Memurun Harcırah Alabileceği Aile Fertleri
Kamuda çalışan memurlara naklen atanmaları durumunda 6245 sayılı kanunda sayılan durumların gerçekleşmesi halinde sürekli görev yolluğu ödenmektedir. Sürekli görev yolluğunu hesaplaması yapılırken memurun yanında götürdüğü kişilerede duruma göre sürekli görev yolluğu ödenmektedir.Bazı memurların yanlarında eşleri ile birlikte çocukları,anne ve babaları,torunları hatta diğer akrabaları da bulunabilmektedir.Bu gibi durumlarda memurun hangi aile fertleri için sürekli görev yolluğu alabileceği hususu harcırah kanununda düzenlenmiştir.Bu yazımızda memurun hangi aile fertleri için sürekli görev yolluğu alabileceğini anlatmaya çalışacağız.
Bilindiği üzere, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde;" Aile fertleri: Memur ve hizmetlinin, harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi ile bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ve erkek ve kız kardeşlerini
... ifade eder" hükmüne yer verilmiştir.
Harcırah kanunu kapsamında yapılan görevlendirmelerde memur ya da hizmetlinin aile bireylerinden hangilerinin harcırah alabileceğinin yukarıda yer alan kanun maddesine göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Madde hükmüne gereğince hangi aile fertleri için harcırah alınabileceği, hangileri için ise harcırah alınamayacağı aşağıda başlıklar halinde gösterilmiştir.
Harcırah Alınabilecek Olanlar
– Memur ve Hizmetlinin harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi,
– Bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ile erkek ve kız kardeşleri için harcırah alabilir.
Usul, "asıl" kelimesinin çoğulu olup, bir şeyin varlığının dayandığı asıl kaynağı ifade eder. Bu bakımdan, kanunlarımızda usul deyimi, bir kimsenin ana ve babası ile her dereceden büyükanne ve büyükbabaları kapsayan anlamda kullanılmaktadır. "Füru" deyimi ise, dal ve kol anlamındaki "fer"in çoğulu olup, çocuklar, torunlar ve onların çocuklarını ifade etmektedir. Bir başka ifade ile yekdiğerinin sulbunden gelenler arasındaki hısımlığa usul ve füruu hısımlığı denir. Kanunun ifade ettiği hısımlık tabi usul füruu hısımlığıdır.
Buna göre; anne, baba, dede, nine, çocuklar ve torunlar ve torunların çocukları için harcırah alınır.
Burada dikkat edilmesi gereken bir husus ise maddede geçen "bakmakla yükümlü" olduğu kavramıdır. Harcırah Kanunu'nda bakmakla yükümlü olduğu kavramıyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığı gibi herhangi bir kanuna da atıfta bulunmamıştır. Harcırah ödemesinin kişinin beyanı esasına dayandığı kabulünden hareket edersek kişinin beyannamesinde bakmakla yükümlü olduğunu ifade ettiği usül ve füruu ile erkek ve kız kardeşi için harcırah ödenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Kararın Çeşidi: Genel Kurul Kararı
Kararın Numarası: 2289/1
Kararın Tarihi: 17.03.1957
Usul ve füruu ile erkek ve kız kardeşlerin emekli, dul ve yetim aylığı almakta bulunması halinde dahi bakılmadığı takdirde zarurete düşeceği memur tarafından beyannamede gösterilmek şartıyla bunlar için de aile harcırahı verilir.
–Yaş ile ilgili bir sınırlama olmadığından burada da memur ve hizmetlinin aile fertlerinden bakmakla yükümlü olduğu kişilere harcırah ödenir. Bu yönde bir karar;
Memurun 25 yaşını aşan ve öğrenim gören çocuğu için harcırah ödenmesinde sakınca yoktur. Say. 8.Da. 17/3/1998 Tut. No: 4033
Harcırah Alınamayacak Olanlar
– Memur ve Hizmetlinin kan bağı olmayan akrabalarına ise harcırah ödenmez. Örneğin, evlatlık, üvey evlat, kayın valide, kayın ata gibi
Üvey evlat için harcırah ödenemeyeceğine dair Sayıştay 3 Dairesi kararı mevcuttur. (Say.3.Da.20/6/1992 Tut No: 125.3. Def))
-Evlilik bağı ile bağlı olunsa bile memur olan eşten dolayı harcırah alınamaz. Evlilik bağı olmadığı için nişanlı için de harcırah alınamaz.
Bu yazının tüm hakları Mevzuatinyeri.com’a aittir. 5856 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca alıntılanamaz. Aktif link verilmek suretiyle paylaşılabilir.
