Askere giden personel için prim iadesi istenilecek mi?
Soru: "..............................müdürlüğünde mutemet olarak göreve başladım. İki aylık mutemetlik görevimde en çok SGK işlemlerinde tereddüt yaşıyorum. İdaremizde aylığını veya ücretini aldıktan sonra ücretsiz izin, askerlik, istifa gibi çeşitli sebeplerle görevinden ayrılan personel için Sosyal Güvenlik Kurumuna fazla ve yersiz gönderilen prim/keseneklerin iadesine ilişkin işlem yapmam gerekiyor mu?
Cevap: "
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan personelin prime esas kazançlarının hesabı, prim oranları ve prim/hizmet belgelerinin gönderilmesi ve ödenmesi bu Kanun’un ilgili
maddelerinde açıklanmıştır.
Kanun’un “Primlerin ödenmesi” başlıklı 88’inci maddesinde; 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran işverenlerin, çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak prim tutarlarını ücretlerinden keseceği ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek, en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma ödeyeceği hüküm altına alınmıştır.
01.09.2023 tarih ve 28398 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İşveren Uygulama Tebliği’nin “Ay İçinde Görevden Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayıları” başlıklı 4.1.6.3’üncü maddesinde; Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların; ölüm veya emeklilik aylığı bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılığı sona ereceği ve çalışmadığı günlere ait aylıkları borç çıkarılmadığından prim ödeme gün sayısının da 30 gün olarak belirleneceği ifade edilmiştir. Ancak diğer hallerde (askerlik, ücretsiz izin, istifa vb.) görevden ayrılış tarihi itibari ile sigortalılığı sona ereceğinden sigortalıya ücret ödenen gün sayısının, prim ödeme gün sayısı olarak belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Dolasıyla çalışılmayan günler için peşin ödenen primlerin Kurumdan iadesi sağlanmalıdır.
Bu kapsamda, 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kamu personeline ilişkin olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna yersiz veya fazla gönderilen prim/keseneklerin iade sürecinin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin “Prim iade uygulama programı” 21.10.2020 tarihinde kamu idarelerinin kullanımına açılmıştır. Kamu idareleri bu uygulamayı kullanarak Sosyal Güvenlik Kurumundan yersiz ve fazla ödenen primleri iade başvuru talebinde bulunabilecek, Kurum tarafından reddedilen talepler sistem üzerinden kontrol edilebilecek, iade başvurusunun reddedilmesine yol açan eksik, hatalı bilgilerin giderilmesinden sonra tekrar iade başvurusu yapabilecektir.
Dolayısıyla, 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan personel için Sosyal Güvenlik Kurumuna yersiz ve fazla gönderilen prim/keseneklerden doğan alacakları mevzuatta öngörülen şekilde takip ve tahsil etmeniz gerekmektedir.
