İnceleme, Soruşturma ve Ön İnceleme Süreçlerinde Muhakkiklerce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

1. Görev emri kapsamında yürütülen inceleme/soruşturmalarda tüm iddiaların eksiksiz bir şekilde incelenmesi,

2. İnceleme/soruşturma görevi tevdi edildiğinde ilk olarak görev kapsamında bulunan iddiaların mevzuatında belirtilen zamanaşımı süresi açısından değerlendirilmesi, iddiaların içerisinde zamanaşımı süresi yaklaşmış olan var ise öncelikli olarak bu iddiaların incelenmesi ve düzenlenen raporun yetkili amire gecikmeksizin teslim edilmesi, ayrıca yetkili amirlerce inceleme/soruşturmaların zamanaşımı kapsamında düzenli olarak takip edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması,

3. Rapor yazımında açık, sade bir dil kullanılması, anlam kaymalarına yol açabilecek devrik cümle kullanımlarının tercih edilmemesi; iddia konusu eylemlerle varılan sonuç arasında neden-sonuç ilişkisinin doğru bir şekilde kurulması,

4. İşlendiğine kanaat getirilen fiile karşılık olarak teklif edilen/onanan cezanın orantılı/ölçülü olmasının, işlenen fiil için mevzuatında sayılan en uygun cezanın teklif edilmesinin, soruşturma usule uygun olarak yapılsa dahi suça karşılık gelen eyleme uygun müeyyide uygulanmaması halinde tesis edilen işlemin mahkemelerce iptal edilmesinin söz konusu olabileceğinin göz önünde bulundurulması,

5. Disiplin amirince işlenen fiil karşılığında personelin yalnızca savunması alınmak suretiyle disiplin cezası verilemeyeceği, mevzuata ve yerleşik yargı içtihatlarına göre disiplin suçunu işlediği öğrenilen personel hakkında bağımsız bir soruşturmacı tayin edilmeden, isnat edilen fiili her yönüyle şüpheye mahal vermeyecek şekilde ortaya koyan bir soruşturma raporu tanzim edilmeden disiplin cezası verilmesinin hukuka uyarlı olmadığının kabul edildiği, disiplin  soruşturmasını yürüten ile disiplin cezasını onaylayan makamın aynı kişide birleşmesinin disiplin cezasının mahkemelerce iptal gerekçesi olacağının bilinmesi,

6. Disiplin cezası teklifi getirilen raporların inceleme olarak değil, disiplin soruşturması raporu olarak düzenlenmesi, raporlarda eklerin dizi pusulasından sonra gelmesi ve mevcut tüm belgelere ek numarasının verilmesi,

7. Soruşturmacının inceleme/soruşturmayı yürütmesi sürecinde iş emri kapsamı dışında disipline aykırı başka fiil veya hâl tespit etmesi veya öğrenmesi halinde bu iddialarla ilgili olarak resen inceleme/soruşturma başlatamayacağının veya tespit edilen yeni iddiaların devam eden inceleme/soruşturma kapsamında ele alınamayacağının, tespit edilen hususların yetkili âmire yazılı olarak bildirilmesinin, kendisine yazılı olarak inceleme/soruşturma emri verildiği takdirde bu konularda soruşturma yapabileceğinin bilinmesi,

8. İnceleme/soruşturmaların gizliliği ilkesi çerçevesinde hakkında inceleme/soruşturma yapılan kamu görevlisinin bilgileri ile soruşturma konusuna ilişkin her türlü yazışma ve bilginin mümkün olduğu derecede gizli tutulması,

9. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında hazırlanan ön inceleme raporunun karar vermeye yetkili mercie teslim edilmesinde Kanunda öngörülen sürenin göz önünde bulundurulması, bu nedenle raporun incelenmesi ve karar verilebilmesi amacıyla 45 günlük nihai sürenin dolması beklenmeden 40 ıncı günden önce ön inceleme raporunun karar vermeye yetkili mercie teslim edilmesinin uygun olacağı, bu sürenin başlangıcının yetkili merci tarafından ön inceleme emrinin verildiği tarih olarak esas alınması,

10. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön inceleme raporunun, soruşturma izni verilmesi/verilmemesi şeklinde sonuca bağlanması, inceleme ile 4483 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan ön inceleme raporları arasında usulen farklılıklar olduğunun bilinmesi ve mevzuatına hâkim olunması,

