Hastanede görevli infaz koruma memuruna hangi zam ve tazminat ödenir?
infaz koruma memurlarının hastanelerde görev yapması durumunda hangi ödemelerden faydalanacağı hakkında danıştay kararında gerekli açıklamalar yapılmıştır.
657 sayılı Kanun'a tabi infaz ve koruma memurlarına adalet hizmetleri tazminatı ödenebilmesi için adli, idari veya askeri yargıda (ceza infaz kurumları dahil) fiilen görev yapılması koşulunun getirildiği ve asker hastanelerinde infaz ve koruma memuru olarak görev yapanların da askeri yargıya ilişkin görevleri ifa ettikleri dikkate alındığında, söz konusu personelin kadro ve görev tanımı itibarıyla "askeri yargıda fiilen görev yapan memur" olarak kabul edilmesi ve söz konusu zam ve tazminattan yararlandırılması gerektiği hakkında
Danıştay 12. Daire Başkanlığı 2018/7970 E. , 2021/6802 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/7970
Karar No : 2021/6802
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLLERİ : Av. …., Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Balıkesir ili … Hastanesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında genel idare hizmetleri sınıfında infaz ve koruma memuru (gardiyan) olarak görev yapan davacı tarafından; askeri yargıya ilişkin görevde çalıştığından bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 152. maddesi kapsamında iş güçlüğü, iş riski ve temininde güçlük zamları ile adalet hizmetleri tazminatından yararlandırılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 25/11/2013 tarihli işlemin iptali ile başvuru tarihinden geriye doğru 60 gün önceki tarihten itibaren yoksun kalınan parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 152. maddesinde, memurlara zam ve tazminat ödenmesinin öngörüldüğü; bu düzenlemeye istinaden … tarih ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'ın 6. maddesine göre zam ve tazminat ödenebilmesi için, personelin kadro unvanı ile kariyer ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmetleri fiilen yapmasının zorunlu olduğu; anılan Karar'ın eki I sayılı Cetvelin (A) bölümünün 31. sırasında infaz ve koruma memurlarına iş güçlüğü (600), iş riski (600) ve temininde güçlük (500) zammı ödenmesi ve III sayılı Cetvelin "F. Adalet Hizmetleri Tazminatı" bölümünün 1/d sırasında da Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, il ve ilçe seçim kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (ceza infaz kurumları ve icra müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapan infaz ve koruma memurlarından 1-4. dereceli kadrolara atanmış olanlara %100 oranı, 1-4. dereceden aylık alanlara %75 oranı, 5-9. dereceden aylık alanlara %66, diğer derecelerden (10-15) aylık alanlara %64 oranı üzerinden adalet hizmetleri tazminatı ödenmesinin kurala bağlandığı; infaz ve koruma memurları tarafından yerine getirilen iş ve işlemlerin niteliği dikkate alındığında, bu kadroya ilişkin iş ve görevleri yeterli yoğunlukta yerine getirmeyen infaz ve koruma memurlarının, söz konusu zam ve tazminatlardan yararlandırılmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı sonuçlar doğuracağı; buna göre Edremit Asker Hastanesinde infaz ve koruma memuru kadrosunda görev yapmakla birlikte bu kadroya ilişkin iş ve görevleri, zam ve tazminat ödenmesini gerektirecek mahiyet ve yoğunlukta yerine getirmediği anlaşılan davacının söz konusu ödemelerden yararlandırılmasının mümkün olmadığı; ayrıca davacının görev yaptığı kurumun, III sayılı Cetvelin (F) bölümünde tahdidi olarak sayılan kurumlar arasında da yer almadığı, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 657 sayılı Kanun'un 152. maddesinde, askeri yargıda görev yapan memurlara adalet hizmetleri tazminatı ödenmesinin öngörüldüğü; asker hastanelerinde görev yapan infaz koruma memurlarının esasen hastaneye sevk edilen sanık, tutuklu ve hükümlülerin hastanedeki tedavi sürecinde kaçmaları önlemekle görevli olduğu; bu yönüyle yapılan görevin askeri yargıyla bağlantı bir hizmet olduğu dikkate alındığında, "askeri yargıda görev yapan memur" statüsünde sayılması ve adalet hizmetleri tazminatından yararlandırılması gerektiği; ayrıca Mahkeme gerekçesinin nesnel olmadığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin emsal kararlarına göre, infaz koruma memurlarının söz konusu tazminattan yararlandırıldığı, kendisine bu hakkın tanınmamasının ise eşitlik ilkesine aykırı olduğu belirtilerek, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacının ifa ettiği gardiyanlık görevinin süreklilik arz etmediği, sadece Askeri Hastanede tutuklu hasta bulunduğu dönemde, bu görevi yerine getirdiği, nadiren yapılan bu görev nedeniyle davacıya söz konusu tazminatın ödenmesinin mümkün olmadığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Balıkesir ili … Hastanesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında genel idare hizmetleri sınıfında infaz ve koruma memuru (gardiyan) olarak görev yapan davacı; askeri yargıya ilişkin görevlerde çalıştığından ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin emsal kararları bulunduğundan bahisle, 657 sayılı Kanun'un 152. maddesi kapsamında iş güçlüğü, iş riski ve temininde güçlük zamları ile adalet hizmetleri tazminatından yararlandırılması talebiyle 18/11/2013 tarihinde davalı idareye başvurmuştur.
