5442 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin (B) bendine dayanılarak önce valilik emrine atanıp, sonra valilikçe asıl görev yapacağı mahalle gönderilen memurlara, ikinci atama işlemi nedeniyle diğer harcırah unsurları meyanında yer değiştirme masrafının sabit unsurunun da yeniden ödenmesi gerekli görülmektedir.

öte yandan, yer değiştirme masrafının sabit unsuru, yeni görev yerine varış tarihinden o mahalde ev bulup yerleşinceye kadar geçecek günlere ait giderlerle diğer çeşitli giderleri karşılamak amacıyla ödenmektedir. 5442 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin (B) bendi uyarınca, önce valilik emrine atanıp ile gelen sonra valilikçe atandığı ilçe, bucak veya köylerdeki asıl görev yerine giden memur söz konusu giderleri iki kez yapacağından, kendisine kat yevmiyesinin her iki atama için ayrı ayrı ödenmesi, amaca da uygun düşecektir.

Bu nedenlerle, 5442 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin (B) bendi hükmü uyarınca önce valilik emrine atanıp, sonra valilikçe asıl görev yapacakları ilçe, bucak veya köylere gönderilen memurlara bu meyanda öğretmenlere ödenecek yer değiştirme masrafının hesabında, kendisi ve harcıraha müstahak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin belirli katı tutarında verilecek sabit unsurunun her iki atama için ayrı ayrı dikkate alınmasında kanuna aykırı bir husus bulunmamaktadır.

SONUÇ

5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 8'inci maddesinin (B) bendi hükmü uyarınca önce valilik emrine verilip, sonra valilikçe asıl görev yapacakları ilçe, bucak veya köylere atanan öğretmenlere ödenecek harcırahın unsurlarından biri olan yer değiştirme masrafının hesabında, kendisi ve harcıraha müstahak aile fertlerinden her biri için, yurtiçi gündeliğinin belirli katı tutarında verilecek sabit unsurun her iki atama için de dikkate alınması gerektiğine ve içtihadın bu yolda birleştirilmesine çoğunlukla karar verildi.