Eşi Doğum Yapan Memurun Kullanabileceği Aylıksız İzinde İdarenin Takdir Hakkı Varmı ? memurun eşi doğum yaparsa memura eşinin doğum yapması nedeniyle aylıksız izin verilmesi
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıksız izin başlıklı 108. maddesinde devlet memuru olarak görev yapanlara verilebilecek olan aylıksız ve ücretsiz izinlere ilişkin düzenleme yapılmıştır.İlgili kanun maddesine göre verilebilecek olan izinlere ilişkin olarak yapılan düzenlemeye bakıldığında bazı izinlerde verilebilir veya kullandırılabilir gibi ifadeler bazı maddelerde ise verilir şeklinde ifadeler bulunmaktadır.Bu nedenle bazı izinlerde idarelere takdir yetkisi tanınmış bazılarında ise idarelere takdir yetkisi tanınmamış olup memurun ücretsiz izin kullanma talebi olması ve gerekli şartların bulunması durumunda memura ilgili iznin verilmesi gerekmektedir.Memurun kullanabileceği izinlerden biriside eşinin doğum yapması halinde 657 sayılı kanunun 108 maddesinin b fıkrasına göre 24 ay süre ile aylıksız izin hakkıdır.İlgili kanun maddesinde " eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmü yer almaktadır.Yazımızın başında da belirtiğimiz üzere kanun maddesinde ilgili iznin verilmesinde verilir ibaresi kullanıldığından bu iznin kullanılmasında idarenin takdir yetkisi bulunmayıp gerekli şartların oluşması ve memurun talebi halinde bu izin memura verilmelidir.Memurun eşinin doğum yapması sebebiyle kullanabileceği aylıksız izinde izin başlangıç tarihi ise memurun eşinin doğum yaptığı tarih olacaktır.
Konuya ilişkin olarak verilen bir Danıştay Kararında da ilgili hususlara ilişkin örnek bir karar verilmiştir.Eşi doğum yapan memurun ücretsiz izin kullanma talebinin idarece kabul edilmemesi üzerine Danıştay Başkanlığında görüşülen dava dosyasında Danıştay Başkanlığı eşi doğum yapan memurun ücretsiz izin talep etmesi halinde idarenin bu izni kullandırmak konusunda takdir yetkisinin olmadığı ve memurun talebi halinde eşi doğum yapan memurun 24 aya kadar ücretsiz izin kullanma hakkı olduğu olduğu yönünde karar vermiştir.
Danıştay 5. Daire Başkanlığı Esas No : 2013/8964 Karar No : 2015/10687
................Davacının 30.07.2012 tarihli dilekçesindeki talebi incelendiğinde; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 108. maddesinin (e) bendi uyarınca kullandığı 1 yıllık ücretsiz iznin bitim tarihi olan 01.08.2012 tarihinden itibaren, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 108. maddesinin (b) bendi uyarınca 24 ay süreyle ücretsiz izin talep ettiği görülmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 108. maddesinin (b) bendi uyarınca kullanılabilecek olan 24 ay süreli ücretsiz izin ancak davacının çocuğunun doğum tarihi olan 23.04.2011 tarihinden başlanılmak üzere kullanılabilir. Bu iznin kullandırılması konusunda da davalı İdare yukarıda zikredilen yasa hükmü uyarınca bağlı yetki içerisindedir. Bağlı yetki kapsamında İdarenin davacıya ücretsiz izin kullandırıp kullandırmama konusunda takdir yetkisi bulunmadığından, çocuğunun doğum tarihi olan 23.04.2011 tarihinden itibaren 24 ay süreyle davacıya ücretsiz izin verilmesi gerekmekte iken talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
