taşıt kiralamalarında kasko bedelinin %2 sınırı
TEMYİZ KURULU KARARI Tarih : 29.03.2023
No : 54655 Konu: Belediye tarafından ihale ile kiralanan binek araçlar için aylık kiralama bedelinin, kasko bedelinin %2’sinden fazla olması sonucu kamu zararına neden olunduğu hk.
Duruşma talebinde bulunan Mali Hizmetler Müdürü … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra, Duruşma talebinde bulunan Belediye Başkanı …’ya usulüne uygun olarak duruşma tebligatı yapılmış olmakla birlikte adı geçen kişi duruşmaya katılmadığından Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369’uncu maddesi hükmü uyarınca dosya üzerinde ve gıyabında,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: 111 İlam sayılı Daire Kararının 9’uncu maddesiyle, Belediye tarafından ihale ile kiralanan binek araçlar için aylık kiralama bedelinin, kasko bedelinin %2’sinden fazla olması sonucu oluşan … TL kamu zararının harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve ihale komisyonu üyelerine ödettirilmesine hükmedilmiştir.
Mevzuat ve Maliye Bakanlığı Görüşü 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Kanunun şümulü” kenar başlıklı 1’inci maddesinde mahalli idareler tarafından kullanılacak taşıtların bu Kanun hükümlerine tabi olduğu belirtilmektedir. Kanunun 12’nci maddesinde hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar için gerekli esas ve usullerin, Bakanlar Kurulu tarafından saptanacağı belirtilmiş; Kanunun 12’nci maddesine dayanılarak hazırlanan “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller” (yayımlandığı Resmi Gazete tarihi: 01.04.2006, No: 26126) 01.04.2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Esas ve Usullerin “Temel amaç” kenar başlıklı 5’inci maddesinde: “Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır” denilmektedir. Mezkûr Esas ve Usullerin “Genel esaslar” kenar başlıklı 6’ncı maddesinde: (2) (Ek:15/09/2014-2014/6814-BKK/2. md.) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (…) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediniminde; a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır. … İlçesi Dahilindeki Mevcut Parkların Bakım İşi (2016-2017) Araç Teknik Şartnamesinin “5.2. Araçlara İlişkin Genel Hükümler” bölümünün (b) bendinde: “Kiralanacak araçların teklif fiyatı; yakıtsız olarak, 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı gereğince aracın kasko sigortası değerinin %2 si oranını geçmeyecektir” düzenlemesi yer almaktadır. 5018 sayılı Kanunun “Kamu zararı” kenar başlıklı” 71’inci maddesinin ilk fıkrasında: “Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır” hükmü yer almaktadır. 71’inci maddenin ikinci fıkrasında kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak haller sayılmış olup bu hallerden biri g-bendinde belirtilen “Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması”dır.
Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin “Diğer hükümler” kenar başlıklı 10’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında: “(Ek:22/10/2015- 2015/8204-BKK/2. md.) Bu Esas ve Usullerin uygulanması ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı yetkilidir” denilmektedir. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün Kamu İhale Kurumu Başkanlığı muhataplı 19.01.2015 tarihli, 18223939-150.01 -[537.1798]- 556 sayılı, “Bilgi ve Belge Talebi” konulu yazısında aynen: “… kapsam dahilindeki kamu idarelerinin hizmet alımı suretiyle taşıt ediniminde [Esas ve Usullerin 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasına] uymaları gerekmekle birlikte, doğrudan taşıt kiralama ihalesi kapsamında olmayan ve diğer hizmet alımları bünyesinde işin yürütülmesi için gerekli olan ve taşıt kiralamasına ilişkin bedelin toplam ihale bedeli içerisinde önemli paya sahip olmadığı ihaleler kapsamında edinilecek olan taşıtların ise sözkonusu düzenleme dahilinde yer almadığı mütalaa edilmektedir.” Denilmektedir. Somut uygulama … İlçesi Dahilindeki Mevcut Parkların Bakım İşi (2016-2017) 4734 sayılı Kanunun 19’uncu maddesiyle temin edilen bir hizmet alımıdır. Yaklaşık maliyeti … TL + %18 KDV’dir. Yüklenici bir limited şirkettir. İhale bedeli: … TL + KDV’dir. İşin … TL olarak hesaplanan yaklaşık maliyetinin %11,9’una tekabül eden … TL’lik kısmını araç kiralama oluşturmaktadır. Bu hesaplamaya dahil edilen araç bedeli, ihale kapsamında çalıştırılan tüm araçlardır: tek dingilli küçük kamyon çalıştırılması, çift dingilli kamyon çalıştırılması, binek araç çalıştırılması, su tankeri çalıştırılması, mini kazıyıcı yükleyici çalıştırılması, 4x2 pick up çalıştırılması (çift kabin). Somut uygulamanın mevzuat kapsamında incelenmesi Öncelikle, somut uygulamada binek araç aylık bedelinin kasko değerinin %2’sinden fazla olması hususunun mevzuata aykırılık yönünün incelenmesi gerekmektedir. Maliye Bakanlığının 19.01.2015 tarih ve 18223939-150.01- [537.1798]-556 sayılı görüşü doğrultusunda, … İlçesi Dahilindeki Mevcut Parkların Bakım İşi (2016-2017)’nin Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller kapsamında değildir. Zira somut uygulamadaki park bakım işi doğrudan taşıt kiralama ihalesi değildir. Ayrıca park bakım işinin yürütülmesi için gerekli olan taşıt kiralaması bedeli de toplam ihale bedeli içerisinde önemli paya sahip değildir. Dolayısıyla somut uygulama, Esas ve Usullere aykırılık içermediği anlaşılmıştır. Ancak Araç Teknik Şartnamesine göre, idarelerin şoförsüz olarak kiraladıkları araçlar için ödeyebilecekleri aylık kira bedeli, bu araçların kiralanmasına ilişkin harcama talimatının verildiği yılın ocak ayındaki kasko sigortası değerinin %2’sinden fazla olamayacaktır. Somut uygulamada Araç Teknik Şartnamesine aykırı olarak, ihale kapsamında kiralanan araçlar için günlük … TL ödendiği, bu tutarın da araçların kasko sigortası değerinin %2 oranını aştığı görülmektedir. Buna göre, somut uygulamada teknik şartnameye aykırılık dolayısıyla 5018 sayılı Kanunun 71’inci maddesi kapsamında kamu zararı oluştuğu anlaşılmıştır. Bu itibarla, yukarıda açıklanan gerekçeyle Daire Kararının hükmü hukuka uygun olduğundan, 297 Karar-111 İlam sayılı Daire Kararının 9’uncu maddesinin TASDİKİNE
