VHKİ görevini yürütenler doğrudan vergi dairesi müdür yardımcılığı sınavına girebilir mi?
Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliği uyarınca; şef, gelir uzmanı, çözümleyici ve vergi istihbarat uzmanı kadrolarında görev yapanların müdür yardımcılığı sınavına girebildiği, şef olarak görevlendirilmek için herhangi bir sınav şartı aranmadığı, idarenin takdirine bağlı olarak şef olunduğu, idarenin şefleri gelir uzmanları arasından seçtiği, gelir uzmanı olarak atanabilmek için ise kurum için gelir uzmanlığı özel sınavının açılması gerektiği, veri hazırlama ve kontrol işletmeni ile gelir uzmanının aynı işi yaptıkları, aynı sorumluluğu paylaştıkları, aynı işi yapan unvanlar arasındaki bu ayrımın çalışma barışını bozduğu iddiasıyla açılan dava Danıştay 2. Daire Başkanlığı tarafından reddedildi.
Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2017/47 E. , 2021/4993 K.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/47
Karar No : 2021/4993
DAVACI : ...
DAVALILAR : 1- ...Bakanlığı
2- ...Başkanlığı
DAVALILAR VEKİLİ : Av. ...
DAVANIN KONUSU :................................. Vergi Dairesi Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 09/09/2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI : Dava konusu düzenleme uyarınca; şef, gelir uzmanı, çözümleyici ve vergi istihbarat uzmanı kadrolarında görev yapanların müdür yardımcılığı sınavına girebildiği, davacının çalışmış olduğu vergi dairelerinde çözümleyici ve vergi istihbarat uzmanı kadrolarının bulunmadığı, şef olarak görevlendirilmek için herhangi bir sınav şartı aranmadığı, idarenin takdirine bağlı olarak şef olunduğu, idarenin şefleri gelir uzmanları arasından seçtiği, gelir uzmanı olarak atanabilmek için ise kurum için gelir uzmanlığı özel sınavının açılması gerektiği, veri hazırlama ve kontrol işletmeni ile gelir uzmanının aynı işi yaptıkları, aynı sorumluluğu paylaştıkları, aynı işi yapan unvanlar arasındaki bu ayrımın çalışma barışını bozduğu ileri sürülmüştür.
DAVALILARIN SAVUNMASI : Davaya konu düzenlemenin üst hukuk normuna aykırılık taşımadığı, her unvana, müdür yardımcılığına atanma imkanı verilmesinin olanaklı olmadığı, davacının görevde yükselme sınavına girerek şef olarak atandıktan sonra müdür yardımcılığı sınavına girebileceği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : ... DÜŞÜNCESİ : İstanbul Küçükçekmece Vergi Dairesi Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 09/09/2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliğinin 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin iptali istenilmektedir.
Anayasanın (dava tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle) 124. maddesinde; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği hükme bağlanmıştır.
