22 D Doğrudan temin alımlarında sözleşme yapmak zorunlu mu?
Kamu İdarelerince parasal limitlerinin uygun olması durumunda yapılan alımların çoğu doğrudan temin usulü ile yapılmaktadır. İdarelerce yapılan bu alımlar yoğun olması beraberinde sözleşme imzalanıp imzalanmayacağı sorusunu akla getirmektedir. Tek seferde alınan ve idarenin direk deposuna giren mal alımlarında sözleşme imzalanmasına gerek olmamakla birlikte idareler mal alımının çeşidine göre tek seferde yapılan alımlarda sözleşme imzalayabilirler.Alınacak olan malın tek seferde olmayıp belli periyotlarda teslim edilmesi durumunda sözleşme imzalanarak işin esaslarına sözleşmede yer verilmelidir.Hizmet alım ve yapım işleri ise genelde belli bir süreyi gerektiren ve tek seferde yapılması mümkün olmayan işler olduğu için bu işlerde de sözleşme imzalanması gerekmektedir. Tek seferlik ve süreye bağlı olmayan hizmet alımlarında sözleşme imzalanması zorunlu değildir.
Bunun yanında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesine dayanılarak hazırlanan Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılacak Alımlara İlişkin Tebliğ'in “Alımlara ilişkin uygulama esasları” başlıklı 4’ncü maddesinin 5 ,nci fıkrasında; bu madde kapsamında yapılacak alımlarda malın teslimi, hizmetin sunumu veya işin yapımı belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın sözleşmeye bağlanması zorunludur. Bir defada yapılacak alımlarda ise sözleşme yapılması idarenin takdirinde olup bu konuda idareyi zorlayıcı herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Buna karşılık, 22'nci maddenin (c) bendi kapsamında yapılan alımlarda ise madde metninde belirtildiği üzere sözleşme yapılmasının zorunlu olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki hükümlerden, doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımlarda, sözleşme düzenlenmesinin idarenin takdirinde olup zorunluluk arz etmeyen bir husus olduğu ancak gerçekleşmesi belli bir süreyi gerektiren alımlarda ise sözleşme düzenlenmesinin gerektiği anlaşılmaktadır.
Özellikle doğrudan temin yöntemi ile yapılan ve belli bir süreyi kapsayan işlerde hukuki uyuşmazlıkların çözümü ve tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde önem arz eden sözleşmenin düzenlenmesi gerekmektedir.
