Sürekli Görev Yolluğunda (Harcırah) Eş İçin Alınacak Harcırah
Harcırah Kanunu'nu "Tarifler" Başlıklı 3. maddesinde kendilerine harcırah ödenecek aile fertleri arasında memur ya da hizmetlinin harcırahın verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi de sayılmıştır. Bu çalışmamızda harcırah kanunu kapsamında "eş" kavramını inceleyeceğiz. Konuyu memur ya da hizmetlinin eşinin memur olup olmamasına göre değerlendirip incelememizi iki ana başlık altında yapacağız.
1-Memur Olmayan Eş
Memur olmayan eş için geçici görev yolluğu ödenebilmesi için resmi görev gereği eşiyle birlikte seyahat etmesi gerekliliğinin bulunması gerekir. Sayıştay Temyiz Kurulu konuya örnek teşkil edecek 02/03/1999 tarih ve 24416 sayılı kararında ; Uluslararası toplantılara ve ziyaretlere katılan Belediye Başkanı ve meclis üyelerinin beraberinde götürdükleri eşlerinin temsille görevlendirilmiş olmaları itibariyle yol masrafı ve gündelik ödenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı hükmüne yer vermiştir.
Memur veya hizmetlinin memur olmayan eşinin yurt içi ve yurtdışı sürekli görev yolluğu ile ilgili açıklamalara linklerde yer alan makalelerden ulaşılabilir.
Memur ya da hizmetlinin eşinin isteğe bağlı sigortalı olması halinde harcırah ödemesinden yararlanacağı gibi özel sektörde çalışması halinde de harcırah ödemesinden yararlanır.
2-Memur Olan Eş
Memur olmayan eş için harcırah ödemesi memura ait beyanname üzerinden yapılırken memur olan eş ise harcıraha müstehak olduğu zaman kendi adına beyanname düzenleyerek harcırah alır. Memur olan eşlerin harcırah işlemlerimde en sık karşılaşılan hatalar kanunun 45. maddesi kapsamında yapılan ödemelerdir. "Yurtiçinden yer değiştirme masrafı" başlıklı 45. maddede;
Yurtiçinde yer değiştirme masrafı memur veya hizmetlinin;
- Kendisi için yurtiçi gündeliğinin yirmi katı,
- Harcıraha müstehak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin on katı (Bu miktar yurtiçi gündeliğinin kırk katını aşamaz),
- Her kilometre veya denizmili başına, yalnız kendisi için yurtiçi gündeliğinin yüzde beşi,
Olarak hesaplanır.
(…) (1) 13, 15, 16 ve 17 nci maddelerde yazılı olup aile fertlerinin memur veya hizmetli ile birlikte olmaksızın başka bir mahalle gitmeleri veya bu mahalden dönüşleri dolayısıyla harcırah verilmesi kabul edilen hallerde, aile fertlerine verilecek yer değiştirme masrafı, bunlardan birisinin memur veya hizmetli olarak nazarı itibara alınması suretiyle hesaplanır.
(Ek: 16/6/1983 - 2851/4 md.) Bu maddeye göre harcıraha müstehak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı ödenir." hükmü yer almaktadır.
Memur olan eşler için harcırahın unsurlarından yevmiye, aile masrafı, yol masrafı ile yer değiştirme masrafının sabit unsuru tam uygulanır. 6245 sayılı kanunda bu unsurlar için herhangi bir kısıtlama yoktur. Memur olan eşlerin için kanunda yer alan sınırlama yer değiştirme masrafının değişken unsuru olan Km tazminatındadır. Buna göre, memur veya hizmetlinin eşinin tayini aynı yerden aynı yere çıkarsa Km tazminatı memurun kendisi için %5 oranında hesaplanırken memur olan eşine bu tutarın yarısı ödenir. Madde metninde tayin zamanı ile alakalı bir düzenleme olmadığından Km tazminatının bir eş için tam diğeri için yarım hesaplanmasında her iki eşin de tayininin aynı yerden aynı yere çıkması esas alınır.
Harcırah ödenmesine müstehak eşlerden her biri için Km tazminatının tam ödenebilmesi;
a-) Memur olan eşlerin aynı yerden farklı yere tayinlerinin çıkması,
b-) Farklı memuriyet mahallinden aynı yere yere tayinlerinin çıkması,
c-) Her ikisi de farklı yerde görevliyken farklı yere tayinlerinin çıkması,
d-) Eşlerden sadece birinin tayininin çıkması,
hallerinde mümkündür.
Bu yazının tüm hakları Mevzuatinyeri.com’a aittir. 5856 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca alıntılanamaz. Aktif link verilmek suretiyle paylaşılabilir.
