Disiplin Cezasına İtirazdan Sonra Dava Açma Süresi
Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Memurlara verilecek disiplin cezalarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.İlgili düzenlemelere göre kendisine disiplin cezası verilen memurun ilgili disiplin cezasına itiraz etmesinde usul ve esaslarda belirlenmiştir.
657 sayılı Kanunun İtiraz başlıklı 135. maddesinde "disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebileceği, itirazda sürenin, kararın ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren yedi gün olduğu, süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezalarının kesinleşeceği hükme bağlanmıştır."
657 sayılı kanunda yapılan düzenlemeler idari düzenlemeler olup memurun ilgili karara karşı açacağı davalara ilişkin hususlara ilgili kanunda yer verilmemiştir.Daha önceki yıllarda verilmiş bir Danıştay Kararı çerçevesinde memurun kurumunun yetkili birimlerine itiraz ettikten sonraki süreçteki mahkemelerde açacağı davaların süreleri açıklamaya çalışalım.
Memurun kendisine verilen disiplin cezasına karşı dava açmasında başvuru süreleri bakımından iki durum ortaya çıkmaktadır.
Bunlardan birincisi memurun itirazına yetkili kurumlarca cevap verilmesi durumu
İkincisi ise memurun disiplin cezasına kurumunca cevap verilmemesi durumudur.
Şimdi bu durumlara ilişkin dava açma sürelerinin neler olduğunu açıklamaya çalışalım.
Memurun Disiplin Cezasına Yapmış Olduğu İtirazın Kurumca Red Edilmesi Halinde Dava Açma Süresi
Memurun kurumuna disiplin cezasına karşı yapmış olduğu itirazın kurumunca red edilmesi halinde memurun ilgili karara karşı dava açması için 60 günlük bir süresi vardır.Memur için bu süre kurumca verilen red kararının ilgili memura tebliği ile başlamaktadır.
Memurun Disiplin Cezasına Yapmış Olduğu İtiraza Kurumca Cevap Verilmemesi Halinde Dava Açma Süresi
Memurca verilen disiplin cezasına yapılan itiraz üzerine kurumunca herhangi bir cevap verilmemesi veya işlem yapılmaması durumunda ise zımni red işlemine göre itiraz süresi belirlenecektir.Memurun idareye yapmış olduğu itiraz üzerine idarece 60 günlük süre içinde cevap verilmez ve bir işlem yapılmaz ise memur bu 60 günlük sürenin dolmasından itibaren mahkemelerde dava açabilecektir.Memurun mahkemelerde dava açması için zımni red tarihinin oluştuğu tarihinden itibaren 60 günlük bir süresi vardır.Bu 60 günlük süre içinde de disiplin cezasına karşı dava açılmaz ise dava açma süresi zaman aşımına uğrayacaktır.
Danıştay 12 .DAİRE Esas 2013/10983 Karar No 2013/12389 Karar Tarihi
- AYLIKTAN KESME CEZASI ( Disiplin Amir ve Kurulları Tarafından Verilen Disiplin Cezalarına Karşı Kararın Tebliğinden İtibaren Yedi Gün İçinde İtiraz Edilebileceği - Disiplin Cezasına Karşı Yapılan İtiraza Kadar Geçen Sürenin İdari Yargılama Usulü Kanunu Kapsamında Değerlendirilemeyeceği İşleme Karşı Dava Açma Süresinin Cevap veya Zımni Redde Göre Belirlenmesi Gereği )
- DİSİPLİN CEZASINA KARŞI İTİRAZ ( İdarece Verilen Cevap veya Altmış Gün İçinde Cevap Verilmemesi Durumunda Zımni Ret İşlemi Üzerine 60 Günlük Dava Açma Süresine Tabi Olduğu - Disiplin Cezasına Karşı itiraz Süresinin Kararın İlgiliye Tebliğinden İtibaren Başlayacağı Yedi Günlük İtiraz Süresinde İtiraz Edilmeyen Kararların Kesinleşeceği )
657/m. 125, 2577/m. 11
ÖZET : Disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarına karşı yapılacak itiraz ve tabi olacağı süre yönlerinden özel bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemelerin özel niteliğinden dolayı, davacının disiplin cezasına karşı yaptığı itiraza kadar geçen sürenin 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında düşünülerek değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Çünkü itiraz edilen disiplin cezası, Kanun'un özel hükmü gereği kesinleşmeyecektir. Ancak disiplin cezasına anılan 135. madde kapsamında itiraz edilmesi durumunda idare tarafından verilen cevap üzerine; veya 60 gün içerisinde cevap verilmemesi durumunda zımni ret işlemi üzerine dava açma süresi bakımından, 657 sayılı Kanun'da hüküm bulunmaması nedeniyle, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi uygulanarak, ( idarece cevap verilmesi üzerine veya cevap verilmemesi durumunda, 60 günlük zımni ret işleminden sonra ) 60 günlük dava açma süresi işlemeye başlayacaktır.