5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 28. maddesinde, "Başkan yardımcısı, daire başkanı ve vergi dairesi başkanı kadrolarına atanacakların; hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinde en az lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş ve Devlet memuriyetinde en az on hizmet yılını doldurmuş olanlardan; Başkanlıkta en az üç yıl yönetici düzeyinde çalışmış ya da Vergi Müfettişi olması gerekir." hükmü yer almış, 29. maddesinde ise, Gelir İdaresi grup müdürü, vergi dairesi müdürü, müdür, vergi dairesi müdür yardımcısı ve müdür yardımcısı kadrolarına atanacakların, yapılacak yazılı ve sözlü sınavlarından ayrı ayrı yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almalarının şart olduğu, Devlet gelir uzmanlığına atandıktan sonra bu ünvanda en az beş yıl hizmeti bulunanların sınava tabi tutulmadan müdür olarak atanabilecekleri, bu sınavlara katılacak personelin belirlenmesi ile sınavlara ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile düzenleneceği kurala bağlanmış, anılan hükümler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca, Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliği 9.9.2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde; "Müdür yardımcısı, vergi dairesi müdür yardımcısı unvanına atanabilmek için;
1) Dört yıl veya daha fazla süreli yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) Devlet memuriyetinde en az altı yıl hizmeti bulunmak,
3) Şef, gelir uzmanı, çözümleyici veya vergi istihbarat uzmanı kadrosunda en az iki yıl fiilen çalışmış olmak,
4) Yapılacak yönetici atama sınavında başarılı olmak." şartlarının taşınması gerektiği kurala bağlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3. maddesinde belirtilen "Kariyer ve Liyakat" ilkeleri, bu Kanun'un temel ilkeleri arasında sayılmış; "Kariyer İlkesi", Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; "Liyakat İlkesi" ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
Kamu idarelerinin yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almaları gerektiği İdare Hukuku ilkelerinden olup; bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel istihdam edilerek gördürülmesi hususu da yer almakta, anılan personelin ehliyet ve başarısının tespiti amacıyla meslek içindeki ilerleme ve yükselmelerinde, üst normlara aykırı olmamak kaydıyla idarelerin, yüklenmiş oldukları kamu hizmetinin ve yükselmeye tabi görevin niteliğini dikkate almak suretiyle, atanılacak görev için en uygun alt görevleri hizmet gerekleri doğrultusunda belirlemeleri hususunda kuşku bulunmamaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliğinin 6. maddesinde müdür yardımcısı ve vergi dairesi müdür yardımcısı unvanına atanabilmek için, kariyer ve liyakat ilkeleri gözetilerek belirli eğitim düzeyine ve niteliklere sahip olma yanında, atanılacak görevin gerektirdiği nitelik, tecrübe, birikim gibi özellikler yönünden, bazı alt görevlerde çalışıyor olma koşulunun getirilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; duruşma için belirlenen 16/12/2021 günü, davacı ...'ın ve davalı idareleri temsilen Av. ...ve Av. ...'ın geldiği görülerek, Danıştay Savcısı ...'ın hazır bulunduğu açık duruşmaya başlanıldı. Duruşmada hazır bulunan taraflara usulüne göre söz verilip dinlenildikten ve Savcının düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlenildikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 09/07/2018 günlü, 30743 sayılı (3. Mükerrer) Resmi Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca Maliye Bakanlığı yerine Hazine ve Maliye Bakanlığı hasım konumuna alınmak suretiyle işin gereği düşünüldü:
MADDİ OLAY :
17/05/1993 tarihinde memuriyete başlayan, memuriyeti sırasında dört yıllık yüksek öğrenim kurumundan mezun olan ve halen İstanbul Küçükçekmece Vergi Dairesi Müdürlüğünde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacı, 27/02/2016 tarihli Müdür Yardımcılığı Sınavına katılma başvurusunun, 12/02/2016 günlü işlemle dava konusu düzenlemeye dayalı olarak reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Yönetmelikler" başlıklı 124. maddesinde; "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmü yer almaktadır.
5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 29. maddesinin 5. fıkrasının dava tarihinde yürürlükte olan halinde; "Gelir idaresi grup müdürü, vergi dairesi müdürü, müdür, vergi dairesi müdür yardımcısı ve müdür yardımcısı kadrolarına atanacakların, yapılacak yazılı ve sözlü sınavlardan ayrı ayrı yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almaları şarttır. Şu kadar ki, Devlet gelir uzmanlığına atandıktan sonra bu unvanda en az beş yıl hizmeti bulunanlar sınava tabi tutulmadan müdür olarak atanabilirler. Bu sınavlara katılacak personelin belirlenmesi ile sınavlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.
Her ne kadar anılan hüküm 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 70. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ise de, aynı doğrultudaki düzenleme 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 155. maddesinin 3. fıkrasında yeniden düzenlenmiştir.
09/09/2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliği'nin "Unvanlara atanacaklarda aranacak şartlar" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında; "(1) 5 inci maddede belirtilen unvanlara atanmak için aşağıdaki şartlar aranır: ...