Davalı idare tarafından, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 29/08/2012 tarihli yazısıyla, asker hastanelerinin Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'ın eki III sayılı Cetvelin (F) bölümünde sayılan kurumlar arasında değerlendirilemeyeceği yönünde görüş verildiğinden bahisle, davacının talebinin 25/11/2013 tarihli işlemle reddi üzerine, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde 13/12/2013 tarihinde dava açılmıştır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi İkinci Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davanın görev yönünden reddine karar verilmesi ve bu kararın 25/02/2015 tarihinde davacıya tebliğ edilmesi üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 9. maddesi kapsamında, 05/03/2015 tarihinde temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
Diğer taraftan, işbu dava açıldıktan sonra, 31/07/2016 tarih ve 29787 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 106. ve 107. maddeleriyle, asker hastaneleri ve bu hastanelerde görev yapan personelin bir kısmı Sağlık Bakanlığına devredilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Zam ve tazminatlar" başlıklı 152. maddesinde, görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro unvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar gözönüne alınarak Devlet memurlarına zam ve tazminat ödenmesi öngörülmüştür.
Anılan maddenin "II-Tazminatlar" bölümünde, "Görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro ünvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar göz önüne alınarak bu Kanunda belirtilen en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının, .....
G) ADALET HİZMETLERİ TAZMİNATI
Yüksek Mahkemeler,Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları, Adli, İdari, Askeri Yargıda (ceza infaz kurumları ve icra müdürlükleri personeli dahil) görevli bu Kanuna tabi personelden;
a) Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunanlar için % 180 ine, ...
d) Cezaevi Müdürü, İnfaz ve Koruma Başmemuru, İnfaz ve Koruma Memurlarına ayrıca % 10 una, ...
kadar, bu nispetleri aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca belirlenecek esas, ölçü ve nispetler dahilinde yukarıdaki tazminatlar ödenir. ..." kuralı yer almıştır.
Aynı maddenin "III- Ortak Hükümler" bölümünde de, "Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara ödeneceği, miktarları, ödeme usul ve esasları ilgili kurumların yazılı isteği ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca bütün kurumları kapsayacak şekilde ve 154 üncü madde uyarınca katsayının Bakanlar Kurulunca değiştirilmesi durumu hariç yılda bir defa olmak üzere hazırlanır ve Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulur. ..." kuralına yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun'un 152. maddesine istinaden, 17/04/2006 tarih ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'a ekli I, II ve III sayılı Cetvellerde, kadro ve görev unvanları esas alınarak memurlara ödenecek zam ve tazminat oranları belirlenmiştir.
Anılan Karar'a ekli I sayılı Cetvelin "A-Genel İdare Hizmetleri Bölümünün" 31. sırasında, infaz ve koruma memuruna iş güçlüğü zammı (600), iş riski zammı (600) ve temininde güçlük zammı (500) olmak üzere toplam 1700 puan zamdan yararlandırılmaları öngörülmüştür.
Aynı Karar'a ekli III sayılı Cetvelin "F. Adalet Hizmetleri Tazminatı" başlıklı bölümünde; "Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (Ceza İnfaz Kurumları ve İcra Müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapan memurlardan;
1- Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunanlardan; ....
