Soruşturma devam ederken emekliliğini isteyen kişinin memuriyete dönme talebi nasıl değerlendirilmeli?
Evrakta sahtecilik suçu işlediğinden bahisle memuriyetine son verilen davacı tarafından, lehine verilen yargı kararları gereği yeniden atanma istemiyle yapılan başvurunun, davacının görevine son verme işlemine karşı açtığı dava devam ederken kendi isteğiyle emekliye ayrılmış olması nedeniyle yeni bir hukuki statü kazandığından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesi kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmadığı ve açıktan atama talebi olarak değerlendirilmesi gerektiği hakkında.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARÎ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/245
Karar No : 2021/1175
TEMYİZ EDEN (DAVALI) ...........................
VEKİLİ : Av. ...
TARAF (DAVACI) : ...
İSTEMİN KONUSU :...................................................... İdare Mahkemesinin 29/09/2020 tarih ve E:2020/1486, K:2020/1219 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem:................................................... İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken evrakta sahtecilik suçunu işlediğinden bahisle memuriyetine son verilen davacı tarafından, lehine verilen yargı kararları gereği yeniden atanma istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin .................... tarih ve.................................................................. sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal hakların ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: ................................................................... İdare Mahkemesinin 29/11/2012 tarih ve E:2012/............................, K:2012/......................................................... sayılı kararıyla;
Yargı kararları neticesinde davacının görevine son verilmesine ilişkin 23/12/2005 tarih ve 1084 sayılı işlemin iptal edildiğinin açık olduğu, bu yönde verilen .....................................İdare Mahkemesinin 15/09/2011 tarih ve E:2011/1749, K:2011/1339 sayılı kararın uygulanmasının anayasal bir zorunluluk olduğu ve davalı idare tarafından davacının 2006 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrılması nedeniyle atama işleminin yapılamadığı yönünde ileri sürülen gerekçenin de bahse konu yargı kararının uygulanmasına engel teşkil edemeyeceği, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptali ile davacının görevine son verildiği tarih olan 23/12/2005 tarihi ile mahkeme kararı neticesinde görevine başlatılacağı tarih arasında alması gereken maaş ve özlük haklarının var ise almış olduğu emekli ikramiyesi ve emekli aylıklarının, şayet emekli ikramiyesi ve emekli aylığı almamış ise az önce belirtilen tarihler arasında başka bir işte çalışıp çalışmadığının araştırılarak, çalışmış ise bu iş veya işlerden almış olduğu ücretlerin düşülmesi suretiyle hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 16/10/2019 tarih ve E:2019/1799, K:2019/7662 sayılı kararıyla;
5335 sayılı Kanun'un 30. maddesi ve bu maddenin gerekçesi birlikte değerlendirildiğinde, maddenin amacının emekli olanların yeniden atanmalarında idareye tanınan takdir hakkının kısıtlanmasına yönelik olduğu, söz konusu maddenin 1. fıkrasında belirtilen istisnalar dışında herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanmalarına imkan bulunmadığı, aynı maddenin ikinci fıkrasında yer alan "Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar." hükmünün ise, maddenin birinci fıkrasında sayılan istisnalar kapsamında açıktan atanabilme imkanı tanınanlar, yine maddenin birinci fıkrasında tek tek sayılarak belirtilen kurumların dışındaki kurumlara açıktan atanma hakkına sahip olanlar ve kanunun yürürlüğe girdiği tarihte emekli olmasına rağmen yeniden atanarak görev yapmaya devam edenlerin emekli ve yaşlılık aylıklarının kesilip kesilmeyeceğini belirlemek amacıyla getirildiği, dolayısıyla maddenin birinci fıkrasında açıktan atanamayacakları belirtilenlerin emeklilik veya yaşlılık aylığından feragat ederek yeniden atanmalarına imkan bulunmadığı,
