Tıpta Uzmanlık Eğitimi Almaya Giden Doktorların Harcırahına
Bilindiği üzere, 26.04.2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği’nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 3’üncü maddesinde;
“a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
r) Uzman: Çizelgelerde yer alan dallardan birinde uzmanlık eğitimini tamamlayarak o dalda sanatını uygulama hakkı ve uzmanlık unvanını kullanma yetkisi kazanmış olanları,
s) Uzmanlık eğitimi: Tıp veya diş hekimliğinde uzman olabilmek için gereken eğitim ve öğretimi,
ş) Uzmanlık öğrencisi: Kurumlarındaki kadro ve pozisyonları ne olursa olsun bu Yönetmelik hükümlerine göre uzmanlık eğitimi gören kişileri,
t) YDUS: Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavını,”
Aynı Yönetmeliğin “Uzmanlık öğrencisi” başlıklı 11’inci maddesinde ise;
“(1) Uzmanlık öğrencisi; kurumlarındaki kadro unvanı ne olursa olsun, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde programlarda uzmanlık eğitimi gören, araştırma ve uygulama yapan kişilerdir.
(2) Programlara yerleştirilen uzmanlık öğrencilerinin istihdam şekli, kurumlarının özel mevzuat hükümlerine tabidir.”
Yine yönetmeliğin, “Uzmanlık eğitimine giriş sınavları” başlıklı 12’nci maddesinin (4) nolu bendinde;
“(4) Kurumlar, her sınav dönemi için açılmasını istedikleri uzmanlık öğrencisi kontenjanlarını bağlı oldukları üst kurumlar aracılığı ile Bakanlığa bildirir. Bakanlık, Kurulun görüşünü alarak kontenjanları kurum ve program adı belirtmek suretiyle ÖSYM’ye bildirir. Birden fazla bağlı ana dalı olan yan dallarda uzmanlık öğrencisi kontenjanları, hangi bağlı ana dal veya dallardan uzmanlık öğrencisi alınacağı belirtilerek ilan edilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Diğer taraftan, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San´atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un Ek 14 üncü maddesi ile EK–3 sayılı çizelgede tıpta uzmanlık yan dalları, bağlı ana dalları ve eğitim süreleri belirlenmiştir.
Yönetmelik hükümlerinden anlaşılacağı üzere, uzmanlık/yan dal uzmanlık/doktora eğitimi Sağlık Bakanlığınca belirlenen kontenjan sayısı dâhilinde yine Bakanlıkça belirlenen programlarda ve ÖSYM tarafından yapılan sınavda başarılı olan kişiler tarafından alınan bir eğitimdir. Dolayısıyla sağlık hizmeti sunumuna yönelik bir eğitim olduğu ve bu sınavı kazanarak eğitime katılanların hizmet gereği görevlendirme koşulunu sağladığı ve görevlendirmenin belli bir süreyi içerdiği kuşku götürmemektedir.
Öte yandan, 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Muvakkat vazife harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye)” başlıklı 14’üncü maddesinde; bu kanun kapsamındaki kurumlara ait bir görevin yapılması amacıyla geçici olarak yurt içinde veya yurt dışında başka bir yere gönderilenlere, geçici görev harcırahı olarak yol gideri ile yevmiye verileceği ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgâh veya görev yeri ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası giderlerinin de ayrıca ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükme göre, geçici görev yolluğu memur veya hizmetlinin bir görevin yapılması amacıyla “geçici” olarak başka bir yere gönderilmesi nedeniyle, asli görev yerinde yapmak zorunda olmadığı taşıt giderleri, yeme, içme ve konaklama ücretleri gibi bazı zorunlu giderlere karşılık verilmektedir.