Tazminat
f- İnfaz ve Koruma Başmemurları ile İnfaz ve Koruma Memurlarından; Oranı (%)
-1-4 üncü dereceli kadrolara atanmış olanlar.......................................: 100
-1-4 üncü derecelerden aylık alanlar ...................................................: 75
-5-9 uncu derecelerden aylık alanlar....................................................: 66
-Diğer derecelerden aylık alanlar.........................................................: 64 ..."
düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık, Balıkesir ili ...Asker Hastanesinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi infaz koruma memuru (gardiyan) olarak görev yapan davacının, aynı Kanun'un 152. maddesi kapsamında iş güçlüğü, iş riski ve temininde güçlük zammı ile adalet hizmetleri tazminatından yararlanıp yararlanamayacağından kaynaklanmaktadır.
31/07/2016 tarih ve 29787 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 106. ve 107. maddeleri uyarınca, asker hastanelerinin ve bu hastanelerde görev yapan bazı personelin Sağlık Bakanlığına devredildiği; ayrıca 6771 sayılı Kanun'un 16. maddesinin (E) bendi ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın askeri yargıyı düzenleyen 145. maddesinin yürürlükten kaldırıldığı görülmekle birlikle; temyizen incelenmekte olan davaya etkisi nedeniyle, dava konusu işlem tarihi itibarıyla hukuki durum gözetilerek uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 152. maddesinde, Devlet memurlarına "zam" ve "tazminat" ödenmesi öngörülmüş olup; aynı maddenin "III- Ortak Hükümler" bölümünde ise zam ve tazminatların; görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro unvan ve derecesi ile eğitim seviyesi gibi hususlar göz önüne alınarak, hangi işi yapanlara ve hangi görevde bulunanlara ne miktarda ve hangi oranlarda ödeneceği hususunda Bakanlar Kuruluna düzenleme ve takdir yetkisi verilmiştir.
Söz konusu yetkiye istinaden istinaden 17/04/2006 tarih ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'a ekli I sayılı Cetvelin (A) bölümünün 31. sırasında infaz ve koruma memurlarına iş güçlüğü, iş riski ve temininde güçlük zamları ödeneceği belirtilmiş; aynı Karar'ın eki III sayılı Cetvelin (F) bölümünde de Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay, İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (Ceza İnfaz Kurumları ve İcra Müdürlükleri personeli dahil) fiilen görev yapan infaz koruma memurlarına adalet hizmeti tazminatı ödenmesi öngörülmüş ve ödenecek tazminat oranları dereceler itibarıyla belirlenmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda, asker hastanelerinde genel idare hizmetleri sınıfında infaz koruma memuru kadrosunda görev yapanların, askeri yargı kolu içinde yer alan mahkemelerde veya ceza infaz kurumlarında doğrudan görevli olmamakla birlikte, askeri yargıda yargılaması devam eden veya hakkında hüküm verilen kişilerle ilgili olarak mevzuatta kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü oldukları ve bu görevlerin de doğası gereği askeri yargıyla içi içe olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 657 sayılı Kanun'a tabi infaz ve koruma memurlarına adalet hizmetleri tazminatı ödenebilmesi için adli, idari veya askeri yargıda (ceza infaz kurumları dahil) fiilen görev yapılması koşulunun getirildiği ve asker hastanelerinde infaz ve koruma memuru olarak görev yapanların da askeri yargıya ilişkin görevleri ifa ettikleri dikkate alındığında, söz konusu personelin kadro ve görev tanımı itibarıyla "askeri yargıda fiilen görev yapan memur" olarak kabul edilmesi ve söz konusu zam ve tazminattan yararlandırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, Balıkesir ili … Hastanesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında genel idare hizmetleri sınıfında infaz ve koruma memuru kadrosunda görev yapan davacının; Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'ın eki I sayılı Cetvelin 31. sırasında yer alan iş güçlüğü, iş riski ile temininde güçlük zamlarından ve III sayılı Cetvelin (F) bölümünde askeri yargıda görev yapan infaz ve koruma memurları için öngörülen adalet hizmetleri tazminatından yararlandırılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde ve davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Nitekim, benzer nitelikteki bir uyuşmazlıkta Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen 09/06/2020 tarih ve E:2020/66, K:2020/94 sayılı karar da bu yöndedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu Balıkesir İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
