Belediyeler dernek ve vakıflara taşınmaz tahsisi yapabilir mi?
Ülkemizde gerçekleşen belediye seçimleri sonrasında özellikle parti değişikliği yaşanan sorunlardan biriside belediyelerce önceki dönemlerde çeşitli vakıf ve derneklere tahsisi yapılan taşınmazların yeni belediye başkanlarınca kaldırılması olmuştur. Belediyelerin protokol veya sözleşme ile çeşitli vakıf ve derneklere tahsis ettiği taşınmazlar hususu belediye kanunu ile sayıştay kararlarında açıklanmıştır.
Kamu İdaresinin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların protokol ile dernek ve vakıflara tahsis edildiği görülmüştür. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, Belediyelerin görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda, kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınmış vakıflarla ortak hizmet projesi gerçekleştirebilecekleri, (d) bendinde ise kendilerine ait taşınmazları asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bedelli ya da bedelsiz devredebileceği veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği belirtilmektedir.
Sayıştay Genel Kurulu'nun 2017/1 Esas ve 5415/1 Karar No’lu İçtihadı Birleştirme Kararı'nda; Belediyelerin taşınmaz tahsisinde, kamu hizmetinin ve kamu idaresinin varlığı ölçütlerinin geçerliliğini korumakta olduğu ifade edilmektedir. Söz konusu Kararda, Belediyelerin mülkiyetlerindeki taşınmazları, ancak mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla ve meclislerinin bu konuya ilişkin alacakları bir kararla ve sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilecekleri, mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşları dışındaki özel ve tüzel kişilere ise tahsis edemeyecekleri belirtilmektedir. Yine aynı İçtihadı Birleştirme Kararı'nda; söz konusu tahsislerden bir kısmının bedelli olmasının yapılan işlemin tahsis niteliğini ortadan kaldırmadığı ve taşınmazın kiralandığı anlamına gelmediği, belediye mülkiyetindeki taşınmazların kiralanması için belediye meclis kararının tek başına yeterli olmadığı, böyle bir durumda 2886 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasının gerektiği de ifade edilmektedir.
6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun “İçtihatların Birleştirilmesi” başlıklı 58’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında; İçtihatların birleştirilmesi veya değiştirilmesi kararlarının Resmi Gazetede yayımlanacağı, bu kararlara Sayıştay daire ve kurulları ile kamu idareleri ve sorumluların uymak zorunda olduğu hükmü yer almaktadır. Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere Kamu İdaresi belediye meclisinin kararı ile kendi mülkiyetlerindeki taşınmazları sadece asli görev ve hizmetlerde kullanmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir. Kamu kurum ve kuruluşları dışındaki dernek ve vakıflara tahsis yapılamayacağı mevzuat hükümleri ve Sayıştay Genel Kurul Kararı'nda açıkça belirtilmiştir.