İstemin Özeti : Ankara 9. İdare Mahkemesince verilen 04/07/2013 tarih ve E:2013/655; K:2013/952 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi Düşüncesi : 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135. maddesinde; disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebileceği, itirazda sürenin, kararın ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren yedi gün olduğu, süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezalarının kesinleşeceği, itiraz mercilerinin, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gün içinde karar vermek zorunda olduğu hükme bağlanmıştır.
Kamu görevlileri hakkında uygulanan disiplin cezaları, ilgilileri hakkında doğurduğu sonuçlar itibariyle, diğer idari işlemlerden farklılık arz etmektedir. Cezalandırma yönü ağır basan bu işlemlere karşı, mevzuatımızda ayrıntılı hükümler konulmuş olup, diğer idari işlemlerden farklı bazı usuli yöntemler belirlenmiştir. Ancak, 657 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmü ile ilgililer tarafından itiraz edilebilecek merciler ve sürelerine ilişkin bir düzenleme bulunmasına rağmen, idarece bir cevap verilmesi durumunda veya istemin zımnen reddedilmesi durumunda dava açma süreleri ile ilgili olarak bir düzenlemeye gidilmemiştir. Her ne kadar anılan madde de, idareye, itiraz istemlerinin 30 gün içinde karara bağlanacağı yönünde yükümlülük getirilmiş olsa da, bu süre idarenin iç işleyişine ilişkin olup, idareler tarafından bu süre geçtikten sonra da verilen cevaplar üzerine yargı yoluna başvurulabilir. Bu açıklamalar çerçevesinde, disiplin cezalarına karşı dava açma sürelerinin, kendine has sonuçları nedeniyle, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Aksine bir yorum; hukuki sonuçları itibariyle bazı hak yoksunluklarına sebep olan disiplin cezalarına karşı dava açma süresinin kısıtlanmasına sebep olacağı gibi, Kanun ile idareye getirilen, yapılan itirazlara 30 gün içinde cevap verme yükümlüğünün yerine getirilmemesinin sonuçlarının haksız bir şekilde ilgililere yükletileceği anlamına gelir ki, bu durum hukuk devleti ilkelerine açıkça aykırılık teşkil eder.
Ayrıca, kişilerin Anayasa ile güvence altına alınmış olan kendilerine karşı idarece tesis edilen işlemlere karşı yargı yoluna başvurma hakkının, Kanunların dar yorumlanması suretiyle kısıtlanmasının, hem Anayasaya hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı bir durum oluşturacağı da bir gerçektir.
Bu nedenle; disiplin cezalarına karşı ilgililer tarafından süresi içinde yapılan itirazlara, idarece cevap verilmesi durumunda, bu cevabın tebliğinden itibaren 60 gün içinde anılan disiplin cezasının iptali için dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır.
