Emekli olan işçilerin emeklilik tazminatı memur toplu sözleşmesi üzerinden mi hesaplanmalı?
Soru: "...................... kurumunda görev yapıyorum. Kadromuzda bulunan 3 işçinin emeklilik işlemlerini başlattık. İşçilerimize emeklilik tazminatı ödeyeceğiz. Ödemede 7. dönem toplu sözleşme/kamu hakem kurulu kararındaki rakamları mı esas alacağız yoksa 375 sayılı KHK'da yer alan rakamı mı esas almalıyız. .............."
Cevap: Sitemizin değerli takipçilerinden; işçilerin emeklilik tazminatı ödenirken hangi katsayının esas alınması gerektiğine dair sorular almaktayız. Konuya ilişkin olarak sitemiz editörlerinin değerlendirmesi aşağıdaki gibidir.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun;
Kapsam başlıklı 2. maddesinde;
"Madde 2 – Bu Kanun, Devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin yürütmekle görevli oldukları kamu hizmetlerinin görüldüğü genel, katma ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda kamu iktisadî teşebbüslerinde, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle ya da bunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan banka ve teşekküller ile bunlara bağlı kuruluşlarda ve diğer kamu kurum veya kuruluşlarında işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlileri hakkında uygulanır."
“Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
"Kamu görevlisi: Bu Kanun kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların kadro veya pozisyonlarında istihdam edilenlerden işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlilerini,"
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1’inci maddesinin (D) fıkrasında; kamu kurumlarında işçi olarak istihdam edilenlerden emekliliğini isteyen veya emekliye sevk olunanlara damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tâbi tutulmaksızın (12.105) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda tazminat ödeneceği, 4688 sayılı Kanun uyarınca düzenlenen 7 Dönem Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararında ise memur ve sözleşmeli personel için bu rakamın (13.558) olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Kamu görevlilerinin geneline ilişkin mali ve sosyal haklarla ilgili bölümü 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlileri kapsayan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2024 ve 2025 Yıllarını Kapsayan 7 Dönem Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının İkinci Kısım Birinci Bölüm “Emekli olanlara ödenen tazminat” başlıklı dokuzuncu maddesinde;
MADDE 9- (1) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) fıkrasında yer alan (12.105) gösterge rakamı (13.558) olarak uygulanır.
(2) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilip sözleşmeleri emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı ya da sürekli iş göremezlik geliri bağlanması sebebiyle sona erenlerden mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca benzeri mahiyette ödeme yapılmayanlar hakkında da 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) fıkrası hükmü uygulanır.”;
Hükmü yer almaktadır.
4688 sayılı Kanunda kamu görevlisi olarak işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlilerinin ifade edilmiş olması nedeniyle, toplu sözleşme hükümlerinden işçi dışındaki kamu görevlilerinin faydalanması gerekmektedir. 7 Dönem Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararınında belirtilen (13.558) gösterge rakamı memur ve sözleşmeli personel için geçerli olup, işçiler için 375 sayılı KHK’de belirtilen (12.105) gösterge rakamı üzerinden hesaplama yapılması gerekmektedir.