Olayda, 5335 sayılı Kanun'un 30. maddesinin birinci fıkrasında sayılan istisnalar arasında yer almaması ve daha önce Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık aylığı bağlanması nedeniyle davacının, 5335 sayılı Kanun'un 30/1. maddesi uyarınca polis memuru kadrosuna açıktan atanmasının mümkün olmadığı ve bu konuda idarenin takdir yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, davacının başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak Ankara 15. İdare Mahkemesinin 29/11/2012 tarih ve E:2012/10, K:2012/2122 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Israr Kararının Özeti: ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, İdare Mahkemesinin 29/09/2020 tarih ve E:2020/1486, K:2020/1219 sayılı kararıyla; dava konusu işlemin iptali ile davacının görevine son verildiği tarih olan 23/12/2005 tarihi ile mahkeme kararı neticesinde görevine başlatılacağı tarih arasında alması gereken maaş ve özlük haklarının var ise almış olduğu emekli ikramiyesi ve emekli aylıklarının, şayet emekli ikramiyesi ve emekli aylığı almamış ise az önce belirtilen tarihler arasında başka bir işte çalışıp çalışmadığının araştırılarak, çalışmış ise bu iş veya
İdari Dava Daireleri Kararları İdari Dava Daireleri Kurulu
işlerden almış olduğu ücretlerin düşülmesi suretiyle hesaplanarak davacıya ödenmesi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının kendi isteği ile emekliye ayrıldığı, mevzuat uyarınca emekliye ayrılanların açıktan atanmasının mümkün olmadığı, öte yandan ilişiğinin kesildiği tarihten dilekçe tarihine kadar geçen 6 yıl boyunca mesleki bilgi ve teknolojik gelişmelerden ayrı kaldığı, bu nedenle açıktan atanmasının mümkün olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ MESUT ÖZDEMİR'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Ankara 15. İdare Mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken evrakta sahtecilik suçunu işlediğinden bahisle ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, 9. Asliye Ceza Mahkemesinin 03/06/2004 tarih ve E:2004/114, K:2004/537 sayılı kararı ile 10 ay hapis cezası ile cezalandırılarak cezasının ertelenmesi üzerine, anılan ceza nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 ve 98/b maddeleri uyarınca Devlet memurluğundan çıkarılan davacının, memurluktan çıkarılma işlemine karşı açtığı davada Danıştay Onikinci Dairesinin 04/07/2011 tarih ve E:2010/760, K:2011/3634 sayılı bozma kararına uyularak verilen Ankara 6. İdare Mahkemesinin 15/09/2011 tarih ve E:2011/1749, K:2011/1339 sayılı iptal kararı üzerine yeniden atamasının yapılması istemiyle yaptığı başvurunun, davacı kendi isteğiyle emekliye ayrıldığından atamasının yapılamayacağından bahisle reddine karar verilmiştir.
Davacının talebinin reddine ilişkin 12/12/2011 tarih ve 240803 sayılı işlemin iptali ile yoksun kalınan maaş ve özlük haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
27/04/2005 tarih ve 25798 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 30. maddesinin birinci fıkrasında, "Cumhurbaşkanı tarafından atananlar, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararnameyle atanan veya görevlendirilenler, Türkiye Büyük Millet Meclisince yapılan seçimler sonucunda görev verilenler ile yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine yapılacak atamalar hariç olmak üzere, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamazlar. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz." hükmü; ikinci fıkrasında da "Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların bu aylıkları kesilmeksizin genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen 5335 sayılı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 30. maddesinde, tahdidi olarak sayılan bazı kişiler hariç herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarına açıktan atanamayacakları hüküm altına alınmıştır.
