Polis ve memur eşleri eş durumundan ücretsiz izin alabilir mi?
Üniversitede çalışmakta olan ve eşi polis veya asker olanların eşlerinin zorunlu hizmetleri sırasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi veya 108 inci maddesi kapsamında izin verilip verilmeyeceğine dair görüş yazısı ektedir.
ÖZET: Eşi polis memuru olarak görev yapan memura 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72’nci maddesi uyarınca izin verilip verilmeyeceği ile söz konusu madde uyarınca verilebilen 4 yıllık izni hakkı biten memura 657 sayılı Kanunun 108’inci maddesinin (D) bendi uyarınca aylıksız izin verilip verilmeyeceği hk.
(02/03/2016-1334) Üniversitesinizde sözleşmeli personel olarak görev yapmakta iken 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun geçici 41 inci maddesinde istinaden memur kadrosuna geçirilen personelin eşinin Emniyet Genel Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yaptığını ve yer değiştirme suretiyle atamasının yapıldığını belirterek, ilgiliye 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi veya 108 inci maddesi kapsamında izin verilip verilmeyeceğine ilişkin Başkanlığımız görüşünün talep edildiği ilgi yazı incelenmiştir. Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun, 02/08/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenen, geçici 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında; "…Bu madde kapsamında memur kadrolarına atananların beş yıl süreyle başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz." hükmü yer almaktadır. Söz konusu hüküm ile memur kadrosuna geçirilenlerin beş yıl boyunca diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklen geçişine ilişkin bir yasak getirilmiş olup, memur kadrosuna geçirilen bahsi geçen personelin anılan Kanunda yer verilen izin haklarından yararlanamayacağına ilişkin bir sınırlamaya gidilmemiştir. Mezkur Kanunun 72 nci maddesinde "… Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76 ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yer değiştirme suretiyle atanmaya tabi memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun münhal bir görev bulunmaması ve ilgilinin de talebi halinde, bu personele eşinin görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarda izin verilebilir. Bu suretle izin verilenlere, aylık ve diğer ödemelerine karşılık olarak, aylık (taban ve kıdem aylığı dahil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının kanuni kesintiler düşüldükten sonraki net miktarının, eşleri; a) Olağanüstü Hal Bölgesine dahil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60'ı, b) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50'si, c) Kalkınmada 2 nci derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25'i, kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir. Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır. Yukarıda sayılanların kadroları eşlerinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, bu süre memuriyet boyunca 4 yılı hiç bir surette geçemez. Bunların kademe ilerlemesi;emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. Ancak ücretsiz izin verilenlerin bu sürelerinin emeklilikten sayılabilmesi için kesenek ve kurum karşılıklarının her ay kendileri tarafından T.C. Emekli Sandığına yatırılması gerekir…" hükmü yer almaktadır. Mezkur Kanunun 72 nci maddesinde yer alan hükmün, eşlerden her ikisinin de 657 sayılı Kanuna tabi memur statüsünde görev yapması, yer değiştirme suretiyle atamaya tabi tutulan memurun atandığı yerde memur olan eşinin çalışmakta olduğu kurumun teşkilatının bulunmaması ya da teşkilatı bulunmasına rağmen niteliğine uygun münhal bir görevin bulunmaması ve memurun da talebi halinde uygulanabileceği değerlendirilmektedir. 11/9/1992 tarihli ve 21342 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Kapsam" başlıklı 2 nci maddesinde "Bu Yönetmelik, çarşı ve mahalle bekçisi unvanlı personel hariç, emniyet hizmetleri sınıfında görevli her derecede ve rütbedeki personelin atama ve yer değiştirmelerinde gözetilecek temel ilkeleri, hizmet bölgelerini ve personelin bu bölgelerdeki hizmet sürelerini, bölgeler arasında ve bölge içinde yer değiştirme esas ve usullerini ve bu konulara ilişkin diğer hükümleri kapsar." hükmü yer almaktadır. Diğer taraftan, mezkur Kanunun 108 inci maddesinin (D) bendinde ise "… sürekli görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77 nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir." hükmü yer almaktadır. Bu itibarla, - 657 sayılı Kanunun geçici 41 inci maddesi gereğince memur kadrosuna geçirilen personelin mezkur Kanunun 72 nci maddesinde yer verilen şartlara sahip olması halinde bahsi geçen maddede düzenlenen aylıklı veya aylıksız izin hakkından yararlanabileceği, - İlgilinin eşinin memur statüsünde olması, yer değiştirme suretiyle atamaya tabi tutulması ve atandığı yerde ilgilinin görev yaptığı Üniversitenizin teşkilatının bulunmaması hususları dikkate alındığında bahsi geçen personelin mezkur Kanunun 72 nci maddesinde yer verilen şartlara sahip olduğu ve ilgiliye söz konusu hükme istinaden izin verilmesinin mümkün bulunduğu, -657 sayılı Kanunun geçici 41 inci maddesi gereğince memur kadrosuna geçirilen personelin, mezkur Kanunun 72 nci maddesinde yer verilen şartlara sahip olmaması veya anılan madde kapsamında azami 4 yıl aylıklı veya aylıksız izin kullanması halinde ise ilgilinin eşinin mezkur Kanunun 108 inci maddesinin (D) fıkrasında yer alan "sürekli görevle yurt içine … atanan … memurlar" kapsamına girmesi sebebiyle bahsi geçen personele mezkur hüküm kapsamında aylıksız izin verilmesinin mümkün olduğu, mütalaa edilmektedir.
