Hakkında ceza davası açılan sözleşmeli personele disiplin soruşturması açılmadan sözleşmesi feshedilebilir mi?
Danıştay 8. Dairesi, sözlşemeli olarak çalışan yabacı uyruklu personel hakkında "sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı, cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlamasıyla cezai dava açılması sebebiyle disiplin soruşturması yapılmadan sözleşmesinin feshedilmesini hukuka aykırı buldu.
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2018/6546 E. , 2021/4627 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6546
Karar No : 2021/4627
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Enstitüsü Rektörlüğü - …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde …statüsünde sözleşmeli öğretim üyesi olarak çalışmakta olan Avusturalya uyruklu davacının, görevine son verilmesine ilişkin İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörlüğü'nün 03/10/2016 tarihli işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…kararda; davalı idare ile davacı arasında düzenlenen sözleşmenin Rektör tarafından imzalandığı, davacı hakkında "sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı, cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlamasıyla …Cumhuriyet Başsavcılığı'nın …soruşturma numaralı dosyası kapsamında yürütülen ceza soruşturmasının niteliği nedeniyle, sözleşme gereği Rektörlük Olur'u ile görevine son verildiği, her ne kadar davacı hakkında sınır dışı edilme ve yurda giriş yasağı kararı dava konusu işlemden sonra verilmiş ise de ceza yargılaması devam eden isnat edilen suça ilişkin olduğu anlaşıldığından, davacının görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçeleriyle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, mer'i mevzuatın hiçbirinde savcılıklarca hakkında nitelikli bir ceza soruşturması yürütüldüğü gerekçesiyle akademik personelin işine rektör tarafından derhal son verilir şeklinde bir düzenlemenin bulunmadığı, dolayısıyla idari soruşturma yapılmaksızın, tanıkların ifadesi alınmaksızın ve ceza soruşturmasının sonucu dahi beklenmeksizin dava konusu işlemin tesis edildiği, nitekim
davacı hakkında verilen mahkumiyet kararının da Bölge Adliye Mahkemesince bozulduğu belirtilerek dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olarak verilen Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davalı idare ile davacı arasında 01/01/2016 tarihinden 31/12/2016 tarihine kadar geçerli olmak üzere 2547 sayılı Kanun ve 14/10/1983 tarih ve 83/7148 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca düzenlenen Tip Sözleşme (Yabancı Uyruklular İçin) kapsamında …statüsünde görev yapan davacı hakkında üç öğrencisinin şikayeti üzerine …Cumhuriyet Başsavcılığı'nın …sayılı soruşturma dosyası ile "sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı, cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlamasıyla iddianame düzenlendiği, davacının 23/09/2016 tarihinde …Sulh Ceza Mahkemesi'nin …sayılı kararı ile tutuklanmasına karar verilmesi üzerine, söz konusu soruşturmanın niteliği nedeniyle …Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörlüğü işlemiyle davacının, sözleşme süresi tamamlanmadan görevine son verildiği anlaşılmaktadır.
