Memur, babasına bakmak için aldığı yıllık izinleri refakat iznine çevirebilir mi?
KDK, Milli Savunma Bakanlığına bağlı Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde devlet memuru (elektrik teknikeri) kadrosunda görev yapan personelin, babasının tetkik ve tedavi işlemlerinin yürütüldüğü süreçte refakatçi olduğunu belirterek ve o günlerde kullanmış olduğu yıllık izin ve mazeret izinlerinin refakat iznine dönüştürülmesi için yaptığı başvuruyu reddetti.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI: 2021/16778-S.21.26865
BAŞVURU NO: 2021/10496
KARAR TARİHİ: 29/11/2021
RET KARARI
BAŞVURAN
BAŞVURUYA KONU İDARE : MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI
HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI BAŞVURUNUN KONUSU : Başvuranın yıllık izin ve mazeret izinlerinin refakat olarak girilmesi
istemi hakkında BAŞVURU TARİHİ : 02/06/2021
BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
Başvuran başvuru dilekçesinde özetle; Milli Savunma Bakanlığına bağlı Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde 1’inci Ana Jet Üs K.lığı Periyodik Bakım ve Acil Hizmetler Atölyesinde devlet memuru (elektrik teknikeri) kadrosunda 1996 yılından beri görev yaptığını, Ekim 2020 tarihinde babasına 4.evre küçük hücreli akciğer kanseri teşhisi konulduğunu ve ileri tetkik ve tedavi sürecinin başladığını, bu süreçte hastanede ve evde refakatçi desteği gördüğünü, babasına radyoterapi tedavisi için refakatçi olduğunu ve o günlerde yıllık izin ve mazeret izni kullandığını ancak ilgili hastaneden de refakat ettiğine dair sağlık kurulu raporu aldığını, 17 günlük kullanmış olduğu iznin refakat iznine dönüştürülmesi için başvuruda bulunduğunu ve talebinin reddedildiğini, tedavide ikinci aşamaya başlanıldığını ve bu durumun tahmini olarak 6 aylık bir süreç alacağını, 20-40 gün gibi bir zaman içinde hastanede tedavi amaçlı bulunulacağını ifade etmektedir. Başvuran ileri tetkik ve tedavi sürecinde hastanede bulunduğu saatlerin kullanmış olduğu yıllık izin ve mazeret izinlerinden düşülmemesini, yoklamada sistem üzerinden refakat izni olarak girilmesini talep etmektedir.
İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
Millî Savunma Bakanlığına bağlı Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Kurumumuza gönderilen 30/07/2021 tarih ve sayılı yazı ve eklerinde özetle;
Başvuranın 1. Ana Jet Üs K.lığında (Eskişehir) devlet memuru olarak görev yaptığı, 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu’nun 105.maddesi ve Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 10. Maddesi çerçevesinde refakat iznini kullanabilmek için ortada bu izni gerektiren tıbbi bir sebebin varlığı, yine refakat edilmediği takdirde refakat edilecek kişinin hayati tehlikesinin bulunması gerekliliği ile sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği hususlarının sağlık kurulu raporu ile belgelendirildiği takdirde 3 aya kadar, gerektiğinde de bir katına kadar bu sürenin uzatılacağının belirtildiği, başvuruya konu olayda refakat izni talebiyle gönderilen raporun izah edilen içeriği taşımadığından refakat izni kullandırılmamasının mevzuat kapsamında uygun olduğunun değerlendirildiği,
2.2) Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görevli devlet memurlarının izin işlemlerinin uygulanmasına yönelik tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birlikteliğinin sağlanması amacıyla sivil memurların izin hakları ve bu izinlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların daha önce 07/06/2016, 07/01/2019, 25/02/2019 ve 11/04/2019 tarihlerinde dört tane yazı yayımlandığı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş sonrası teşkilat yapısında meydana gelen değişikler, Bakanlığa iletilen izin konulu talepler ve mevzuat değişiklikleri göz önünde bulundurularak Milli Savunma Bakanlığı tarafından ilgili yazıların iptal edildiği ve sivil memur izin işlemlerinin 02/01/2020 tarihli yazı esaslarına göre yürütüleceğinin bildirildiği, bu kapsamda personelin bir hak kaybı yaşamaması ve mevzuata aykırı bir işlemin tesisine mahal verilmemesi için Ek-1 de gönderilen izin uygulamalarına, izin vermeye yetkili amirler tarafından titizlikle riayet edilerek gerekli hassasiyetin gösterilmesi, aksi takdirde amirler hakkında idari ve adli yaptırımlar söz konusu olabileceğinden emrin tüm personele tebliğ edilmesinin belirtildiği, konu ile ilgili Hava Kuvvetleri Komutanlığının bağlı birliklerine 12/02/2020 tarihinde Devlet Memurlarının izin hakları ve bu iznin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirten Ek-1 emir yazısının yayımlandığı ve emrin tüm personele imza karşılığı tebliğ edildiği,
Açıklamalarına yer verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT
18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C. Anayasasının;
“Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde;
Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri inceler."
Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili hükümler” bölümünde yer alan “Genel ilkeler” başlıklı 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin niteliklerinin, atanmalarının, görev ve yetkilerinin, haklarının ve yükümlülüklerinin, aylık ve ödeneklerinin ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenlenir.”
14/6/2012 tarihli ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun "Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişiyle ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir ”
14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun;
“Yıllık izinlerin kullanılışı” başlıklı 103 üncü maddesinde; “Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 6/7/1995 - KHK-562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer...”
“Mazeret izni” başlıklı 104 üncü maddesinde; “.. .C) (A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usûlle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür...”
“Hastalık ve refakat izni” başlıklı 105 nci maddesinde; “....Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.”
29/10/2011 tarihli 28099 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği’nin;
“) “Dayanak” başlıklı 3 üncü maddesinde; “ (1) Bu Yönetmelik, 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. ”
“Hastalık izni verilmesi” başlıklı 7 nci maddesinde; “ (1) Memurlara hastalık raporlarında gösterilen süreler kadar hastalık izni verilir.
Hastalık izni, memurun görev yaptığı kurum veya kuruluşun izin vermeye yetkili kıldığı birim amirlerince verilir. Yurt dışında verilecek hastalık izinlerinde misyon şefinin onayı zorunludur.
Kamu hizmetlerinde aksamaya yol açılmaması ve bu Yönetmelik ile belirlenen usûl ve esaslara uygunluğunun tespit edilebilmesi için, hastalık raporlarının aslının veya bir örneğinin en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar elektronik ortamda veya uygun yollarla bağlı olunan disiplin amirine intikal ettirilmesi; örneği gönderilmiş ise, rapor süresi sonunda raporun aslının teslim edilmesi zorunludur. Yıllık iznini yurtdışında geçiren memurların aldıkları hastalık raporları, dış temsilciliklerce onaylanmalarını müteakip en geç izin bitim tarihinde disiplin amirlerine intikal ettirilir.
Geçici görev veya vekâlet sebebiyle diğer kurumlarda görevli memurlara görev yaptıkları kurumların izin vermeye yetkili amirlerince, yurtdışında geçici görevli memurlara ise misyon şeflerince hastalık izni verilir.
Bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uyulmaksızın alınan hastalık raporlarına dayanılarak hastalık izni verilemez. Hastalık raporlarının bu Yönetmelik ile tespit edilen usûl ve esaslara uygun olmaması hâlinde bu durum memura yazılı olarak bildirilir. Bu bildirim üzerine memur, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlüdür. Bildirim yapıldığı hâlde görevlerine başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılır.
Hastalık izni verilebilmesi için hastalık raporlarının, geçici görev ve kanunî izinlerin kullanılması durumu ile acil vakalar hariç, memuriyet mahallindeki veya hastanın sevkinin yapıldığı sağlık hizmeti sunucularından alınması zorunludur.
Hastalık raporlarının fenne aykırı olduğu konusunda tereddüt bulunması hâlinde, memur hastalık izni kullanıyor sayılmakla birlikte Sağlık Bakanlığınca belirlenen ve memurun bulunduğu yere yakın bir hakem hastaneye sevk edilir ve sonucuna göre işlem yapılır. Hakem hastane sağlık kurulları bu nitelikteki başvuruları öncelikle sonuçlandırır.”
“Refakat iznine ilişkin esaslar” başlıklı 10 uncu maddesinde; “(1) Memurlara 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun;
Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin,
Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur. (2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katına kadar uzatılır.
Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.
Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.
İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük haklan korunur.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Devlet Personel Başkanlığının 06/04/2016 tarihli ve 2109 sayılı görüş yazısında; “657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105 inci maddesinde yer alan hastalık ve refakat iznine dair hükmün uygulanmasına ilişkin olarak; memurun hastalanması halinde verilecek hastalık raporlarına ilişkin usul ve esasların Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlendiği, refakat izni verilmesine teşkil eden sağlık kurulu raporunun en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai bitimine kadar kuruma intikal ettirilmesi gerektiği, refakat izni verilmesine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunun refakat iznine ilişkin mezkur Kanun ve Yönetmelik hükmünde yer alan esaslara uygun olup olmadığının kamu kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle incelenmesi ve söz konusu raporların bahsi geçen hükümlere aykırı olması halinde bu durumun memura yazılı olarak bildirilmesi gerektiği; bu bildirim üzerine memurun, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlü olduğu, bildirim yapıldığı halde görevlerine başlamayan memurların izinsiz veya özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılması gerektiği,
Devlet Memuruna 657 sayılı Kanun’un 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca verilen refakat izninin başlangıç tarihinin sağlık kurulu tarafından verilen raporun tarihi esas alınarak belirlenmesi gerektiği,
Refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebeplerin, refakat edilmediği takdirde hayati tehlikenin bulunduğunun, sürekli ve yakın bakım gerektiğinin, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresinin ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin yer alması gerekmekte olup, bahsi geçen hususlardan ilk dördünün (refakati gerektiren tıbbi sebeplerin, refakat edilmediği takdirde hayati tehlikenin bulunduğunun, sürekli ve yakın bakım gerektiğinin, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresinin) sağlık kurulu raporunda bulunmasının zorunlu olduğu ve bu dört unsurdan herhangi birini içermeyen sağlık kurulu raporuna istinaden refakat izninin verilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir. Mezkur Yönetmeliğin 10. Maddesinin ikinci fıkrasında “varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin” refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda yer alacağı ifade edildiğinden refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin var olması halinde söz konusu niteliklere bahsi geçen raporlarda yer verileceği, ancak bu niteliklerin bulunmaması halinde ise bahsi geçen raporlarda yer verilmesine gerek olmadığı,
Mezkur Yönetmeliğin 10. Maddesinde yer alan “Gerekli görülmesi halinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katına kadar uzatılır. ” Hükmünde 3 aylık refakat izninin “aynı koşullarda” bir katına kadar uzatılacağı ifade edilmekte olup, ilk defa refakat izni verilirken aranan sağlık kurulu raporunun ikinci 3 aylık refakat izni verilirken de aranmasının zorunlu olduğu, tek seferde kullanılan refakat izni süresinin 3 ayı geçmemesi kaydıyla azami süre dahilinde kısım kısım da kullanılması mümkün olan refakat izninin her kısmında sağlık kurulu raporunun yenilenmesi gerektiğinin mütalaa edildiği ifade edilmiştir.
KAMU DENETÇİSİ YAHYA AKMAN'IN KAMU BAŞDENETÇİSİNE ÖNERİSİ
Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; Başvuranın iddiaları, İdarenin konu ile açıklamaları, ilgili mevzuat ve tüm dosya birlikte değerlendirilerek başvurunun reddi yönünde hazırlanan Ret Karar Önerisi Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
Bir numaralı paragrafta ayrıntılarına yer verildiği üzere; başvuran babasının rahatsızlığı dolayısıyla yıllık izin ve mazeret izni kullandığını ancak ilgili hastaneden de refakat ettiğine dair sağlık kurulu raporu aldığını, kullanmış olduğu yıllık ve mazeret izinlerinin refakat iznine dönüştürülmesini talep etmektedir.
Refakat izni, ilgili izni alan kişinin kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bakıma muhtaç olması durumunda ilgili hastane ve hekim tarafından mevzuata uygun şeklide refakat edeceği süreyi belirlemek maksadıyla verilen izindir. İlgili izin süresi hastalığın türüne göre hekim tarafından belirlenerek, bu süre içinde bakıma muhtaç kişiye refakat izni verilen kişi tarafından bakımının sağlanmasını amaçlar. Dolayısıyla ilgili izin tarihinin hekimin belirleyeceği süreler içinde kullanılması elzem olup, bu tarihler dışında kullanılması durumunda ilgili raporun veriliş amacının aşılması söz konusu olabilecektir.
Somut olayda idareden gelen bilgi ve belgelerden başvuranın babasının acil rahatsızlanması sebebiyle getirmiş olduğu sağlık kurulu raporlarına istinaden idare tarafından 23/04/2019-03/05/2019 tarihleri arasında 11 gün, 04/09/2020-11/09/2020 tarihleri arasında 8 gün, 07/10/2020-23/10/2020 tarihleri arasında 17 gün olmak üzere toplam 36 gün refakat izni kullandığı, ancak 11/12/2020 tarihli sağlık kurulu raporunun karar kısmında; “hastaya 09/09/2020 tarihinde 4. evre küçük hücreli akciğer kanseri konulduğu ve kemoterapi tedavisinin başlatıldığı, hastanın halen tedavi ve takip altında olduğu, bu süreçte hastanede ve evde refakatçi desteği gerektiğinin” yazıldığı görülmektedir. Başvuran söz konusu sağlık kurulu raporuna istinaden hastanede ileri tetkik ve tedavi için refakat ettiği saatlerde refakat izni verilmesini ve personel yoklamasında refakat kodunun açılarak yoklamaya refakat izni girilmesini talep etmiş ancak idare tarafından, verilen sağlık kurulu raporunun Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında sayılan şartları taşımadığı gerekçesiyle refakat izni olarak kullanılmasının uygun görülmediği ve personel yoklamasında ise halihazırda refakat izni için Mazeret/Refakat/Aylıklı (55) kodu bulunduğundan ayrıca bir kod açılmasının gerekli olmadığının değerlendirildiği belirtilmiştir.
