Atama işlemi mahkeme kararıyla iptal edilen kişi misafirhane, yol masrafı ve yemek masrafını talep edebilir mi?
Davacının atamasının yapıldığı Bigadiç ilçesinde görev yaptığı altı yıl boyunca misafirhanede kalması nedeniyle misafirhane masraflarının olduğu, her hafta sonu ailesini görmek için kendi aracıyla geliş-gidiş yapması nedeniyle yol masraflarının olduğu ve yeme-içme masraflarının bulunduğu belirtilmekte ise de; atama işlemi ile maaş ve özlük haklarında herhangi bir değişiklik meydana gelmediği, diğer yandan misafirhane, yemek ve yol giderlerinin kamu görevlisinin özlük hakları arasında da yer almaması karşısında ve ataması yapılan kamu görevlisinin atandığı yerde ev tutmayarak misafirhanede kalmasının ve bunun getirisi olarak ailesinin yanına gidiş-geliş yapmasının kendi tercihi olduğu, yemek harcamalarının ise hayatın olağan akışı içinde yapılması zorunlu masraflar olduğu hususu da göz önünde bulundurulduğunda, davacının ödediği misafirhane giderleri, yemek ve benzin masraflarının kendisine ödenmesi olanağı bulunmadığı hakkında.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/15622
Karar No : 2021/4994
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...İşletmeleri Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ...Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü emrinde maliyet şefi olarak görev yapan davacının, aynı unvanla Bigadiç Bor İşletme Müdürlüğü emrine naklen atanmasına ilişkin işlemin ...İdare Mahkemesinin ...günlü, E:..., K: ...sayılı kararı ile iptal edilmesi üzerine, atama işlemi nedeniyle uğramış olduğu zararlara karşılık olarak 20.000.-TL maddi ve 20.000.-TL manevi tazminatın tarafına ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ...günlü, ...sayılı işlemin iptali ile 20.000.-TL maddi ve 20.000.-TL manevi tazminatın, atama işleminin tesis edildiği 20/03/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
...İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararıyla; dava konusu uyuşmazlıkta, ...İdare Mahkemesinin 26/02/2015 tarihinde kesinleşen ...günlü, E:..., K: ...sayılı kararı ile iptal edilen hukuka aykırı atama işlemi nedeniyle Bigadiç ilçesinde fiili olarak görev yaptığı (08/04/2009-26/01/2015) dönemde ödemek zorunda kaldığı 5.346,75 TL misafirhane ücretinin davalı idarece tazmini, fazlaya ilişkin tazminat tutarının ise, davacı tarafından söz konusu zararın gerçekleştiğinin somut bilgi ve belgelerle ortaya konulamaması nedeniyle reddi gerektiği; davanın 20.000.-TL manevi tazminat talebine yönelik kısmına gelince, İdare Mahkemesi kararı ile iptal edilen hukuka aykırı atama işlemi nedeniyle davacının yaklaşık altı yıl boyunca hafta içi Bigadiç ilçesinde çalıştığı ve haftasonları da ailesinin ikamet ettiği Bandırma ilçesine gidip-geldiği, aile birliğinin bozulduğu ve bu nedenle de elem ve ızdırap duyduğu kanaatiyle takdiren 5.000.-TL manevi zararın Anayasa'nın 125. maddesi hükmü uyarınca davalı idarece tazmini gerektiği, manevi tazminat istemine konu olan kalan 15.000.-TL manevi tazminat talebinin ise reddi gerektiği sonucuna varıldığı; bunların yanında, davacının 23/03/2015 tarihli dilekçesi ile davalı idareye başvuruda bulunarak iptal edilen atama işlemi nedeniyle uğramış olduğu zararlara karşılık olarak 20.000.-TL maddi ve 20.000.-TL manevi tazminatın tarafına ödenmesi isteminin reddine yönelik tesis edilen ...günlü, ...sayılı dava konusu işlemin de, yukarıda aktarılan gerekçelerle, maddi tazminata yönelik 5.346,75 TL'lik kısmı ile manevi tazminata yönelik 5.000.-TL'lik kısmında hukuka uyarlık, bu tutarları aşan maddi ve manevi tazminatın reddine yönelik kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin; maddi tazminata yönelik 5.346,75 TL'lik kısmı ile manevi tazminata yönelik 5.000.-TL'lik kısmının iptaline, bu tutarları aşan maddi ve manevi tazminatın reddine yönelik kısmı açısından ise davanın reddine, tazminat isteminin kısmen kabulü ile 5.346,75 TL'lik maddi tazminat ile 5.000.-TL'lik manevi tazminatın, işbu davanın, iptal davası üzerine açılan bir tam yargı davası olması nedeniyle, tazminata neden olan atama işleminin tesis edildiği 20/03/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine, davacının maddi ve manevi tazminat isteminin fazlaya ilişkin kısımlarının ise reddine,
Kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen maddi tazminat tutarı üzerinden nispi olarak belirlenen 1.758,39 TL vekalet ücreti ile reddedilen manevi tazminat tutarı üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 10/2 maddesine göre belirlenen 600.-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine hükmedilmiştir.
