Doğum Yapan Memur Doğumdan 4 veya 5 ay Sonra Ücretsiz İzne Ayrılabilir mi? doğum yapan memur çalışıp daha sonra analık izni alabilir mi?
Doğum yapan memurların doğumdan sonra kullanma hakları olan aylıksız ücretsiz izin kullanımına ilişkin olarak en fazla tereddüt yaşadıkları konuların başında aylıksız izne ne zaman ayrılabilecekleri ve analık izni bitiminden sonra hemen aylıksız izne başlama zorunluluğu olup olmadığı hususlarında yaşanmaktadır.Doğum yapan memurun doğumdan sonra belli bir süre çalışıp sonra aylıksız izin kullanması mümkünmüdür.Mevzuat hükümleri çerçevesinde ilgili durumu açıklamaya çalışacağız.
657 sayılı kanunun 108 inci maddesinin (B) fıkrasında,
“Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir.” hükmü yer almaktadır.
İlgili hükümdende anlaşılacağı üzere doğum yapan bayan memur doğum sonrası analık izin tarihinin bitiminden itibaren veya 657 sayılı yasanın 108 maddesinin F fıkrasında anlatılan yarım gün çalışma hakkını kullanarak bu sürenin bitiminden itibaren 24 aya kadar ücretsiz izin kullanma hakkına sahiptir.
Örneğin doğum yapan memurun doğum sonrası analık izninin 01.01.2019 tarihinde bittiğini varsayarsak bu bayan memur analık izninin bitiminden itibaren 31.12.2020 tarihine kadar ücretsiz izne ayrılabilir.
İlgili bayan memur yarım gün çalışma hakkından faydalanmış ise bu seferde 657 sayılı yasanın 108/f maddesinde yer alan hükme göre 01.01.2019 tarihinden itibaren Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği hâlinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir" hükmü gereğince doğumun kaçıncı doğum olduğuna göre 2,4,6 ay yarım gün çalışma hakkını kullandıktan sonra 24 ay ücretsiz izne ayrılabilecektir.
Örneğimizde vermiş olduğumuz bayan memurun analık izni 01.01.2019 tarihinde bitmişti ilgili bayan memurun ilk doğumu olduğunu varsayarsak memur 01.03.2019 tarihine kadar yarım gün çalışma hakkından faydalanmış ise bu bayan memur içinde 24 aylık ücretsiz izin kullanma süresi 01.03.2019 tarihinden başlamakta ve doğumdan dolayı bayan memurun ücretsiz izin kullanma hakkı 28.02.2021 tarihinde sona ermektedir.
Bu bayan memurun doğumdan sonra aylıksız izne ayrılmadan süt izninden faydalanması durumunda aylıksız izin hesabı nasıl yapılacaktır.?
657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin (D) fıkrasında, “Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde birbuçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.” hükmü yer almaktadır.İlgili hükme göre bayan memurun analık izin süresinin bitiminden itibaren 1 yıla kadar süt izni kullanma hakkı bulunmaktadır.
Bayan memurun ilk altı aylık süt iznini kullandıktan sonra ücretsiz izne ayrılmak istemesi halinde hesaplama şu şekilde yapılacaktır.
01.01.2019 tarihinde analık izni biten bayan memur 31.06.2019 tarihine kadar süt izni kullanıp sonra ücretsiz izne ayrılmak isterse ilgili bayan memura verilebilecek aylıksız izin süresi toplamda 18 ay olacaktır.Çünkü ilgili memurun analık izni 01.01.2019 tarihinde bitmişti ve bu tarihten itibaren 24 ay aylıksız izin hakkı vardı.
01.01.2019 tarihi ile 31.12.2020 tarihleri arasında bayan memur aylıksız izin kullanma hakkına sahiptir.Analık izni bitiminden hemen sonra ücretsiz izin almaz ise daha sonraki tarihlerde ilgili dönem içinde alacağı aylıksız izinde kalan izni kullanma hakkı bulunmaktadır.