Anılan maddenin gerekçesinde ise, eğitim kurumlarından ve özellikle yükseköğretim kurumlarından mezun olan genç ve nitelikli kişilerin sayısının artmasına rağmen kamu kurum ve kuruluşlarının personel alımlarının oldukça kısıtlı olması ve işsizlik sorununun yoğun olarak yaşandığı bu dönemde, tercihini emeklilik yönünde yapmış ve emeklilik
İdari Dava Daireleri Kararları İdari Dava Daireleri Kurulu
haklarını elde etmiş kişilerin tekrar kamuda istihdamının önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; ............................................ İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta olan davacının, evrakta sahtecilik suçunu işlediğinden bahisle ............................... Asliye Ceza Mahkemesinin 03/06/2004 tarih ve E:2004/114, K:2004/537 sayılı kararı ile 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi üzerine davalı idarece 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 ve 98/b maddeleri uyarınca görevine son verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan dava devam ederken davacı 27/06/2006 tarihinde kayda giren dilekçe ile emeklilik talebinde bulunduğu,12/07/2006 tarihli Olur ile emekliye sevk edildiği, bilahare göreve son işlemine karşı açtığı davada........................................................İdare Mahkemesinin 15/09/2011 tarih ve E:2011/1749, K:2011/1339 sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verilince 21/11/2011 tarihli dilekçe ile mesleğe tekrar kabul edilmek üzere başvuru yaptığı anlaşılmıştır.
Bu noktada davacının talebinin açıktan atanma mı, yoksa yargı kararının uygulanması talebi mi olduğu yolunda hukuki niteliğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Somut olayda davacı iptal davası devam ederken 12/07/2006 tarihinde kendi isteğiyle emekliye ayrılarak yeni bir hukuki statü kazanmış olup, dolayısıyla davacının bu talebinin 2577 sayılı Kanun'un 28. maddesi kapsamında değerlendirilmesine olanak bulunmamakta ve açıktan atanma talebi olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, 5335 sayılı Kanun'un 30. maddesinde belirtilen herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların kamu kurum ve kuruluşların kadrolarına açıktan atanamayacakları yolundaki amir hükmü uyarınca davacının talebinin reddi yolundaki dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Ankara 15. İdare Mahkemesinin temyize konu 29/09/2020 tarih ve E:2020/1486, K:2020/1219 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Ankara 15. İdare Mahkemesine gönderilmesine,
Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/06/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Dava; Evren İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken evrakta sahtecilik suçunu işlediğinden bahisle memuriyetine son verilen davacı tarafından, lehine verilen yargı kararları gereği yeniden atanma istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 12/12/2011 tarih ve 240803 sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kalınan parasal hakların ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Evren İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta olan davacının, evrakta sahtecilik suçunu işlediğinden bahisle Ankara 9. Asliye Ceza Mahkemesinin 03/06/2004 tarih ve E:2004/114, K:2004/537 sayılı kararı ile 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi üzerine davalı idarece 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 ve 98/b maddeleri uyarınca görevine son verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan dava devam ederken davacı 27/06/2006 tarihinde kayda giren dilekçe ile emeklilik talebinde bulunduğu,12/07/2006 tarihli Olur ile emekliye sevk edildiği, bilahare göreve son işlemine karşı açtığı davada Ankara 6. İdare Mahkemesinin 15/09/2011 tarih ve E:2011/1749, K.2011/1339 sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verilmesi üzerine 21/11/2011 tarihli dilekçe ile mesleğe tekrar kabul edilmek üzere başvuru yaptığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının, görevine son verilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi üzerine 21/11/2011 tarihli dilekçe ile eski görevine dönmek üzere bir başvuru yaptığı, ancak görevine son verilmesi işlemine karşı açtığı dava devam ederken 27/06/2006 tarihinde kayda giren dilekçe ile emeklilik talebinde bulunduğu ve 12/07/2006 tarihli Olur ile emekliye sevk edildiği anlaşıldığından, davacının davalı idareye yaptığı başvuru dilekçesindeki talebi gözönüne alındığında davacı emekli olduktan sonra verilen göreve son verme işlemi hakkındaki yargı kararının, 2577 sayılı Kanun'un 28. maddesi uyarınca davacı açısından hukuken ve fiilen uygulanma imkanı kalmadığından, davacının lehine verilen yargı kararı uyarınca yeniden atanma istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline yönelik İdare Mahkemesi ısrar kararının bu gerekçe ile bozulması gerektiği oyuyla, karara gerekçe yönünden katılmıyorum.
KARŞI OY
XX- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Ankara 15. İdare Mahkemesinin 29/09/2020 tarih ve E:2020/1486, K:2020/1219 sayılı ısrar kararının usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