Bu çerçevede şikayet konusu uyuşmazlığa ilişkin mevzuat hükümleri incelendiğinde; refakat izninin kapsamının 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesi ile Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirlendiği, bunun dışında mevzuatta refakat iznini düzenleyen başka bir hükmün bulunmadığı, 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında yer verilen “tedavisi uzun süren hastalık hali” nin sağlık kurulunca tespit edilmesi gerektiği, refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebeplerin, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlikenin bulunduğunun, sürekli ve yakın bakım gerektiğinin, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresinin ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin yer almasının gerekmekte olduğu, bahsi geçen hususlardan ilk dördünün sağlık kurulu raporunda bulunmasının zorunlu olduğu ve bu dört unsurun tamamını içermeyen sağlık kurulu raporuna istinaden memura refakat izni verilemeyeceği, yoğun bakımda bulunan hastalar için alınacak refakate ilişkin sağlık kurulu raporunda da mevzuatta yer verilen unsurların yer alması gerektiği, benzer şekilde sayılan unsurları içeren bir sağlık kurulu raporu verilmesi halinde memurun hastanede yatan bakmakla yükümlü olduğu yakını için refakat izni kullanabileceği, devlet memurlarına bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi halinde refakat izni verilebileceği vurgulandığı, 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrasında düzenlenen refakat izni dışında mevzuatta memurun bakmakla yükümlü olduğu kişilerin hastanede ileri tetkik ve tedavi altında bulunan yakınları için tedavi süresince izin kullanmasına olanak tanıyan bir hükmün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Konu ile ilgili (Mülga) Devlet Personel Başkanlığının 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105 inci maddesinde yer alan hastalık ve refakat iznine dair hükmün uygulanmasına ilişkin 06/04/2016 tarihli görüş yazısında; memurun hastalanması halinde verilecek hastalık raporlarına ilişkin usul ve esasların Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlendiği, refakat izni verilmesine teşkil eden sağlık kurulu raporunun en geç raporun düzenlendiği günü takip eden günün mesai bitimine kadar kuruma intikal ettirilmesi gerektiği, refakat izni verilmesine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunun refakat iznine ilişkin mezkur Kanun ve Yönetmelik hükmünde yer alan esaslara uygun olup olmadığının kamu kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle incelenmesi ve söz konusu raporların bahsi geçen hükümlere aykırı olması halinde bu durumun memura yazılı olarak bildirilmesi gerektiği, bu bildirim üzerine memurun, bildirimin yapıldığı günü takip eden gün göreve gelmekle yükümlü olduğu, bildirim yapıldığı halde görevlerine başlamayan memurların izinsiz veya özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılması gerektiği, Mezkur Yönetmeliğin 10. Maddesinde yer alan “Gerekli görülmesi halinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katına kadar uzatılır.” hükmünde 3 aylık refakat izninin “aynı koşullarda” bir katına kadar uzatılacağı ifade edilmekte olup, ilk defa refakat izni verilirken aranan sağlık kurulu raporunun ikinci 3 aylık refakat izni verilirken de aranmasının zorunlu olduğu, tek seferde kullanılan refakat izni süresinin 3 ayı geçmemesi kaydıyla azami süre dahilinde kısım kısım da kullanılması mümkün olan refakat izninin her kısmında sağlık kurulu raporunun yenilenmesi gerektiğinin mütalaa edildiği belirtilmektedir.
Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın babasının kanser tedavisi sebebi ile ileri tetkik ve tedavisi sırasında hastanede refakat ettiği saatlerde veya günlerde yıllık izin ve mazeret izinlerinin refakat izni olarak değerlendirilmesi ve personel yoklamasında refakat izni kodunun açılarak yoklamaya refakat izni girilmesi talebinin reddedilmesi işleminde yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde hukuka ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmıştır.
İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İyi yönetim ilkeleri" başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup; söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirmede, şikâyet başvurusu kapsamında, idarenin, başvurana ilişkin işlemlerle ilgili bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ve gerekçeli olarak Kurumumuza gönderdiği, bu anlamda “kararların gerekçeli olması”, “kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi” ve “makul sürede karar verme” ilkelerine uygun hareket ettiği, tespit edilmiştir.
HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
6328 sayılı Kanunun 21’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup ilgili Eskişehir İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.
KARAR
Açıklanan gerekçelerle, BAŞVURUNUN REDDİ’ne;
Kararın BAŞVURANA, MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞINA ve HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINA tebliğine;
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.
Sadettin KALKAN
Kamu Başdenetçisi V.
