Göreve iade edilen personelin geçmiş döneme ait yıllık izin haklarına ilişkin talebi reddedildi
KDK, görevinden ihraç edildikten sonra OHAL Komisyonu kararı ile görevine iade edilen personelin, ihraç edildiği döneme ait yıllık izin hakkının tarafına tahsis edilmesi talebiyle yaptığı başvuruyu reddetti.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)
SAYI : 2022/16286-S.22.24836
BAŞVURU NO : 2022/8659
KARAR TARİHİ :15/12/2022
RET KARARI
BAŞVURUYA KONU İDARE : KOCAELİ ADLİ YARGI İLK DERECE MAHKEMESİ ADALET KOMİSYONU
BAŞVURUNUN KONUSU : İhraç sonrası yıllık izinler hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ : 16/06/2022
I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ
Başvuran 29/06/2005 tarihinden itibaren 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/A kapsamında Adalet Bakanlığı’nda zabıt katibi görevini yürüttüğü, ancak, görev yaptığı Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığınca “FETÖ/PDY Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma” suçu iddiasıyla hakkında................./ sayılı soruşturma dosyası kapsamında tahkikatın yürütülmesi üzerine, Kocaeli Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı'nın 23/08/2016 tarihli ve / sayılı kararı ile disiplin soruşturması ile birlikte 3 ay süre ile görevden uzaklaştırıldığı, ardından 29.10.2016 tarihli ve 29872 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 675 sayılı KHK ile de kamu görevinden başka hiçbir işleme gerek kalmaksızın çıkarılarak ihraç edildiği, hakkındaki tahkikatın 09/01/2019 tarihli ve / Sorşt. - / Kr. sayılı Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar ile neticelendiği ve en son olarak da Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'nun 15/02/2022 tarihli ve / sayılı kararı ile, kamu görevine iadesine ilişkin başvurusunun kabulüne karar verildiği, 20.04.2022 tarihinde kamu hizmetine geri döndüğü ve halen Kocaeli 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde zabıt katibi unvanıyla kamu hizmetine devam etmekte olduğunu ifade ederek uzaklaştırma ve ihraç süresi içerisindeki geçmişe dönük tüm yasal yıllık izin haklarının, tarafına tahsis edilmesi hususlarında karar verilmesini talep etmektedir.
İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI
Kurumumuzun bilgi-belge isteme yazısına istinaden Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nün 15.09.2022 tarihli cevabi yazısında: “657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Yıllık izinlerin kullanılışı" başlıklı 103'üncü maddesine, 08.03.2018 tarih ve 30354 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 10'uncu maddesinin birinci fıkrasına, Mülga Devlet Personel Başkanlığının 01.12.2000 tarihli 21'inci Bülteni'nin 8. Sayfası ve Mülga Devlet Personel Başkanlığının yine aynı konuya ilişkin 25.04.2008 tarih ve sayılı yazısına değinerek yıllık izin hakkının 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde kullandırılması gerekmekte olduğunu, cari yıl ile bir önceki yıl içinde hiç çalışmamış olanlara yıllık izin verilmesi mümkün bulunmamakla birlikte, 7075 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi dikkate alındığında, adı geçen personele cari yıl izni ile bir önceki yıla ait yıllık iznin kullandırılabileceği, ancak cari ve bir önceki yıl harici yıllık izinlerinin kullandırılmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.” ifade edilmiştir
İLGİLİ MEVZUAT
“18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde; “Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler...”,
6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun “Kurumun görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında; “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikayet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,
Devlet Memurları Kanununun Yıllık izinlerin kullanılışı başlıklı 103 üncü maddesinde: “Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 6/7/1995 - KHK-562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer. Öğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez.”
08/03/2018 tarihli ve 30354 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve 7075 sayılı "Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun " ile kabul edilen 685 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin; “Kararların uygulanması” başlıklı 10 uncu maddesinin (1), (2) ve (3) numaralı fıkralarında; “(1) ... İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin kanun hükmünde kararname hükümleri, bu fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz.”
Hükmünü amirdir.
KAMU DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ'NE ÖNERİSİ
Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; başvuranın talebinin reddi yönündeki öneri, Kamu Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme
Başvuran; ihraç edildikten sonra OHAL komisyonu kararı ile göreve iade edildiğini belirterek o dönemde kullanamadığı izinleri tarafına iade edilmesini talep etmektedir.
7075 sayılı "Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun " ile kabul edilen 685 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesinde “Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir.” hükmü mevcuttur.
Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili maddesinin lafzi yorumu yapıldığında esas amacın kamu personelinin görevden alındığı döneme ilişkin mali ve paraya çevrilebilecek sosyal haklarının iadesinin amaçlandığı anlaşılmıştır.
Devlet Memurları Kanununun 103 üncü maddesinde “Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.” Hükmü gereğince bulunulan yıldan iki yıl önceki ve geriye doğru giden yıllara tekabül eden yıllık izinlerin düşeceği düzenlenmiş olup, bu izinlerin parasal değere çevrilebileceğine ilişkin herhangi bir hüküm mevcut değildir. Dolayısıyla izin hakkı her ne kadar sosyal haklar arasında yer alsa da Devlet Memurları Kanunundaki açık hüküm nedeniyle ve izin hakkının parasal değere çevrilemeyeceği de göz önünde tutulduğunda başvuranın 2022 yılında göreve iade edilmiş olması nedeniyle 2020,2019,2018,2017 yıllarına tekabül eden izin haklarının kullandırılamayacağı açıktır. Aksi yönde yapılacak işlemin Devlet Memurları Kanununa açıkça aykırı olacağı değerlendirilmiş olup, hukuk devleti ilkesi gereğince de kanuna aykırı işlem tesis edilemeyeceği kanaatine varılmıştır.
Netice olarak, ilgili Kanun Hükmünde Kararnamede mahrum kalınan mali haklar ile parasal değere sahip olan sosyal hakların ödenmesinin amaçlandığı değerlendirilmiş olup, Devlet Memurları Kanunun 103 üncü maddesi gereğince ilgili yıllara ait yıllık izinlerin iadesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme
İyi yönetim ilkelerine 28/03/2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde; başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talebine süresi içinde ve gerekçeli cevap verildiği görülmüştür.
HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bu Ret Kararının başvurana tebliğ tarihinden itibaren, ilgili idarenin işlemine karşı (varsa) dava açma süresinden kalan süre kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup Kocaeli İdare Mahkemesine yargı yolu açıktır.
KARAR
Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE;
Kararın BAŞVURANA ve ADALET BAKANLIĞINA tebliğine,
Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi
Şeref MALKOÇ
Kamu Başdenetçisi
