Kesin teminatın tahsil edilememesinden muhasebe yetkili sorumlu mudur?

Kesin teminatın tahsil edilememesinden muhasebe yetkili sorumlu mudur?

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri kapsamında açık ihale usulüyle kat karşılığı ihale edilmesi işinde; sözleşmenin imzalanması aşamasında yükleniciden tek seferde tahsil edileceği belirtilen açık arttırma sonrası belirlenen bedelin tahsil edilmemesi ile yüklenicinin edimini sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle idarece sözleşmenin feshedilmesi üzerine gelir kaydedilmesi gereken kesin teminat tutarının tahsil edilmemesi sebebiyle oluşan kamu zararının sorumlularından tahsil edilmesine karar verilmiştir. 

Söz konusu karara karşı temyiz talebinde bulunulmuş, temyiz kurulu ilgili daire kararını onamıştır.

Temyiz Kurulu kararına karşı karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.

Sayıştay'dan damga vergisi istisnası hakkında önemli karar

Sayıştay Temyiz Kurulu 02.10.2024 ve 57180 sayılı kararı ile sözleşmenin imzalanması aşamasında yükleniciden tek seferde tahsil edileceği belirtilen açık arttırma sonrası belirlenen bedelin tahsil edilmemesi ile yüklenicinin edimini sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle idarece sözleşmenin feshedilmesi üzerine gelir kaydedilmesi gereken kesin teminat tutarının tahsil edilmemesinde Muhasebe Yetkilisinin sorumluluğunun olduğunu belirterek karar düzletme talebinin reddi yönünde karar vermiştir.

Kesin teminatın ve ihale açık arttırma bedelinin tahsil edilmemesi.

27 sayılı İlamın 1/c maddesiyle; ... ili, Merkez İlçesi, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Belediye Pasajı, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan (… pazarındaki) Otopark, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Kırsal Terminal ve ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Orta Blok olarak adlandırılan yerlerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri kapsamında açık ihale usulüyle kat karşılığı ihale edilmesi işinde;

Yükleniciden alınması gereken ... TL açık arttırma bedelinin sözleşmenin imzalanması aşamasında, sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle gelir kaydedilmesi gereken ... TL tutarındaki kesin teminatın ise, sözleşmenin uygulanmasından önce yükleniciden tahsil edilmemesinden kaynaklanan toplam (... + ...) ... TL kamu zararının, gerek belediye alacaklarının takip ve tahsilinden gerekse mevzuata uygun olarak muhasebeleştirilmesinden yetkili ve sorumlu kılınan Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ...'ye münferiden ödettirilmesi kararı verilmiştir.

Bu karar üzerine “Muhasebe Yetkilisi” sıfatıyla Sorumlu tutulan ...’nin İlam hükmüne itirazen Avukatı tarafından yapılan başvuru üzerine, Temyiz Kurulu tarafından 04.10.2023 tarih ve 55797 tutanak sayılı İlam ile temyiz talebi reddedilerek Daire İlam hükmü tasdik edilmiş ve bunun üzerine de sorumlu adına Avukatı tarafından -karar düzeltilmesi- talepli dilekçe gönderilmiştir.

KARAR DÜZELTİLME DİLEKÇESİ

... adına vekili Av. ... (Dosya No: 51571) tarafından gönderilen (duruşma talepli) karar düzeltme dilekçesinde;

Temyiz Kurulu tarafından 04.10.2023 tarih ve 55797 sayılı karar ile temyiz taleplerinin reddedildiği, bu kararın eksik incelemeye tabi olduğu ve karar düzeltme talebinde bulunduğu,

Temyiz dilekçesi ve ek dilekçede detaylıca açıklandığı üzere ihtilafa konu olayın Yüklenicisi ... Ltd. Şti Yetkilisi ... tarafından, ... Belediye Başkanlığı Mali İşler Müdürlüğüne ... Başkonsolosluğu’ndan ... tarihli ihtarname keşide edilerek işin tasfiyesinin istendiği,

Bu doğrultuda ... Belediyesine müzekkere yazılmasını talep etmelerine rağmen söz konusu ihtarın (metninin), dosyaya kazandırılmadığı gibi işin tasfiyesi sonucunda kamu zararının kalıp kalmadığının da araştırılmadığı, varsayıma dayalı olarak müvekkilinin sorumlu tutulmasının genel hukuk ilkelerine aykırı olduğu, Temyiz Kurulu’nun bu hususu, son merci olarak gerekirse bilirkişi incelemesi de yaptırarak detaylıca inceletmesini talep ettiklerini,

