Memur Sürekli Görev Yolluğunda Kimler İçin Harcırah Alabilir?
Naklen atanan memurlar yapılan atamada 6245 sayılı kanunda yer alan düzenlemelere göre belli yakınları için sürekli görev yolluğu alma hakkına sahiptirler.Ancak uygulamada memurun sürekli görev yolluğu hesaplanırken bazı durumlarda memurlarca tereddütler yaşanmaktadır.
Bu yazımızda memurun sürekli görev yolluğunda hangi yakınları için harcırah alabileceğini ve özellik arz eden bazı durumları açıklayacağız.
Memura Hangi Yakınları İçin Sürekli Görev Yolluğu Ödenir?
– Memur ve Hizmetli olanlar harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşleri için sürekli görev yolluğu alabilirler.
Memurun evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi bir işte çalışmıyorsa ve yasal evlilik bağı ile evlilik devam ediyorsa memur bu eşi için sürekli görev yolluğu alabilir.
Burada önemli olan durum memurun eşi ile arasında resmi evlilik bağının olmasıdır. Resmi bir evlilik olmadan memur ile birlikte yaşayan eş için naklen atanma durumunda yolluk ödenmesi mümkün değildir. Memurun eşi memur ise çalışan eşin sürekli görev yolluğu kendi kurumunca ödeneceğinden memurun kamu görevlisi olan eşten dolayı harcırah alması mümkün değildir. Harcırah ödenecek memur ya da hizmetlinin kişinin eşi esnaf ise memurla birlikte yeni görev yerine bu eşin gelmesi durumunda esnaf olan eş için de harcırah ödenir. Memurun eşi emekli ise sürekli görev yolluğunda emekli olan eş içinde harcırah alınmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.
– Memur Bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ile erkek ve kız kardeşleri için harcırah alabilir.
Usul, “asıl” kelimesinin çoğulu olup, bir şeyin varlığının dayandığı asıl kaynağı ifade eder.Yürürlülükte olan kanunlarımızda usul deyimi, bir kimsenin ana ve babası ile her dereceden büyükanne ve büyükbabalarını kapsamaktadır.
“Füru” deyimi ise, dal ve kol anlamındaki “fer”in çoğulu olup, çocuklar, torunlar ve onların çocuklarını ifade etmektedir. Bir başka deyiş ile bir diğerinin sulbunden gelenler arasındaki hısımlığa usul ve füruu hısımlığı denir. Kanunun ifade ettiği hısımlık tabi usul füruu hısımlığıdır.
Yukarıda yer alan hükümlere göre memur sürekli görev yolluğunda ; anne, baba, dede, nine, büyük baba, büyük nine ve benzerleri ile çocuklar ve torunlar ve torunların çocukları için harcırah alabilecektir.
Harcırah Kanunda Yer Alan Bakmakla Yükümlü Olma Kavramı Neyi Kapsar?
Harcırah Kanunu’nda bakmakla yükümlü olduğu kavramıyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığı gibi herhangi bir kanuna da atıfta bulunmamıştır. Harcırah ödemesinin kişinin beyanı esasına dayandığı kabulünden hareket edersek kişinin beyannamesinde bakmakla yükümlü olduğunu ifade ettiği usül ve füruu ile erkek ve kız kardeşi için harcırah ödenmesi gerekmektedir. Memurun üst ve alt soyunda olanların bakmakla yükümlü olması durumunda harcırah alınabilecektir. Memurun eşinin anne ve babası veya kardeşleri memurun yanında kalsa bile memurun bu kişilere kanunen bakma yükümlülüğü bulunmadığından memur yeni gittiği yere bunları götürse bile bu kişiler için kendisine harcırah ödenemeyecektir. Ancak sayılan bu kişiler için memurun eşi de memursa memurun eşi bildirim yaparak harcırah alabilir. Yargı karar örneklerinden bazıları: Üvey çocuklar için 6245 sayılı Harcırah Kanununun 3. maddesi uyarınca harcırah ödenmemesi gerekir. (Sayıştay 1. Daire 19714.12.1974/464 sayılı Kararı ve .3. Dairenin 3.Da.20/6/1992 Tut No: 125.3. Def tarih ve sayılı kararı), Memurun 25 yaşını aşan ve öğrenim gören çocuğu için harcırah ödenmesinde sakınca yoktur. Say. 8.Da. 17/3/1998 Tut. No: 4033 "Memur tarafından bakılmadığı zaman zarurete düşeceği yine memur tarafından beyannamede gösterilmek kaydı ile, usul ve füru ile erkek ve kız kardeşlerin emekli, dul ve yetim aylığı almakta bulunması halinde bile bunlar için harcırah verilir, aksi sabit oluncaya kadar memurun beyanına itibar olunur." (Sayıştay G.K.Karan 20.02.1956/2271)