Aynı Kanun’un 42’nci maddesinde ise, geçici bir görevle başka bir yere gönderilenlere, görev mahalline varış tarihinden itibaren, yurt içinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla gündelik verilmeyeceği, ilk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3 oranında gündelik ödeneceği, geçici görevlendirmelerde meydana gelecek ara vermelerin bu müddetleri veya gündelikleri arttırmaya neden olamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Yine 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun “Harcırahın unsurları” başlıklı 5’inci maddesinde; harcırahın; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva edeceği ve ilgilinin, bu Kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabileceği hüküm altına alınmıştır. Bu madde de geçen, yol masrafı; yolculukta kullanılacak nakil vasıtası ücretlerini, yevmiye; yolluk verilmesini gerektiren yolculuk ve oturmalar dolayısıyla ilgililere iaşe ve ibate vs. giderlerin karşılığı olarak ödenen ve esasları 33’üncü ve izleyen maddelerde, miktarları ise her yıl bütçe kanununda yazılı olan gündeliği, aile masrafı; Kanun’un 3’üncü maddesinin (e) fıkrasında yazılı aile fertlerinden her biri için ödenen miktarı, esasları 44’üncü maddede yazılı yol masrafı ile gündelikleri, yer değiştirme masrafı; esas miktarı ve unsurları 45, 46 ve 47’nci maddelerde yazılı olan ve sürekli görev ile memuriyet yerinin değişmesi nedeniyle memur ve hizmetlinin kendisine ve aile fertlerine ait olup yeni görev yerine götürmek zorunda bulundukları eşyaların nakil masraflarını karşılamak amacıyla ödenecek parayı ifade etmektedir.
“Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren haller” başlıklı 10’uncu maddesinin (1) nolu bendinde; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının, yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar verileceği,
“Harcırahın sureti tediyesi” başlıklı 57’nci maddesinde ise, harcırahın hizmetin taallük ettiği kurum bütçesinden ödeneceği, “Harcırahın sureti tediye ve mahsubu” başlıklı 59 uncu maddesinde ise harcırahın, memur ve hizmetlinin gidişinde ve ailenin nakli sırasında peşin olarak verileceği hükme bağlanmıştır.
Konuya ilişkin; Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün daimi nitelikteki görevlerin, başka yerdeki kadrolarda istihdam edilen personelin süresiz veya uzun süreli olarak geçici görevlendirilmeleri suretiyle yürütülmesinin, bu şekildeki görevlendirilmelerin ise bir yılı aşacak şekilde uzun bir süreyi kapsaması karşısında bu görevlendirmelerin, 6245 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinde düzenlenmiş olan “geçici görevlendirme” ile bir ilgisinin bulunmadığı ve bu şekilde görevlendirilenlerin geçici görevlendirme halinde oluşacak ek giderlere katlanmalarının da söz konusu olmadığını değerlendiren; bu şekilde daimi nitelikteki hizmetlerin yürütülmesi amacıyla süresiz veya uzun süreli olarak geçici görevlendirilenlere, görevlendirme yerlerine gidişte ve görevlendirme süresinin bitiminde 6245 sayılı Kanun hükümlerine göre sadece sürekli görev yolluğu verilmesi gerektiğini mütalaa eden 23.03.2009 tarihli ve 3463 sayılı görüş yazısı bulunmaktadır.
Öte yandan, 657 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinde memurlara atama emirleri tebliğ edilince yolluklarının ödeme emri aranmaksızın, saymanlıklarca derhal ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği kapsamında uzmanlık/yan dal uzmanlık/doktora eğitimi almak için görevlendirilen kimselerin hizmet gereği görevlendirildiği; bu şekilde görevlendirmelerin (eğitim süresinin) bir yıldan uzun bir süreyi içermesi halinde geçici görev kapsamında değerlendirilemeyeceği; bir yıldan kısa bir süreyi içeren görevlendirmelerin geçici görev kapsamında değerlendirileceği; konuya ilişkin Maliye Bakanlığı görüşü doğrultusunda bir yıldan uzun süreli görevlendirilen kimselere, görevlendirme yerlerine gidişte ve görevlendirme süresinin bitiminde 6245 sayılı Kanun hükümlerine göre sadece sürekli görev yolluğu verilmesi gerektiği; harcırahın hizmetin taallük ettiği kurum bütçesinden, peşin ve ödenek aranmaksızın derhal ödeneceği anlaşılmaktadır.