Yine yukarıda ki açıklamalara ek olarak; Kararda her ne kadar ... TL kambiyo senedinin belediye kasasına girmediği belirtilse de, bu durumun da hatalı olduğu, çünkü zaten belediye kasasında olan yükleniciye ait başka hakkediş (tutarının) yüklenicinin talebi ile kendisine ödenmeden doğruca bu iş için teminat hesabına aktarıldığı, iş bu sebeplerle ... TL’lik açık arttırma bedeli tahsil edildiği,

Son olarak teminat için verilen kambiyo senetlerinin Hukuk Birimince takibe konulduğu, ... İcra Dairesi ... E. sayılı dosyanın akıbetinin araştırılmayarak müvekkilin mağduriyetine sebep olunduğu, ayrıca Karara muhalif üyelerin haklı olarak belirttikleri üzere; aksinin kabulü halinde dahi diğer ilgililerin sorumluluğuna gidilmemesinin de yerleşik mevzuata açıkça aykırı olduğu,

Yukarıda açıklanan ve re’ sen belirlenecek nedenlerle karar düzeltme talebinin kabulü ile Temyiz Kurulu Kararı’nın ve eksik incelemeye dayalı Sayıştay 8. Dairesi tarafından verilen 2022/236 K. sayılı İlamın bozulmasını vekaleten talep ettiğini, ifade etmiştir.

SORUMLUNUN GÖNDERDİĞİ KARAR DÜZELTİLMESİ TALEPLİ DİLEKÇEYE İLİŞKİN BAŞSAVCILIK MÜTALAASI
Başsavcılığın, Daire İlamı 1/c maddesinde “Muhasebe Yetkilisi” sıfatıyla sorumlu tutulan ... adına vekili Av. ...’ın gönderdiği dilekçesi ile ilgili mütalaasında;

Daire İlam hükmü ve temyiz dilekçesi özetlendikten sonra;

“... Belediyesi 2020 yılı hesabının 8’inci Dairede yargılanması sonucunda düzenlenen, 25.03.2022 tarih ve 27 sayılı İlamın 1/c maddesinde yer alan tazmin hükmünü tasdik eden Sayıştay Temyiz Kurulunun 04.10.2023 tarihli ve 55797 tutanak no.lu Kararının düzeltilmesini talep eden ... vekili Av. ...’ın ilgi yazı ekinde alınan 12.02.2024 tarihli dilekçesi ve ekleri incelendi.

Dilekçede; Yüklenici ... Ltd. Şti Yetkilisi ... tarafından ... tarihli ihtarname ile ... Belediyesinden işin tasfiyesinin istendiği, işin tasfiyesi sonucunda kamu zararının kalıp kalmadığı hususu ile teminat olarak alınan kambiyo senetlerinin tahsiliyle ilgili olarak ... Belediyesi Hukuk Birimince, İcra Dairesinde takibe konulan dosyanın akıbetinin araştırılmayarak müvekkilin mağduriyetine sebep olunduğu,

Ayrıca, kamu zararı içerisinde yer alan ....-TL tutarındaki açık artırma bedelinin, Yüklenicinin talebi üzerine İdareden olan hakkedişinden kesilmek suretiyle tahsil edilmiş olduğu ileri sürülmekte ve Temyiz kurulu kararının bozulması talep edilmektedir.

Bilindiği üzere ispat ile ilgili genel kuralı düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanununun 190’ıncı maddesine göre, "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.'' Temyize konu olan olay ... Belediyesinin 2020 yılı hesabının denetimi sonucunda düzenlenen 25.11.2021 tarihli rapora konu edilmiş ve ... TL tutarındaki kamu zararının oluşumu belge ve muhasebe kayıtlarıyla ortaya konmuştur. Hesabın 8. Dairedeki yargılaması duruşmalı olarak 28.01.2022 tarihinde yapılmış olup duruşma sırasında işin tasfiyesinin henüz gerçekleşmediği ve kambiyo senetleriyle ilgili icra dairesindeki takipten sonuç alınamadığı duruşmaya katılanlarca ifade edilmiş ve hüküm buna göre kurulmuştur. Eğer bu tarihten sonra gerek işin tasfiyesi gerekse icra takibi ile ilgili bir gelişme olmuş ise bu durumu ispat yükümlülüğü sorumlu/sorumlulara aittir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 26’ncı maddesinde geçici veya kesin teminat olarak kabul edilebilecek değerler üç başlık altında sayılmış olup, Yüklenici tarafından verildiği belirtilen kambiyo senetleri Kanunda sayılan değerler arasında yer almamaktadır. Kaldı ki bu senetlerle ilgili olarak yapılan takipler de sonuçsuz kalmıştır. Ayrıca Yüklenici ile düzenlenen sözleşme gereği henüz devri yapılmayan taşınmazlar bulunsa da, işin tasfiyesinin yapılmamış olması ve anılan taşınmazların Belediyenin aktifine girmemesi nedeniyle kamu zararının varlığı halen devam etmektedir. Diğer taraftan dilekçede ...-TL tutarındaki açık artırma bedelinin Yüklenicinin hakkedişinden mahsup yoluyla tahsil edildiği belirtilmekte ise de, tahsilata ilişkin herhangi bir belge ekler arasında yer almamaktadır.