ç) Müdür yardımcısı, vergi dairesi müdür yardımcısı unvanına atanabilmek için;
1) Dört yıl veya daha fazla süreli yüksek öğrenim mezunu olmak,
2) Devlet memuriyetinde en az altı yıl hizmeti bulunmak,
3) Şef, gelir uzmanı, çözümleyici veya vergi istihbarat uzmanı kadrosunda en az iki yıl fiilen çalışmış olmak." düzenlemesine yer verilmiştir.
09/09/2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gelir İdaresi Başkanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Görevde yükselme sınavına tabi olan unvanlara atanacaklarda aranacak şartlar" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında; "(1) 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen unvanlara görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda, Başkanlıkta en az iki yıl çalışmış olmak ve yapılacak görevde yükselme sınavında başarılı olmakla birlikte, unvanlar itibarıyla aşağıdaki şartlar aranır:
a) Şef unvanına atanabilmek için;
1) Asgari dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak ve asgari üç yıl hizmeti bulunmak,
2) Görevde yükselme eğitimine son başvuru tarihi itibarıyla koruma ve güvenlik görevlisi, şoför ve hizmetli unvanlarında bulunmamak." kuralı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Kamu idarelerinin, yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. Bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel istihdam edilerek gördürülmesi hususu da yer almaktadır. Bu kapsamda, kamu personelinin meslek içindeki ilerleme ve yükselmelerinde, yüklenmiş oldukları kamu hizmetinin ve yükselmeye tabi görevin niteliğini dikkate almak suretiyle, atanılacak görev için aranacak şartların, üst hukuk normlarına aykırı olmamak kaydıyla belirlenmesi hususunda, idarenin takdir yetkisine sahip olduğu yadsınamayacak olup, bu şartlar arasında atanılacak göreve en uygun alt görevleri hizmet gerekleri doğrultusunda belirlemek de yer almaktadır.
Dava konusu düzenleme ile Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde müdür yardımcısı ve vergi dairesi müdür yardımcısı unvanına atanabilmek için; şef, gelir uzmanı, çözümleyici veya vergi istihbarat uzmanı kadrosunda en az iki yıl fiilen çalışılması şartı getirilmiştir.
Kamu personel hukukunun temel prensiplerinden olan kariyer ve liyakat ilkeleri gözetilerek, belirli eğitim düzeyine ve niteliklere sahip olma yanında, atanılacak görevin gerektirdiği nitelik, tecrübe, birikim gibi özellikler yönünden, bazı alt görevlerde çalışıyor olma koşulunun getirilmesine ilişkin kuralda, idarenin sahip olduğu takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun şekilde kullanıldığı görülmüş olup, bu sebeple dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Her ne kadar davacı tarafından, veri hazırlama kontrol işletmenlerinin gelir uzmanları ile aynı görevi ifa ettiği, bu sebeple, dava konusu düzenlemenin veri hazırlama kontrol işletmeni unvanına yer verilmemesi nedeniyle hukuka aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, farklı kadrolarda yer alan kişilerin benzer görevleri ifa ediyor olmalarının, o kadroların tüm hak ve sorumluluklar açısından aynı değerlendirmeye tabi olacakları sonucunu doğuracağının kabulü olanaklı değildir.
Öte yandan, yukarıda metnine yer verilen Gelir İdaresi Başkanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca, davacının şef unvanı için açılacak görevde yükselme sınavına katılabileceği ve başarılı olması halinde şef unvanında iki yıl görev yaptıktan sonra davaya konu düzenleme kapsamında müdür yardımcılığı sınavına katılabileceği açıktır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 09/09/2011 günlü, 28049 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetici Atama Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin iptali istemiyle açılan DAVANIN REDDİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan ...-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre duruşmalı davalar için belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine, posta ücretinden artan ...-TL'nin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine;
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 16/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