Tarafların karşılıklı temyiz istemi üzerine Mahkeme kararı, Danıştay İkinci Dairesinin 27/02/2020 günlü, E:2016/8004, K:2020/1226 sayılı kararıyla; Mahkeme kararının davacının maddi tazminat isteminin 5.346,75 TL'lik kısmının kabulüne ilişkin bölümü, davacının atamasının yapıldığı Bigadiç ilçesinde görev yaptığı altı yıl boyunca misafirhanede kalması nedeniyle misafirhane masraflarının olduğu, her hafta sonu ailesini görmek için kendi aracıyla geliş-gidiş yapması nedeniyle yol masraflarının olduğu ve yeme-içme masraflarının bulunduğu belirtilmekte ise de; atama işlemi ile maaş ve özlük haklarında herhangi bir değişiklik meydana gelmediği, diğer yandan misafirhane, yemek ve yol giderlerinin kamu görevlisinin özlük hakları arasında da yer almaması karşısında ve ataması yapılan kamu görevlisinin atandığı yerde ev tutmayarak misafirhanede kalmasının ve bunun getirisi olarak ailesinin yanına gidiş-geliş yapmasının kendi tercihi olduğu, yemek harcamalarının ise hayatın olağan akışı içinde yapılması zorunlu masraflar olduğu hususu da göz önünde bulundurulduğunda, davacının ödediği misafirhane giderleri, yemek ve benzin masraflarının kendisine ödenmesi olanağı bulunmadığından, Mahkeme kararının, davacının maddi tazminat isteminin 5.346,75 TL'lik kısmının kabulüne ilişkin bölümünde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle bozulmuş; karar, diğer kısımları yönünden onanmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : .... İdare Mahkemesince, bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararla; maddi tazminat talebinin reddine, reddedilen maddi tazminat nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "Maddi tazminat istemli davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur." hükmü uyarınca belirlenen 1.700.-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine,
Reddedilen 15.000.-TL manevi tazminat nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 10. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına bu Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez." hükmü uyarınca belirlenen 1.700.-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; İdare Mahkemesince haksız ve hukuka aykırı olarak davanın reddine karar verildiği ileri sürülerek, Mahkeme kararının bozulması ile yargılama giderlerinin davalı idareye tahmiline karar verilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının; manevi tazminat istemine ilişkin kısmı ile ilgili olarak hükmedilen vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanması, diğer kısımları yönünden onanması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Mahkeme kararının davacının maddi tazminat isteminin reddine, bu kısma ilişkin vekalet ücretine ve yargılama giderlerine yönelik olarak;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının manevi tazminat istemine ilişkin kısmı ile ilgili olarak hükmedilen vekalet ücretine yönelik olarak;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'un 22. maddesiyle değişik "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde; temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştayın kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun maddesinin gerekçesinde ise; temyiz incelemesinde sadece maddi hatalarda değil, aynı zamanda yeniden yargılama yapılmasını gerektirmeyen eksiklik ya da yanlışlıklarda da düzelterek onama kararı verilmesinin sağlandığı, uygulamada, vekâlet ücretine, yargılama giderlerine ya da faize hükmedilmesinin unutulması ya da bunların yanlış hesaplanması gibi, kararın asli olmayan unsurlarında görülen bir kısım eksiklik ya da yanlışlıklar nedeniyle bozma kararları verildiği, bunun mahkeme tarafından tekrar karara bağlandığı ve yine bu kararlara karşı yeniden kanun yollarına başvurulabilmesi nedeniyle hem zaman hem de emek kaybına neden olunduğunun görüldüğü, bu suretle esasa etkili olmayan konularda Danıştayın kesin karar vermesi sağlanarak uyuşmazlığın hızla sonuçlandırılmasının amaçlandığı hususlarına yer verilmiştir.
Uyuşmazlıkta, ...İdare Mahkemesinin ...günlü, E:..., K:...sayılı kararının, davacının manevi tazminat istemine ilişkin kısmı Danıştay İkinci Dairesinin 27/02/2020 günlü, E:2016/8004, K:2020/1226 sayılı kararı ile onanarak kesinleştiğinden, temyize konu ...İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararıyla kesinleşmiş olan vekalet ücreti yönünden yeniden karar verilmemesi gerektiği halde, davalı idare lehine vekalet ücreti ödenmesi yönünde hüküm kurulmasında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bu husus, yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan, düzeltilmesi mümkün eksiklik olarak görüldüğünden, "Reddedilen 15.000.-TL manevi tazminat nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 10. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına bu Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez." hükmü uyarınca belirlenen 1.700.-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine" ilişkin kısmının hüküm fıkrasından çıkarılmak suretiyle, kararın vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN REDDİ ile .... İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:2020/791 sayılı kararın, maddi tazminat isteminin reddine, bu kısma ilişkin vekalet ücretine ve yargılama giderlerine ilişkin kısımlarının ONANMASINA oybirliğiyle,
2. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN KABULÜ ile .... İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın, manevi tazminat istemine ilişkin kısmı ile ilgili vekalet ücretine yönelik hüküm fıkrasının yukarıda belirtildiği şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA oyçokluğuyla,
3. ...TL temyiz yargılama giderinin yarısı olan ...TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, diğer yarısının davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/12/2021 tarihinde karar verildi.
(X) KARŞI OY :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'un 22. maddesiyle değişik "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinde; "1. Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar." hükmüne yer verilmiştir.
Temyiz incelemesinde; incelemeye tabi karardaki gerekçenin değiştirilmesi veya maddi hata ve yanlışlıkların düzeltilmesi, eksikliklerin tamamlanması mümkün olmakla birlikte, hükmün sonucunu, kapsamını değiştirecek şekilde düzeltme yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, Mahkeme kararının kesinleşmiş olan manevi tazminat istemi hakkındaki vekalet ücretine yönelik kısmı yönünden yeniden karar verilmemesi gerektiği halde, davalı idare lehine vekalet ücreti ödenmesi yönünde hüküm kurulmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu husus, yukarıda belirtildiği üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında bulunmayıp; kararın bozulmasını gerektiren "hukuka aykırılık" teşkil etmektedir.
Bu sebeple, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının, Mahkemece yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla, aksi yönde oluşan düzeltilerek onama kararına katılmıyoruz.