Dolayısıyla ileri sürülen hususlar, Temyiz Kurulunca verilmiş olan kararı değiştirir mahiyette görülmediğinden, talebin reddedilerek karar düzeltilmesine mahal bulunmadığı yönünde karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Arz ederim.” Denilmektedir.

YAPILAN DURUŞMADA

Muhasebe Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ... adına vekili Av. ...;

Temyiz dilekçesinde itirazlarını ayrıntılı olarak yazdıklarını, İş’le ilgili Sözleşmenin imzalanması aşamasında teminat alındığını, uygulama sonrasında teminatın kullanıldığını, kesin teminatın Kanun’un aradığı şartlarda olduğunun çok açık olduğunu, konu ile alakalı Mülkiye Müfettişi raporunda kamu zararı oluşmadığının belirtildiği, müteahhidin Almanya’ya kaçtığını, Belediye’nin teminatlarla ilgili birincil ve ikincil mevzuat hükmünü gereği gibi işletmediğini, müvekkilinin isteği üzerine Belediye’ye ihtarname göndermiş olmalarına rağmen Belediye’nin tasfiye sürecini başlatmadığını ve bu konuda ikna edici hiçbir açıklamada da bulunmadığı gibi, hukuki bir gerekçe de gösteremediğini, ifade etmiştir.

Sayıştay Savcısı; yazılı görüşünü özetledikten sonra, karar düzeltilmesi talebinin reddinin gerektiğini belirtmiştir.

Yapılan duruşmada sorumlu ... adına vekili Av. ... ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenilmesinden ve dosyada mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden sonra;

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

27 sayılı İlamın 1/c maddesiyle; ... ili, Merkez İlçesi, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Belediye Pasajı, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan (… pazarındaki) Otopark, ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Kırsal Terminal ve ... Mahallesi ... ada ... parselde bulunan Orta Blok olarak adlandırılan yerlerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri kapsamında açık ihale usulüyle kat karşılığı ihale edilmesi işinde;

Yükleniciden alınması gereken ... TL açık arttırma bedelinin sözleşmenin imzalanması aşamasında, sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle gelir kaydedilmesi gereken ... TL tutarındaki kesin teminatın ise, sözleşmenin uygulanmasından önce yükleniciden tahsil edilmemesinden kaynaklanan toplam (... + ...) ... TL kamu zararının, gerek belediye alacaklarının takip ve tahsilinden gerekse mevzuata uygun olarak muhasebeleştirilmesinden yetkili ve sorumlu kılınan Muhasebe Yetkilisi (Mali Hizmetler Müdürü) ...'ye münferiden ödettirilmesi kararı verilmiştir.

Gerek duruşmada yapılan sözlü açıklamaların ve gerekse karar düzeltilmesi talepli dilekçede Sorumlu (adına Avukatı) tarafından ileri sürülen (temyiz dilekçesi ile birebir aynı nitelikteki) iddia ve itirazların tamamının, Temyiz Kurulu Kararında karşılandığı ve Kararın Kanuna aykırı bir yönünün bulunmadığı anlaşıldığından ve ayrıca bu aşamada ileri sürülen hususlar, Kararın düzeltilmesini icap ettirecek bir mahiyette görülmediğinden;

27 sayılı İlamın 1/c maddesiyle verilen ... TL’lik tazmin hükmünü tasdik eden söz konusu 04.10.2023 tarihli ve 55797 sayılı Temyiz Kurulu Kararı’nda KARAR DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, oy birliğiyle,

Karar verildiği 02.10.2024 tarih ve 57180 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.