Bunun üzerine davacı tarafından bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Yabancı Uyruklu Öğretim Elemanları” başlığını taşıyan 703 sayılı KHK ile değişik 34. maddesinde; yükseköğretim kurumlarında, sözleşme ile görevlendirilecek yabancı uyruklu öğretim elemanlarının, ilgili fakülte, enstitü veya yüksekokul yönetim kurulunun önerisi ve üniversite yönetim kurulunun uygun görüşü üzerine rektör tarafından atanacağı, bunların, öğretim görevleri bakımından, bu kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tabi olacağı, yabancı uyruklu öğretim elemanlarının bu şekilde atanmaları veya görevlendirilmelerinin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Cumhurbaşkanı kararını gerektiren hükümlerine tabi olmadan, Yükseköğretim Kurulunca verilecek ön izni müteakip Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınacak çalışma izni neticesinde ilgili üniversitesi ile sözleşmesinin yapılacağı kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda; davacı hakkında üç öğrencisinin şikayeti üzerine …Cumhuriyet Başsavcılığı'nın …soruşturma numaralı dosya ile "sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı, cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlamasıyla iddianame düzenlendiği, davacının 23/09/2016 tarihinde …Sulh Ceza Mahkemesi'nin … sayılı kararı ile tutuklandığı, 28/09/2016 tarihinde iddianamenin kabul edilerek …Asliye Ceza Mahkemesi'nin E.…sayılı dosyasında yargılanmaya başladığı, 06/10/2016 tarihli duruşmada tahliyesine karar verildiği, …Asliye Ceza Mahkemesi'nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla davacının sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı suçunu eğitim ve öğretim ilişkisinden kaynaklanan nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle gerçekleştirdiği gerekçesiyle 3 kez 2 yıl 13 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, söz konusu kararın istinaf aşamasında …Bölge Adliye Mahkemesi …Ceza Dairesince 2547 sayılı Yasa'nın 53/c maddesinde yer alan ceza soruşturma usulünün uygulanmadığı gerekçesiyle bozulduğu görülmektedir.
Davalı üniversitede 2547 sayılı Kanunun 34. maddesi uyarınca sözleşmesi 31/12/2016 tarihinde sona erecek davacının, 22/09/2016 tarihinde hakkındaki iddialar sebebiyle gözaltına alınması üzerine davalı idarece alınan 03/10/2016 tarihli Rektör oluruyla …Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmanın niteliği gerekçe gösterilerek davacının görevine son verildiği anlaşılmaktadır.
Bünyesinde eğitim ve öğretim faaliyeti yürüten üniversiteler, her zaman eğitim ve öğretim faaliyetlerini aksatacak veya bu düzeni bozacak disipline aykırı hareketlerde bulunan yabancı uyruklu öğretim elemanlarının sözleşmelerini sonlandırabileceklerdir. Ancak disipline aykırı davranışların, fesih sebebi olabilmesi için kişi hakkında iddiada bulunulan hususlar için disiplin soruşturması açılarak bu iddiaların araştırılması ve her türlü şüpheden uzak, somut, kesin, yeterli ve inandırıcı delillerle ispatlanması veya iddialar aynı zamanda adli bir cezayı gerektiriyor ve savcılıkça yapılan soruşturma dosyasına dayandırılıyorsa, bu iddialar hakkında ayrıca disiplin soruşturması açılmamışsa bile ceza soruşturmasının sonuçlanmasının beklenmesi, başka bir ifade ile suçu işlediğinin sabit olduğuna dair mahkumiyet kararının beklenmesi hukuk güvenliği ilkesinin bir sonucudur. Dolayısıyla kişi hakkında her ne kadar ağır bir suçlama ile ceza soruşturulması başlatılsa da mahkumiyet kararı verilinceye kadar, kişinin bu suçu işlediğinin sabit olmaması sebebiyle, suçlandığı suçun niteliği ve ağırlığının tek başına sözleşmenin feshi sebebi sayılması hukuken olanaklı görülmemektedir.
Bu durumda; davacı hakkında her ne kadar eğitim ve öğretim faaliyeti içerisinde kabul edilemeyecek bir suç isnadı ile hakkında ceza soruşturması başlatılmışsa da; davacı hakkındaki iddiaların araştırılması için disiplin soruşturmasının açılması, lehine ve aleyhine olan tüm delillerin toplanarak soruşturma raporunun oluşturulması ve bu şekilde hangi fiili, nerede, ne zaman, nasıl, ne şekilde işlediğinin somut, hukuken kabul edilebilir delillerle şüpheye yer vermeyecek açıklıkta ortaya konulduktan sonra veya ceza soruşturması sonucunun beklenerek bir karar verilmesi gerekirken, salt davacı hakkında yürütülen ceza soruşturmasındaki suçun niteliği gerekçe gösterilerek, davacının peşinen suçlanması sonucunu doğuracak şekilde sözleşme süresi bitmeden görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 19/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.