Dava konusu olayda ise; davacı tarafından, verilen disiplin cezasına karşı süresi içinde yapılan itirazın idarece reddedilmesi üzerine, red işleminin tebliğ tarihi olan 09.01.2013 tarihinden itibaren 60 gün içinde, 04.03.2012 tarihinde mahkeme kayıtlarına giren dilekçe ile açılan davanın süresinde olduğu anlaşıldığından, işin esasına girilerek yeniden bir karar verilmek üzere, davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
KARAR : Dava; Ankara İli, Altındağ İlçesi, ... Ortaokulunda Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Yasa'nın 125/c-a maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezasıyla tecziyesine ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacı tarafından 31.10.2012 tarihinde tebliğ edilen dava konusu işleme karşı 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında 02.11.2012 tarihinde yapılan itiraz üzerine dava açma süresinin durduğu, 60 gün içerisinde cevap verilmemesi üzerine dava açma süresinin kaldığı yerden işlemeye devam ettiği göz önüne alındığında, davacı tarafından en geç 01.03.2013 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 04.03.2013 tarihinde açılan davanın esasını süre aşımı nedeniyle inceleme olanağı bulunmadığı, ayrıca dava konusu işleme karşı davacı tarafından yapılan itiraz üzerine tesis edilen ve davacıya 09.01.2013 tarihinde tebliğ edilen itirazın reddine ilişkin işlemin, gerek 657 sayılı Kanun'un 35. maddesinde öngörülen 30 günlük süreden gerekse 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesinde öngörülen 60 günlük süreden sonra tebliğ edilmesi nedeniyle dava açma süresinin hesaplanmasında dikkate alınmayacağı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde; dava açma süresinin, özel kanunlarda ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu, bu sürelerin idari uyuşmazlıklarda, yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı; 11. maddesinde de, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenilebileceği, bu başvurmanın işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçmiş sürenin de hesaba katılacağı hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ''İtiraz'' başlıklı, 6111 sayılı Kanun'la değişik 135. maddesinde; disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebileceği, itirazda sürenin, kararın ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren yedi gün olduğu, süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezalarının kesinleşeceği hükme bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara İli, Altındağ İlçesi, ... Ortaokulunda Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni olarak görev yapan davacının, hakkında düzenlenen 03.09.2012 tarih ve 663.07/30 sayılı soruşturma raporuna istinaden 22.10.2012 tarih ve 2214 sayılı işlem ile aylıktan kesme cezasıyla cezalandırıldığı, bu işlemin 31.10.2012 tarihinde tebliğ edildiği, 02.11.2012 tarihinde bu işleme karşı İl Milli Eğitim disiplin kuruluna yapılan itirazın 11.12.2012 tarihinde 2012/186 sayılı kararla reddedildiği ve bu kararın davacıya 09.01.2012 tarihinde tebliği üzerine 04.03.2013 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135. maddesi ile disiplin amirleri tarafından verilen uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarına karşı yapılacak itiraz ve tabi olacağı süre yönlerinden özel bir düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenlemelerin özel niteliğinden dolayı, davacının disiplin cezasına karşı yaptığı itiraza kadar geçen sürenin 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında düşünülerek değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Çünkü itiraz edilen disiplin cezası, Kanun'un özel hükmü gereği kesinleşmeyecektir. Ancak disiplin cezasına anılan 135. madde kapsamında itiraz edilmesi durumunda idare tarafından verilen cevap üzerine; veya 60 gün içerisinde cevap verilmemesi durumunda zımni ret işlemi üzerine dava açma süresi bakımından, 657 sayılı Kanun'da hüküm bulunmaması nedeniyle, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi uygulanarak, ( idarece cevap verilmesi üzerine veya cevap verilmemesi durumunda, 60 günlük zımni ret işleminden sonra ) 60 günlük dava açma süresi işlemeye başlayacaktır.
Öte yandan, 657 sayılı Kanun'un 135. maddesinde idareye tanınan 30 günlük cevap verme süresi, idarenin iç işleyişine ilişkin olup, zımni reddin 60 gün içerisinde idarece cevap verilmemesi üzerine oluşacağı da açıktır.
Olayda; davacıya 31.10.2012 tarihinde tebliğ edilen cezaya karşı 02.11.2012 tarihli dilekçe ile itirazda bulunulduğu, itirazın reddine ilişkin 11.12.2012 tarihli kararın 09.01.2013 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, söz konusu kararın iptali istemiyle bakılan davanın ise 04.03.2013 tarihli dilekçe ile açıldığı görülmektedir.
Bu durumda; davacının, disiplin cezasına karşı süresi içinde itirazda bulunması üzerine, 7 günlük itiraz süresinin dolduğu tarih olan 07.11.2012 tarihinden itibaren 60 günlük süre içinde ( 06.01.2013 ) idare tarafından cevap verilmemesi üzerine oluşan zımni ret işleminden itibaren 60 gün içinde ve en son 07.03.2013 tarihinde dava açması gerekirken, 04.03.2013 tarihinde idare mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile açılan davada süre aşımı bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığından, davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın idare mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 ( onbeş ) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 23.12.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
