İkametgahının Olduğu Yere Geçici Görevlendirilen Memurun Harcırahı
Bilindiği üzere 6245 sayılı Harcırah kanunun 14. maddesinde geçici görev yolluğunun harcırahının hangi durumlarda ödeneceği ayrıntılı olarak anlatılmıştır.Memurun ikametgahının ve memuriyet mahallinin aynı yer olması ve başka yere geçici görevli olarak görevlendirilmesinde Geçici görev yolluğunun ödenmesi açısından herhangi bir sıkıntı bulunmaz iken memurun memuriyet mahalli ile ikametgah etmiş olduğu yerlerin farklı yerlerde olması ve memurun ikametgah adresinin bulunduğu yere geçici görevli olarak görevlendirilmesinde geçici görev yolluğu ödenip ödenmeyeceği hususu tereddütlere neden olmaktadır.Geçmiş yıllarda Danıştay Başkanlığınca verilmiş olan bir kararda memuriyet ve ikametgah adresleri farklı olan memurun ikametgah adresinin bulunduğu yere geçici görevle görevlendirilmesi halinde geçici görev yolluğu ödenmeyeceği yönünde karar verilmiştir.
Danıştay 5. Daire 1992/4040 E., 1995/3347 K.
Dava. ... İl Özel İdare Müdür Yardımcısı iken ... İlçe Tarım Müdürlüğüne tekniker olarak atanan ve daha sonra eski görevine vekaleten atanan davacıya ödenen 1.049.940.- lira geçici görev yolluğunun eşhas zimemine alınarak tahsili yoluna gidilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Samsun İdare Mahkemesinin 18.2.1992 günlü. E:1990/1466, K:1992/154 sayılı kararıyla; davacının vekaleten atandığı ... İl Özel İdare Müdür Yardımcılığı görevine atandığı tarihte asli görevinin ... İlçe Tarım Müdürlüğünde tekniker, memuriyet merkezinin bulunduğu mahallin de ... İlçesi olduğu hususunda kuşkuya yer bulunmadığı, dolayısıyla davacının eski görevi olmakla birlikte il özel idare müdür yardımcılığı görevi ile ilişkisini kestiği, bu göreve vekaleten atamasının ise açıktan atama olmayıp memuriyet merkezinin dışında bir vekalet görevi olduğu; bu itibarla 6245 sayılı Harcırah Kanununun 14/3. maddesi hükmü uyarınca memuriyet merkezinin bulunduğu ... İlçesi dışında ... İl Özel İdare Müdür Yardımcılığı görevine vekaleten atanan davacının geçici görev yolluğu almasında yasal isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; davacının 6245 sayılı Yasaya aykırı olarak geçici görev gündeliği aldığını öne sürmekte ve idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Davacının ... İl Özel İdare Müdür Yardımcısı olarak görev yapmakta iken Tarım ve Köyişleri Bakanlığının 5.9.1989 gün ve 1694 sayılı onayı ile ... Tarım İl Müdürlüğü emrine, valiliğin 12.12.1989 gün ve 89/301 sayılı onayı ile de ... İlçe Tarım Müdürlüğüne tekniker olarak atandığı ve 25.12.1989 tarihinde görevine başladıktan sonra valiliğin 3.1.1990 günlü oluru ile eski görevi olan il özel idare müdür yardımcılığına vekaleten atandığı, sözkonusu vekalet görevi nedeniyle de 10.8.1990 günlü tahakkukla kendisine 1.049.940.- lira geçici görev yolluğu ödendiği, ancak ikametgahının fiilen değişmediği gerekçesiyle bu tutarın eşhas zimemine alınarak tahsili amacıyla dava konusu işlemin tesis edildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
6245 sayılı Harcırah Kanununun 14. maddesinin 3. bendinde, memuriyet merkezlerinin bulunduğu mahal dışındaki bir vazifeye vekaleten gönderilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur hükmü yer almış olup, aynı Kanunun "Tarifler" başlıklı 3. maddesinin (g) bendinde, "Memuriyet mahalli: Memur ve hizmetlinin asil görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;" (h) bendinde, "Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri," ifade eder şeklinde tanımlanmış ve memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliğinin ödenme oranlarım düzenleyen 39. maddede ise "... Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir göreve gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir." hükmüne yer verilmiştir.
Memuriyet merkezlerinin dışında bir göreve vekaleten gönderilenlere ödenecek yol masrafı ve yevmiye yukarıda anılan Kanunun 14. maddesinde düzenlenen muvakkat vazife harcırahının içinde sayılmış olduğundan, memuriyet merkezinin bulunduğu ... ilçesi dışında ... İl Özel İdare Müdür Yardımcılığı görevine vekaleten atanan, ancak ikametgahı vekaleten görevlendirildiği ... İl Merkezinde bulunan davacıya ödenecek harcırahın, 3. maddedeki tanımlar ve bu kanunun genel espirisi içinde ele alınarak tesbit edilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan yukarıda anılan maddeler birlikte değerlendirildiğinde: harcırah ödenmesinde, yapılan harcamaların karşılanması amacı güdüldüğü, diğer bir anlatımla, harcırahın yapılan gerçek giderin karşılığı olduğu ve 3. maddedeki tanımlardan da harcırahın ancak memurun asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu yerler dışındaki görevlendirmeler için ödeneceği sonucuna varılmaktadır.
Gerçekten yukarıda metni alınan, memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündelikleri ile ilgili 39. madde hükmüne göre, geçici görev yolluğu verilebilmesi için yemek ve konaklama giderinin fiilen yapılması gerekli olup bu düzenlemede yasa koyucunun ancak gerçek giderlerin karşılığı olarak yolluk ödenmesini amaçladığı açıktır.
Bu durumda, olayda davacının ikametgahının vekaleten görevlendirildiği ... İl Merkezi olması ve dolayısıyla fiilen yemek ve konaklama gideri yaptığından söz edilememesi karşısında, maddelerin getiriliş amacına uygun olarak tesis edildiği anlaşılan işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