11. Cezai kovuşturması ile disiplin kovuşturmasının bir arada yürütülebileceği, aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanılmış olmasının disiplin kovuşturmasını geciktirmek için gerekçe olamayacağı,

12. Disiplin soruşturmalarında cezayı onayacak olan yetkili disiplin amirinin, hakkında disiplin soruşturması yapılacak personelin disipline aykırı fiil veya hâli işlediği zamanda görevli olduğu yerdeki disiplin âmirleri olduğu,

13. Soruşturulanın disiplin suçuna konu fiil veya hâli bakımından aynı zamanda adlî soruşturma/kovuşturma yapılmış ise; muhakkik tarafından bu kapsamda ifadeler, bilirkişi raporları, iddianame, personele ilişkin kesinleşmiş karar örnekleri (kovuşturmaya yer olmadığı, mahkumiyet, beraat, hükmün açıklanmasının ertelenmesi kararı vb) duruşma zabıtları, tutanaklar, mahkeme kararları gibi delil niteliğindeki tüm belgelerin onaylı örneklerinin yetkili Cumhuriyet Başsavcılıklarından talep edilerek dosya muhteviyatına eklenmesi,

14. Muhakkikler tarafından yapılacak her türlü iç ve dış tüm yazışmalarda ve düzenlenen raporun başlık kısmında “Muhakkikliği”, unvan kısmında ise “Muhakkik” ibaresinin kullanılması,

15. Mağdur ve tanıkların beyanları alınırken, (varsa) adli soruşturma sırasında alınan beyanları ile olan çelişkilerin giderilmesi, alınan tüm beyanların yazılı olması, ifadeyi alan, veren ve varsa katip veya şahit olanın imzalarının bulunması, 

16. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında ön inceleme yapan muhakkiklerin, gerektiğinde ek süre taleplerini gerekçeleriyle birlikte ön inceleme yetkisini veren makama iletmesi,

17. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında ön inceleme yapan muhakkiklerin hakkında ön inceleme yapılan personelin yazılı ifadesinin mutlaka alması,

18. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamındaki suçların, muhakkikler tarafından yapılan inceleme/disiplin soruşturması/öninceleme esnasında tespit edilmesi hâlinde, elde edilen delil ve emarelerin yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına bir üst yazı ya da tevdi raporu ile gecikmeksizin ihbar ve tevdi edilmesi, 19. Muhakkik tarafından yürütülmekte olan inceleme veya soruşturmanın Bakanlık Müfettişine devredilmesi hâlinde muhakkik tarafından durumun kendisini görevlendiren disiplin amirine derhal bildirilmesi,

Disiplin kurulları kademe ilerlemesinin ne kadar durdurulacağını belirleyebilir mi? Disiplin kurulları kademe ilerlemesinin ne kadar durdurulacağını belirleyebilir mi?

20. Şikâyet edilen suçun, zamanaşımına uğrayıp uğramadığına, çıkarılmış bulunan af kapsamına girip girmediğine, müştekinin şikâyetinden vazgeçip geçmediğine ya da suç isnat edilen kişinin hayatta olup olmadığına dikkat edilmesi,

21. İddialar ile ilgili daha önce bir inceleme/soruşturma yapılıp yapılmadığına, yargı organlarınca veya yetkili kurumlar tarafından verilmiş bir karar bulunup bulunmadığına dikkat edilmesi,

22. İnceleme/soruşturma sürecinde evrak, defter ve kayıtlar üzerine şerh düşülmemesi, ilave veya düzeltme yapılmaması, elektronik, manyetik ve benzeri bilgi işlem ortamlarındaki bilgi ve kayıtların değiştirilmemesi,

23. İfade alınırken (vicahen ya da yazılı) ilgiliye “incelenen/soruşturulan eylemin” net olarak bildirilmesi, görev emri kapsamı dışındaki bir iddiaya ilişkin olarak ifade alınmaması veya ceza teklifinde bulunulmaması,

24. Görevin icrası sırasında tartışmaktan ve personelin görevine müdahale etmekten kaçınılması, 25. Soruşturma konusu ile ilgili tanık ve hakkında soruşturma yapılanların ifadelerine sınırlama getirilmemesi, baskı veya zorlamada bulunulmaması, 26. Muhakkikler tarafından aynı anda birkaç görevi yürüten personel hakkındaki soruşturmalarda, suç hangi görevinden doğmuş veya hangi görevin yapılması sırasında işlenmiş ise o görevin tabi olduğu soruşturma usulüne göre işlemlerin yürütülmesi,

Editör: TE Bilisim